viaTOLL – podsumowanie 2015 roku

Fot. viaTOLL

Rok 2015 obfitował w wydarzenia mające duży wpływ zarówno na kierowców, jak i całą branżę transportową. Pierwszym z nich była nowela Ustawy o drogach publicznych, która wprowadziła szereg zmian w ich otoczeniu prawno-instytucjonalnym.

Co zmieniła nowelizacja?

Zmiany wprowadzone 2 stycznia 2015 roku w Ustawie o drogach publicznych były z jednej strony ukierunkowane na uporządkowanie otoczenia prawnego działania systemu viaTOLL, a z drugiej – stanowiły odpowiedź na postulaty branży transportowej.

Podstawowa zmiana dotyczyła uproszczenia zasad odpowiedzialności administracyjnej użytkowników dróg za uchylanie się od obowiązku uiszczania opłaty. Chodziło tu przede wszystkim o ustawowe przeniesienie odpowiedzialności administracyjnej za większość naruszeń z kierowcy na właściciela pojazdu, obniżenie taryfikatora kar oraz wprowadzenie zasady jednej kary w ciągu doby. Dodatkowo, ujednolicono również kwestię zwolnień z opłaty elektronicznej i opłaty za przejazd autostradą dla pojazdów służb mundurowych oraz służb specjalnych i ratowniczych.

Nowości w systemie

W 2015 roku operator systemu wraz z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad przygotował szereg usprawnień dla użytkowników, mających na celu poprawę jakości obsługi oraz zwiększenie komfortu korzystania z viaTOLL. W ciągu roku uruchomiono trzy narzędzia: e-Notę, powiadomienie SMS oraz aplikację mobilną.

Pierwsze z nich to bezpośredni, elektroniczny dostęp do not obciążeniowych, które są dokumentami księgowymi przesyłanymi co miesiąc użytkownikom. Dostęp do serwisu jest możliwy on-line, 24h na dobę i eliminuje potrzebę wysyłki pocztą. Obecnie z tego rozwiązania korzysta ponad 14 000 użytkowników.

Powiadomienie SMS to usługa dla rozliczających się za pomocą konta przedpłaconego. Gwarantuje natychmiastowy dostęp do informacji o stanie salda za pomocą wiadomości tekstowej. Od momentu uruchomienia do końca 2015 roku SMSem wysłano ponad 200 000 zapytań o saldo.

Ostatnia innowacja w systemie to aplikacja mobilna viaTOLL. Do tej pory, poprzez platformy Google Play oraz Apple iStore, oprogramowanie ściągnięto ponad 10 000 razy. Operator systemu do końca 2015 roku zarejestrował około 25 000 sesji z wykorzystaniem tego narzędzia. Co ważne, aplikacja mobilna viaTOLL powstała w oparciu o standardy bankowe, gwarantując bezpieczeństwo ochrony danych i transakcji. Dzięki niej użytkownik może między innymi sprawdzać saldo i na bieżąco doładowywać konto za pomocą karty płatniczej lub flotowej, a także ma stały dostęp do ogólnych informacji o umowie oraz interaktywnej mapy Miejsc Obsługi Klienta.

Wpływy

Od początku stycznia do końca grudnia 2015 roku wpływy do systemu osiągnęły poziom 1,55 mld zł, co stanowi 9,3% wzrost rok do roku i jest najlepszym wynikiem w dotychczasowej historii systemu. Podobnie jak w roku 2014, w roku 2015 odnotowano stabilny wzrost przychodów wynikający ze zwiększającego się wolumenu przewozów oraz dalszego rozszerzania sieci dróg płatnych (o 251 km w czerwcu 2015 roku).

Od momentu uruchomienia w dniu 1 lipca 2011 roku do końca grudnia ubiegłego roku system viaTOLL zarobił już ponad 5,49 mld zł. W tej kwocie zawarte są przychody zarówno z systemu elektronicznego, jak i poboru manualnego na A2 i A4. Wszystkie przychody wygenerowane przez system viaTOLL trafiają bezpośrednio na konto Krajowego Funduszu Drogowego (KFD) i przeznaczane są na dalsze inwestycje w budowę nowej oraz modernizację istniejącej infrastruktury drogowej w Polsce.

Analiza wpływów miesięcznych, podobnie jak w poprzednich latach, wykazuje ich sezonowe wzrosty w okresach przedświątecznych i wakacyjnych.

W minionym roku najwyższe przychody w ramach systemu viaTOLL wygenerowała autostrada A4 (399,45 mln zł), a w następnej kolejności – droga ekspresowa S8 (208,86 mln zł) oraz autostrada A2 (156,59 mln zł). W pierwszej dziesiątce znalazły się również kolejno drogi: A1, S7, S3, DK92, S1, S6 oraz po raz pierwszy A8 z przychodem na poziomie 24,77 mln zł. Co ciekawe, spadki wpływów dotyczą tras: A2 (z 158 mln zł do 157 mln zł), S7 (z 90 mln zł do 87 mln zł), DK92 (z 50,5 mln zł do 47,5 mln zł) oraz S6 (z 26,5 mln zł do 25,5 mln zł).

Struktura użytkowników i sposobów płatności

Obecnie w systemie zarejestrowanych jest 523 000 umów (wzrost rok do roku o 10,2%) i nieco ponad 929 000 pojazdów. Największą grupę zarejestrowanych przewoźników stanowią Polacy (61,3%), ale ich odsetek spadł w porównaniu do poprzedniego roku o 1,7 p.p. Statystyki użytkowników nie wykazują żadnych poważniejszych zmian i na kolejnych miejscach ponownie plasują się: Niemcy (5,6%), Litwini (3,5%), Czesi (2,9%), Ukraińcy(2,8%), Rosjanie (2,7%), Rumuni (2,2%), Węgrzy (1,9%), Słowacy (1,8%) oraz Białorusini (1,6%).

Inaczej niż w przypadku systemów działających w innych europejskich krajach, w systemie viaTOLL cały czas przybywa pojazdów, których właściciele rozliczają się na podstawie przedpłaty (pre-pay) – ich odsetek wynosi obecnie 82,3%. Zaledwie 17,7% taboru prowadzi spedycję na podstawie umów z odroczonym terminem płatności (post-pay).

Dalsze zmiany w strukturach flot – nowsze pojazdy na polskich drogach

2015 rok przyniósł dalsze pozytywne zmiany w strukturze flot samochodowych zarejestrowanych w systemie viaTOLL. Zróżnicowanie stawek opłat względem „ekologiczności” pojazdów zdało egzamin. Po 54 miesiącach działania systemu prawie 60% rejestracji wskazuje na klasy emisji od Euro 4 do Euro 6, a o połowę spadł udział klas Euro 3, Euro 2 i Euro 1.

viaAUTO zyskuje na popularności

Od 2012 roku na płatnych odcinkach autostrad będących w zarządzie Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad dostępna jest usługa viaAUTO – elektroniczna alternatywa dla opłaty manualnej. Od tego czasu zostały przeprowadzone trzy akcje promocyjne, w trakcie których można było nabyć urządzenia pokładowe viaAUTO po obniżonej cenie. Ponadto, w wybranych Miejscach Poboru Opłat wprowadzone zostały pasy dedykowane dla Użytkowników viaAUTO uiszczających opłatę za przejazd w sposób elektroniczny. Dzięki tym działaniom, a także uruchomieniu specjalnego sklepu internetowego wzrosła nie tylko liczba funkcjonujących na polskich drogach urządzeń viaAUTO, ale również liczba odnotowanych transakcji elektronicznych.

Poniżej wykres miesięcznych wpływów z viaAUTO w latach 2014-2015:

Usługa viaAUTO przeznaczona dla pojazdów lekkich (DMC≤3,5t) dostępna jest na płatnych odcinkach autostrad A2 i A4 zarządzanych przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. Pobór elektroniczny gwarantuje ok. 4 razy większą przepustowość bramek, niż pobór manualny. Do końca grudnia zostało rozdystrybuowanych ok. 37 000 urządzeń, z czego 1 200 przekazano służbom ratowniczym. Wzrost liczby urządzeń w pojazdach i transakcji przełożył się w 2015 roku na zwiększenie wpływów wnoszonych za pośrednictwem usługi viaAUTO. Na odcinku autostrady A2 (Konin – Stryków) pojazdy lekkie korzystające z systemu elektronicznego stanowiły średnio 2,7% wszystkich samochodów osobowych dokonujących płatności. Dla porównania, w roku 2014 odsetek ten wynosił zaledwie 1,4%. Z kolei na odcinku autostrady A4 (Wrocław – Gliwice) pojazdy lekkie korzystające z systemu elektronicznego stanowiły 8,5% wszystkich samochodów osobowych dokonujących płatności (5,4% w roku 2014).