Szansa na rewitalizację miasteczek i wsi. Opinia Bogdana Rzońcy

Bogdan Rzońca, fot. Adam Cyło

Ten stan rzeczy może zmienić wprowadzany właśnie pod obrady Sejmu, bardzo niestety późno z winy koalicji PO i PSL, projekt ustawy rewitalizacyjnej ( druk sejmowy 3594)

Szacuje się, na podstawie wyliczeń ekspertów, że potrzebna jest rewitalizacja ok. 20% obszaru miast i gmin dużej części byłych obszarów zurbanizowanych w Polsce, obecnie zdegradowanych, zamieszkałych przez ok. 2,4 miliona osób.

Wielu znawców tematu wskazuje też na to, że dotychczas prowadzona rewitalizacja w gminach była często niepełna, nieskoordynowana, rozproszona, a przez to nieefektywna i dla tego pewne części miast i wiosek opustoszały lub wyglądają nieestetycznie.

Rewitalizacja nie jest pojęciem obcym samorządom, ale niestety pośpiech towarzyszący wykorzystaniu środków finansowych na ten cel nie zawsze prowadził do optymalnych rozwiązań, a bywało , że mieszkańcy gmin nie mieli nic do powiedzenia w tym zakresie, chociaż procesy odnowy ulic, budynków , zabytków dotyczył właśnie ich.

Omawiany projekt ustawy powinien być przedłożony do konsultacji gmin kilka lat temu, dyskutowany na posiedzeniach rad gminnych, poddany analizie przez ekspertów.

Dlaczego?

Ano dlatego, że niestety władze gmin odnawiając obecnie swoje zaniedbane części narażone są na działania kontrolne organów do tego upoważnionych, np. regionalnych izb obrachunkowych, które stwierdzają , że finansowanie odnowy tego lub tego obiektu wykracza poza kompetencje gmin.

Inaczej też trzeba widzieć kwestie rewitalizacji w odniesieniu do potrzeb mieszkaniowych mieszkańców – gminy rewitalizowały zabytki a nie inwestowały w powszechne mieszkalnictwo, również zdegradowane, wymagające odnowy.

Trzeba zauważyć też, że ustawa rewitalizacyjna może pomóc w rozwiązaniu problemu gentryfikacji, polegającego na pozbywaniu się dotychczasowych mieszkańców rewitalizowanych części miast, i wypychaniu ich poza te miejsca, bez szansy powrotu do miejsc urodzenia.

Aby sięgnąć po środki na rewitalizację których może być w Polsce w latach 2014 – 2020 ok. 25 mld złotych, gmina musi posiadać Gminny Plan Rewitalizacji obejmujący wszystkie obszary zdegradowane, Komitet Rewitalizacji składający się z przedstawicieli wszystkich środowisk zainteresowanych obszarem rewitalizacji oraz Miejscowy Plan Rewitalizacji – będący specjalną forma miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z takimi instrumentami jak np. prawo pierwokupu nieruchomości przez gminy by mógły ona realizować GPR.

Warto też pamiętać , że ustawa nie ogranicza obszaru zdegradowanego w gminie ale ogranicza możliwość interwencji do 20% mieszkańców gminy i 30 % powierzchni gminy, oraz że zadnie rewitalizacji jest nieobowiązkowym zadaniem gminy.

Proces uchwalania ustawy jest długi, strona społeczne może wnosić uwagi do każdego zapisu projektu. Proszę więc o opinię w tej sprawie ….i o przeczytanie projektu, upowszechnienie go wśród radnych, może on, po przyjęciu przez parlament być szansą dla każdego miasta, miasteczka czy wioski.