Wyszedł „Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego”

Na terenie województwa podkarpackiego znajduje się ponad trzysta drewnianych obiektów sakralnych zbudowanych przed 1950 r. Sześć z nich, szczególnie cennych, zostało wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości UNESCO. Są to gotyckie kościoły w Bliznem i Haczowie oraz cerkwie w Radrużu, Chotyńcu, Smolniku i Turzańsku.

Prowadzone na dużą skalę prace konserwatorskie przy drewnianych świątyniach, a także skuteczna akcja powrotu ikonostasów do wnętrz cerkwi, realizowana od lat przez Wojewódzki Urzędu Ochrony Zabytków w Przemyślu, daje nadzieję, że do tej listy dołączą kolejne wybitne arcydzieła ciesielskie dawnej „kultury drewna”.

Tym bardziej, że przetrwały u nas – jak nigdzie w Polsce – niezwykle różnorodne stylistycznie budowle, reprezentujące w obiektach cerkiewnych m.in. styl bojkowski, łemkowski, ukraiński styl narodowy, a w kościelnych - neogotycki styl zdrojowy czy formy art déco, nie wspominając już o grupie najstarszych kościołów zrębowych.

Stowarzyszenie „Pro Carpathia” wydało publikację „Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego”. Na 408 stronach opisane zostało 256 zespołów i pojedynczych obiektów zabudowy sakralnej, zachowanych w naszym regionie, budowanych przed 1950 r.

Prezentowanych jest 149 dawnych i obecnych cerkwi, 96 kościołów i kaplic, 57 wolno stojących dzwonnic cerkiewnych i kościelnych oraz jeden dawny zbór protestancki.

Ich opisy zilustrowane są 1200 zdjęciami - zarówno aktualnymi, jak i archiwalnmi. Każdy opis posiada krótkie streszczenie w języku angielskim oraz ukraińskim.

Końcowym elementem wydawnictwa jest „Suplement” prezentujący informacje o niezachowanych obiektach sakralnych. Zawiera on krótkie hasła do 467 miejscowości, w których kiedyś istniały drewniane obiekty sakralne: cerkwie, kościoły, zbory, synagogi i dzwonnice. Uległy one zniszczeniu w latach od ok. 1850 do 2007. Udało się odnaleźć i pozyskać 535 archiwalnych zdjęć, które pokazują ich bryłę, a czasami i wnętrze wraz z wyposażeniem. Wiele ze zdjęć pochodziło z archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Z kolei Danuta Sobocka pozwoliła także na skorzystanie z archiwum fotograficznego jej męża Wojciecha Sobockiego, zawierającego unikalne zdjęcia niezachowanych cerkwi z Ziemi Przemyskiej.

Cena książki to 98 zł. Kupić ją można osobiście w siedzibie Stowarzyszenia „Pro Carpathia” w Rzeszowie (Rynek 16/1, II piętro, pokój 2.3).

Osoby zainteresowane kupnem książki i jej przesyłką pocztą proszone są o przelanie pieniędzy na konto PL13 2190 0002 3000 0046 4010 0101 oraz potwierdzenie tego faktu mailem (na adres info@procarpathia.pl) lub telefonicznie (+48 17 850 01 83), a także podanie dokładnego adresu do przesyłki. Cena jednej książki to 98 zł brutto plus 10,50 zł kosztów jej przesyłki poleconą paczką mini. W przypadku chęci zakupu dwóch lub więcej książek prosimy o kontakt ze Stowarzyszeniem przed przelaniem pieniędzy na konto w celu ustalenia kosztu przesyłki. Zwrot zakupionej i przesłanej książki przyjmujemy w ciągu 14 dni od daty otrzymania przesyłki.

Książkę można także kupić w sklepie internetowym Wydawnictwa Carpathia: www.carpathia.net.pl. Niebawem książka będzie również dostępna w wybranych, dobrych księgarniach.

Krzysztof Zieliński, skarbypodkarpackie.pl