Szklany spacer brzegiem Jeziora Tarnobrzeskiego

W uroczystości uczestniczyli prezydent Miasta Tarnobrzega Dariusz Bożek, prezes Zarządu Pilkington Automotive Poland i Country Manager NSG Group Ryszard Jania, dyrektor operacyjny Pilkington Polska Jerzy Baran, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega Tadeusz Zych i naczelnik Wydziału Rozwoju Miasta i Funduszy Pomocowych Joanna Kozub.

Jezioro Tarnobrzeskie ma kilka unikalnych cech, m.in. najdłuższą plażę w południowej Polsce, czy też jako czwarty najgłębszy sztucznych zbiornik w Polsce. Okoliczne atrakcje również są powszechnie znane, jednak w temacie historii jeziora orientuje się już niewiele osób. Tymczasem jest ona bardzo ciekawa, ponieważ kiedyś na tych terenach znajdowały się dwie wsie – Machów i Kajmów. Później odkryto tam bogate złoża siarki, wsie zrównano z ziemią, a na ich miejscu stanęła kopalnia. Po likwidacji kopalni teren zalano wodą. Okazuje się jednak, że ta historia to temat na… dłuższy spacer – szklany spacer brzegiem Jeziora Tarnobrzeskiego.

Nowy projekt edukacyjny

Szklany spacer brzegiem Jeziora Tarnobrzeskiego to projekt, którego celem jest przybliżenie ciekawej, a jednak mało znanej, zwłaszcza przyjezdnym, historii akwenu. W ramach jego realizacji na brzegu jeziora zamontowano konstrukcje z metalu i szkła, na którym spisano ciekawostki dotyczące m.in. starej kopalni czy wykorzystywanych w niej technologii. – Historia Jeziora Tarnobrzeskiego jest niezwykła, a przez to warta poznania. Teraz każdy zainteresowany będzie mógł ją poznać na miejscu, wystarczy wybrać się na spacer ścieżką edukacyjną, na trasie której zostały zamontowane szklane tablice z informacjami. Ta inicjatywa pomoże podkreślić unikalność tego niezwykłego miejsca i pozwoli zrozumieć z czego ta unikalność wynika – mówi Dariusz Bożek, prezydent Tarnobrzega.

Trasa spaceru rozciąga się wzdłuż plaży i liczy sobie cztery przystanki, czyli szklane tablice z ciekawostkami. To właśnie od nich wzięła się nazwa tego projektu. Tablice wykonane ze szkła przez NSG Group będą nie tylko nośnikiem informacji, ale też elementem, który dopasuje się do architektury naturalnego krajobrazu.

Przystanki szklanego spaceru zostały zaprojektowane w taki sposób, by zagwarantować czytelność i wysoką estetykę.

- To projekt, który ma służyć przez długie lata. Wykorzystane szkło musi być nie tylko wytrzymałe, ale i zachowywać doskonały wygląd. Zdecydowaliśmy się zastosować szkło samoczyszczące Pilkington Activ™, które wykorzystuje siły przyrody do oczyszczania z zanieczyszczeń organicznych, a jednocześnie ogranicza przyleganie zanieczyszczeń pochodzenia nieorganicznego. W praktyce oznacza to, że zwykły deszcz wystarczy, aby tablice prezentowały się znakomicie - wyjaśnia Mariusz Kołodziej, Dyrektor Sprzedaży Szkła Architektonicznego Pilkington Region Wschodni. 

„Szklany spacer” będzie nowym element promocji regionu. Szkło można wykorzystać na wiele różnych sposobów, także tych niecodziennych i nieoczywistych, które posłużą szerokiemu gronu odbiorców.

Szklany spacer nad Jeziorem Tarnobrzeskim to drugi tego typu projekt, który NSG Group ma na swoim koncie. Pierwszy został zrealizowany w 2021 roku w Sandomierzu, gdzie tablice zostały wykorzystane do tego, by porównać dawny wygląd lokalnych obiektów z obecnym. W przyszłości planowane są kolejne spacery.

 treści na czterech tablicach.

Tresći na tablicach

1. Kopalnia Siarki "Machów". Jej początki datuje się na rok 1964. Eksploatację złoża siarki, metodą odkrywkową rozpoczęto w 1969 roku. Tu opracowano i udoskonalano zasady współpracy pomiędzy koparką, taśmociągiem i zwałowarką. Z końcem 1992 roku, ze względów ekonomicznych zakończone zostało wydobycie siarki. Prace likwidacyjne w Kopalni rozpoczęte w 1994 r., trwały do 2009 r.

2. Kombinat Przetwórstwa Siarki w Machowie, w którym w  1959 roku uruchomiono produkcję siarki na skalę przemysłową. Kombinat stał się częścią wielkiego przedsiębiorstwa: Kopalnie i Zakłady Przetwórcze Siarki „Siarkopol”. W latach 70-ych XX w., był jednym z największych przedsiębiorstw na świecie produkujących i przetwarzających siarkę. Po drastycznym spadku cen siarki w latach 90-ych XX wieku, „Siarkopol” zaczął upadać, a w 2001 r. zakończył wydobycie siarki rodzimej.

3. Machów - pierwsze osady istniały w tym miejscu już w VI-VIII w. Rozwój wioski nastąpił w okresie wczesnopiastowskim (XII w). Jej właścicielami byli m.in. Habdankowie, Machowscy, Tarnowscy. Na przełomie XIX/XX w istniały tu m.in. szkoła, straż pożarna, biblioteka, TG „Sokół”, Kółko Rolnicze. W  latach 50 tych XX w., w wyniku budowy kopalni i zakładów przetwórczych siarki, rozpoczęła się likwidacja wioski. Ostatni  mieszkaniec opuścił Machów w 1970 r.

4. Kajmów - królewska osada z czasów wczesnego średniowiecza. Własność m.in. Habdanków i Grzymalitów. Całkowicie zniszczony podczas I wojny światowej.  Od 1976 r. był najmniejszym osiedlem Tarnobrzega. Granice Kajmowa stopniowo, od lat 80-ych XX w., zmniejszały się w wyniku ekspansji odkrywkowej kopalni siarki. W  1992 roku osiedle oficjalnie przestało istnieć.