Optymizm małych i średnich firm

Fot. PeKaO

W raporcie wykorzystano wywiady z siedmioma tysiącami właścicieli mikro i małych firm. Reprezentatywne wyniki badania są przedstawione na poziomie kraju, 16 województw oraz 66 grup powiatów, jak również według branż i wielkości firmy.

- Mikro i małe firmy to istotny segment polskiej gospodarki, generujący blisko 40% PKB i zatrudniający prawie 5 milionów osób – mówi Grzegorz Piwowar, wiceprezes Banku Pekao SA. - Jest to jednocześnie segment najsłabiej reprezentowany w opracowaniach na temat polskiej przedsiębiorczości.

W skład Ogólnego Wskaźnika Koniunktury Mikro i Małych Firm wchodzą oceny ośmiu obszarów badawczych. Są to: ogólna sytuacja gospodarcza, sytuacja branży, sytuacja firmy, przychody firmy, wynik finansowy firmy, poziom zatrudnienia, czas oczekiwania na zapłatę oraz dostępność zewnętrznego finansowania.

Z raportu wynika, że przedsiębiorcy znacznie lepiej oceniają kondycję własnych firm i tych obszarów, na które mają bezpośredni wpływ, niż ogólną sytuację gospodarczą. Biorąc pod uwagę ocenę ostatnich 12 miesięcy najsłabiej wypadły właśnie oceny ogólnej sytuacji gospodarczej oraz branży, w której działa dany przedsiębiorca (82 pkt.), notując jednocześnie wyniki słabsze niż w edycji 2010 (-1 pkt). Wzrosty zanotowano w kategorii przychody i wynik finansowy firmy (+1 pkt.). Natomiast najlepiej oceniają dostępność do zewnętrznego finansowania (97 pkt.) oraz poziom zatrudnienia (96 pkt.).

Znacznie lepiej niż ostatnie 12 miesięcy przedsiębiorcy oceniają perspektywy roku 2012. We wszystkich obszarach wchodzących w skład Ogólnego Wskaźnika Koniunktury ocena kolejnych 12 miesięcy jest wyższa od oceny ostatnich 12 miesięcy, a wskaźnik dla zatrudnienia wyniósł 100 pkt.

Najwyższe wartości Wskaźnika dotyczącego roku 2012 zanotowano w sektorze usług (96 pkt) i budownictwa (95), przy czym w firmach budowlanych nastąpił najwyższy spadek Wskaźnika w porównaniu z rokiem 2010.

76 proc. mikro i małych firm opiera swoją działalność na środkach własnych, choć w roku 2011 odsetek firm korzystających z finansowania zewnętrznego wzrósł do 24 proc. z 22 proc. w 2010 roku. Z zewnętrznego finansowania najczęściej korzystały firmy małe (46%) oraz produkcyjne (32%). Znacząco (z 15 proc. do 40 proc.) w porównaniu z edycją 2010 wzrósł odsetek firm które na pytanie o przyczynę nie korzystania z finansowania zewnętrznego wskazywały brak potrzeby.

- Działalność tego segmentu jest oparta w większości na środkach własnych, a firmy w niewielkim stopniu korzystają z finansowania zewnętrznego. Jedynie 13% respondentów zadeklarowało brak możliwości skorzystania z kredytu, co pozwala stwierdzić, że dostęp do finansowania nie jest barierą w ich rozwoju – ocenia Grzegorz Piwowar.

41% firm przeznaczyło środki na inwestycje w roku 2011. W 2012 r tylko 34 proc. mikro i małych firm zamierza realizować inwestycje, 60 proc. deklaruje brak projektów inwestycyjnych. W tym roku inwestycje w większym stopniu powinny być finansowane z kredytu (27% w roku 2012 wobec 20% w roku 2011) oraz leasingu (11% wobec 8% w roku 2011).

Co prawda tylko 10% mikro i małych firm jest eksporterami, ale z badania wynika, że właśnie eksporterzy najlepiej oceniają sytuację swoich firm oraz oczekują znaczącego zwiększenia przychodów w roku 2012.

Polskie mikro i małe firmy potrafią dostosowywać się do zmiennych warunków rynkowych. Innowację produktową wprowadziło w ostatnich 12 miesiącach 26% firm, a innowację procesową 18% mikro i małych firm. Największymi innowatorami są firmy małe i te z branży produkcyjnej.

Właściciele mikro i małych firm coraz lepiej oceniają otoczenie biznesowe. Wskaźniki oceniające uciążliwość kontroli działalności gospodarczej oraz usługi doradcze banków w zakresie kredytów przekraczają neutralny poziom 100 pkt. Bardzo dobrze oceniona została lokalna administracja - w każdym województwie wartość indeksu mierzącego poziom zadowolenia wynosi co najmniej 100 pkt.

W tegorocznym raporcie osobny rozdział poświęcony został programom pomocowym dla mikro i małych firm. Według badania, od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej, ze wsparcia skorzystało 11% mikro i małych firm - najwięcej w województwach warmińsko-mazurskim i podkarpackim (17%). Dominującą formą wsparcia są bezzwrotne dotacje (66%) oraz szkolenia (19%). Mimo, że sektor bankowy nie był włączony do systemu wdrażania programów unijnych, 19% firm realizujących unijne inwestycje korzystało z doradztwa pracowników banku, a 10% z kredytu.

W przyszłości ze środków pomocowych chce korzystać jedynie 44% ankietowanych firm. Głównym problemem jest zbyt trudna procedura aplikowania (38% wskazań).

kar