Zabytkowe dachówki odkryte na strychu klasztoru Bernardynów w Przeworsku
PRZEWORSK. Niezwykle cenne historycznie dachówki zdobione i glazurowane zostały odnalezione na strychu kościoła oo. Bernardynów w Przeworsku pw. św. Barbary.
Odkrycia dokonano podczas dokonywanych przez pracowników Urzędu Ochrony Zabytków oględzin obiektu, prowadzonych razem z ojcem Szczepanem Kazimierzem Dolańskim, ekonomem klasztoru, w ramach prac przygotowawczych do konserwacji zabytkowej więźby dachowej i pokrycia.
Wydobyte z zakamarków strychu dachówki karpiówki pochodzą zapewne z trzech okresów historycznych, na co wskazuje ich odmienny kształt sposób wykończenia (zdobienia) oraz wielkość. Na etapie obecnego stanu badań nie wiadomo, czy w poszczególnych okresach historycznych glazurowane dachówki pokrywały całe połacie dachowe, czy stanowiły jedynie wzór i dopełnienie zwykłych dachówek karpiówek.
Najstarsze to dachówki glazurowane o wykroju herbowym z 1612 r. w kolorze białym z ręcznie malowanym ornamentem kwiatowym o wymiarach wysokość: 41 cm; szerokość: 20 cm, grubość 2 cm. Młodsze są dachówki glazurowane o wykroju łukowym, w różnych kolorach (zieleń, brąz, żółty, odcienie niebieskiego) o wymiarach: wysokość: 42 cm; szerokość: 19,5 cm, grubość 1,5 - 2 cm. Z tego samego okresu odnaleziono gąsiory glazurowane w kolorze brązowym i zielonym.
Obecnie pokrywa połacie dachu świątyni dachówka karpiówka w kolorze pomarańczowym bez glazury, o wymiarach: wysokość 45,5 cm; szerokość: 20 cm, grubość 2 cm.
W tym miejscu konieczne jest przypomnienie o zachowanej szczęśliwie w kościele oryginalnej gotyckiej więźbie dachowej o konstrukcji storczykowej, stanowiącej unikat w skali całego województwa podkarpackiego. Na powierzchni drewnianych belek ocalały oryginalne inskrypcje (np. A. D. 1693) i znaki ciesielskie, dzięki którym możliwe jest doczytanie ważnych informacji dotyczących konstrukcji oraz zakresu jej kolejnych przekształceń czy faz budowy.
