Strategia "Dynamiczna POlska 2020" – opinia dr Jerzego Kwiecińskiego

Dr Jerzy Kwieciński

Strategia ta jest przyjmowana przez rząd w czasie, kiedy polska gospodarka wyraźnie zwalnia, rośnie bezrobocie, spadają inwestycje i konsumpcja, a tempo wzrostu gospodarczego za IV kwartał 2012 roku zbliża się do zera. Polska gospodarka w Unii Europejskiej jest uznawana za mało innowacyjną. Pod względem innowacyjności jesteśmy w UE klasyfikowani na 5 miejscu od końca na 27 krajów członkowskich. Rocznie na badania i rozwój w całym kraju przeznaczamy mniej niż firmy Volkswagen czy Philips. Pomimo, że w UE jesteśmy na 6 miejscu pod względem potencjału gospodarczego mierzonego siłą nabywczą PKB, to zaliczamy się do najbiedniejszych krajów unijnych, zajmując 4 miejsce od końca na 27 krajów członkowskich pod względem PKB per capita.

W coraz mniejszym stopniu konkurencyjność Polski możemy budować na niskich kosztach pracy i na obecności kraju w strukturach europejskich. Nie wiemy jak długo będzie trwać kryzys gospodarczy w Europie, których również nas dotyka. Ponadto nie powinniśmy poddawać się bezwolnemu dryfowi wydarzeń gospodarczych zachodzących wokół nas, ale stawiać na własne cele rozwojowe. Dlatego ta strategia jest nam bardzo potrzebna.

Strategia została przygotowana przez Ministerstwo Gospodarki we współpracy z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W sferze diagnostycznej oraz sformułowanego celu głównego i celów szczegółowych to całkiem dobry dokument. Cel główny strategii to „Wysoce konkurencyjna gospodarka (innowacyjna i efektywna) oparta na wiedzy i współpracy”. Strategia w szczególności zakłada: dostosowanie otoczenia regulacyjnego i finansowego do potrzeb innowacyjnej i efektywnej gospodarki, stymulowanie innowacyjności poprzez wzrost efektywności wiedzy i pracy, wzrost efektywności wykorzystania zasobów naturalnych i surowców oraz wzrost umiędzynarodowienia polskiej gospodarki. Silny akcent na innowacyjność, na uproszczenie prawa gospodarczego i procedur administracyjnych, na współpracę sektorów prywatnego, nauki i administracji, to niewątpliwie mocne strony strategii i odpowiadają one na najważniejsze potrzeby i wyzwania polskiej gospodarki.

Główną osią strategii są innowacyjność i efektywność wykorzystania zasobów takich jak wiedza, praca, kapitał, surowce i zasoby naturalne. Strategia bardzo dobrze się wpisuje w unijną strategię Europa 2020 i w założenia do nowej unijnej perspektywy finansowej 2014-2020. Koordynatorem realizacji strategii i odpowiedzialnym za jej wdrożenie będzie minister gospodarki. W jej realizacji będą brały udział wszystkie instytucje rządowe i samorządowe, których ona dotyczy. Strategia będzie wdrażana poprzez szczegółowe programy, zwłaszcza przez Program Rozwoju Przedsiębiorstw.

Najsłabszą stroną strategii jest finansowanie jej realizacji. Środki na realizację strategii nie są jasno sprecyzowane. Wiadomo, że głównym źródłem finansowania działań przewidzianych w strategii będą fundusze unijne. Autorzy nie ukrywają, że realizacja działań będzie uzależniona od możliwości finansowych budżetu państwa, a określenie źródeł i wysokości nakładów przeznaczonych na realizację strategii „jest obarczone znacznym czynnikiem niepewności”, szczególnie po 2013 roku.

Bardzo wiele będzie zależało od praktycznej realizacji tej strategii i, jak to często do tej pory bywało, z tym możemy mieć największe problemy. Najważniejsze działania w strategii, związane są z poprawą otoczenia regulacyjnego, nie wymagają wielkich nakładów finansowych. Skuteczność tej strategii w osiągnięciu zaplanowanych celów będzie zależała nie tylko od sprawności kluczowych ministerstw, a zwłaszcza Ministerstwa Gospodarki jako głównego koordynatora, ale także od takich instytucji publicznych jak Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Narodowe Centrum Nauki, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości oraz od instytucji otoczenia biznesu, szczególnie tych prywatnych.

Dr Jerzy Kwieciński, były wiceminister rozwoju regionalnego, ekspert BCC, prezes Europejskiego Centrum Przedsiębiorczości. Urodzony w Stalowej Woli