Kościół i państwo – wspólna troska. Konferencja z okazji Rocznicy Chrztu Polski

Uczestnicy konferencji

Przenikanie się państwa i Kościoła w historii Polski było i jest bardzo mocno widoczne, te dwie rzeczywistości są ze sobą – mimo licznych prób zmiany – ściśle związane. Podczas konferencji specjalista prawa wyznaniowego i stosunków państwo - Kościół w Polsce ks. prof. Józef Krukowski z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego omówił czasy pomiędzy chrztem Polski a współczesnością pod kątem relacji władza - Kościół. Według niego okresy od 966 do czasów wolnej elekcji i okres II Rzeczpospolitej były pomyśle dla rozwoju stosunków państwo - Kościół. Zabory, II wojna światowa i czasy PRL określił jako kryzysowe, wręcz terror. W pierwszych dwóch władze zaborcze zwalczały polskość i prowadziły walkę z Kościołem. W trzecim zaś władze komunistyczne chciały podporządkować sobie Kościół, zniszczyć religię katolicką i wprowadzić światopogląd materialistyczny. Kościół i państwo, choć działają niezależnie, przez wieki i na różne sposoby wzajemnie się wspierały i uzupełniały, wielkie wydarzenia w życiu narodu miały także znaczenie religijne. 

Gościem specjalnym sesji był nuncjusz apostolski w Polsce arcybiskup Celestino Migliore, który w swoim wystąpieniu mówił o stosunkach Polski ze Stolicą Apostolską. Zaznaczył, że wszyscy papieże od Jana Pawła II bardzo cenili sobie relację z Polską.

- Dzięki staraniom  wielkiego Polaka - Papieża Jana Pawła II udało się przywrócić stosunki dyplomatyczne między Watykanem a Warszawą. O wadze tych wzajemnych relacji w kontekście głębokich przemian dokonujących się w Polsce świadczą osiągniecia w dziedzinie poszanowania ludzkiej godności i praw człowieka – mówił.

Dziś Polska i Stolica Apostolska utrzymują dobre relacje, których podstawą jest konkordat, a o ich znaczeniu i jakości świadczą kolejne papieskie pielgrzymki.

Wszyscy prelegenci zgodnie przyznali, że model stosunków państwo Kościół jest bardzo dobry. Prezes Katolickiej Agencji Informacyjnej Marcin Przeciszewski przekonywał, że model, jaki został zbudowany po upadku PRL - u jest jednym z najlepszych w Europie i na świecie.

- Z jednej strony gwarantuje on wolność religijną, poszanowanie dla praktyk religijnych i możliwość uzewnętrzniania swojej wiary łącznie z możliwością wieszania krzyży w miejscach publicznych. Z drugiej strony jednak nie jest to model państwa wyznaniowego, bo osoby niewierzące, czy wyznające inną religię mają swoje prawa. W Polsce doszliśmy do pewnej harmonii prawnej, które nadaje równe prawa zarówno wierzącym, jak i niewierzącym – podkreślał.

Objęcie władzy przez komunistów zapoczątkowało szczególnie trudny czas dla Kościoła, wiernych i całego społeczeństwa. Symbolem tych czasów stał się ówczesny biskup przemyski Ignacy Tokarczuk, o którym mówił ksiądz prof. Stanisław Nabywaniec – współorganizator sesji i obchodów rocznicy. Biskup zasłynął z oporu wobec władz systemu komunistycznego, tworzył niezależność społeczeństwa w oparciu o struktury Kościoła i przygotowywał je do życia w niezależnej Polsce, odważnie upominał się o prawa wiernych i budowę nowych kościołów, pomimo szykan i kar za jego czasów w diecezji powstało 430 nowych kościołów i kaplic. Duchowny nazywany biskupem niezłomnym wspierał także opozycję demokratyczną, a w wolnej już Polsce za zasługi odznaczony został przez śp. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Orderem Orła Białego.

Państwo i Kościół żyją obok siebie, ale nie mogą być całkiem od siebie oddzielone, ponieważ obejmują te same osoby – obywateli, a obywatele są także osobami wierzącymi należącymi do Kościoła. Istnieją płaszczyzny życia, które są wspólne dla oddziaływania państwa i Kościoła, a próba ich rozdzielenia kończy się tragicznie. Zarówno dla społeczeństw, którym odebrano korzenie i tradycję, które ich ukształtowały, jak i dla władzy, która wolność religijną rozumie jako wolność od religii.

Na sali audytoryjnej byli m.in. także biskup senior Kazimierz Górny, biskup pomocniczy archidiecezji przemyskiej Stanisław Jamrozek, poseł Krystyna Wróblewska, marszałek województwa Władysław Ortyl, starosta rzeszowski Józef Jodłowski radni województwa podkarpackiego Jerzy Borcz i Jacek Magdoń, zaproszeni goście, młodzież Związku Strzeleckiego, miłośnicy historii. Sesję prowadził Adam Pęzioł – współorganizator obchodów w województwie.

Izabela Fac