Trwa budowa muzeum imienia Ulmów

Budowa Muzeum Polaków ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów rozpoczęła się w październiku 2013 r, wykonawcą jest Skanska. Kamień węgielny pod budowę muzeum poświęcił papież Franciszek. Planowany koszt inwestycji to 8 460 000 zł. W muzeum zaprezentowane zostaną miedzy innymi zdjęcia wykonane osobiście przez Józefa Ulmę, przedstawiające Markową i jej mieszkańców w okresie przedwojennym i podczas II wojny światowej oraz przedmioty codziennego użytku związane z rodziną Ulmów i innymi Polakami ratującymi Żydów, jak też z społecznością żydowską.

Wnętrze będzie w pewnym sensie odtworzeniem domu, w którym mieszkała rodzina Ulmów. Muzeum ma upamiętnić Polaków, którzy z narażeniem życia ratowali Żydów. Nazwiska ich znajdą się na ścianie obok muzeum, a na placu przed nim na podświetlanych tabliczkach znajdą się nazwiska ofiar, którzy zginęli z rąk Niemców za pomoc Żydom.

Otwarcie w przyszłym roku

Prace przy powstawaniu muzeum z ramienia „Muzeum - Zamek w Łańcucie” i samorządu województwa nadzoruje pochodzący z Markowej dr Mateusz Szpytma, historyk pracujący w krakowskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej. Powstał również komitet organizacyjny uroczystości otwarcia muzeum, które zaplanowano na wczesną wiosnę 2016 roku. 

Widać już zarys budynku, w którym mieścić się będą eksponaty i niemal gotowe są ciągi komunikacyjne. Prawie w całości zainstalowano również tabliczki z nazwiskami ratujących na jednej ze ścian budynku. Uzupełnieniem muzeum ma być „Sad pamięci”, którego budowę, podobnie jak parkingu przy muzeum, zadeklarowała gmina Markowa.

Plac budowy kilka dni temu odwiedziła minister kultury i dziedzictwa narodowego Małgorzata Omilanowska.

- To będzie piękne świadectwo naszego przywiązania do historii – mówi marszałek Władysław Ortyl. – Historia rodziny Ulmów to znakomity przykład dla młodzieży. Pokazuje jak wiele człowiek może zrobić dla drugiego człowieka. Cieszę się, że będzie to nowoczesna placówka. Liczę, że przyciągnie tłumy zwiedzających.

Zdaniem wicemarszałka Wojciecha Buczaka, muzeum we właściwy sposób mówić o naszej historii, a w szczególności o bohaterskich postawach Polaków.

- Mamy wielu anonimowych bohaterów, o których wiedza powinna być szeroko rozpropagowana – powiedział wicemarszałek. - Cieszę się, że prace przebiegają sprawnie. Liczę na jeszcze większe zaangażowanie miejscowych samorządów, w tym gminy Markowa. To tutaj przyjeżdżać będą zwiedzający z całej Europy.

Rodzina Ulmów

W drugiej połowie 1942 roku Ulmowie przyjęli pod swój dach dwie żydowskie rodziny. Kryjówkę zdekonspirowano po donosie. 24 marca 1944 r. Niemcy zamordowali całą rodzinę: Józefa Ulmę, a także jego żonę Wiktorię, będącą w zaawansowanej ciąży oraz szóstkę dzieci, z których najstarsze miało 8 lat, a najmłodsze – półtora roku. Zginęło także ośmioro ukrywanych Żydów, w tym dwie kobiety i dziecko.