Czym było Polskie Państwo Podziemne? Opinia Wojciecha Buczaka
W ostatnią niedzielę września odbyły się w Rzeszowie obchody 76. Rocznicy powstania Polskiego Państwa Podziemnego, połączone z 25-leciem działalności Okręgu Podkarpackiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
W tym miejscu warto przypomnieć historię Polskiego Państwa Podziemnego – tajnych struktur polskiego państwa, istniejących w czasie II wojny światowej i podlegających Rządowi RP na uchodźstwie.
Nazwa ta po raz pierwszy pojawiła się w okupowanym kraju 13 stycznia 1944 roku w konspiracyjnym czasopiśmie „Biuletyn Informacyjny”. Znacznie wcześniej, w nocy z 26 na 27 września 1939 roku powstała Służba Zwycięstwu Polski – konspiracyjna organizacja wojskowa, której celem była walka z okupantem. W dniu 13 listopada 1939 roku została ona przekształcona w Związek Walki Zbrojnej, który podlegał rządowi emigracyjnemu. Następnie 14 lutego 1942 roku nastąpiło przekształcenie Związku w Armię Krajową, w celu scalenia wszystkich grup wojskowych w jedną organizację. Była to największa podziemna armia w okupowanej Europie – pod koniec 1942 roku liczyła około 200 tys. żołnierzy.
W niedzielę 27 września 2015 roku w kościele p.w. Św. Krzyża w Rzeszowie odbyła się Msza Św. w intencji twórców, dowódców i żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego, po której nastąpiło wystawienie posterunku honorowego przy Pomniku Pamięci Żołnierzy Podokręgu Rzeszów AK. Następnie miało miejsce uroczyste wprowadzenie pocztów sztandarowych na pl. im. Armii Krajowej i rozpoczęły się uroczystości pod Pomnikiem. Po Hymnie Państwowym nastąpił Apel Pamięci i salwa honorowa, a całość tej części uroczystości zakończyło składanie wieńców i wiązanek kwiatów.
Kolejny punkt obchodów Rocznicy powstania Polskiego Państwa Podziemnego odbył się w Filharmonii Podkarpackiej, gdzie w trakcie spotkania kombatanckiego został zaprezentowany program artystyczny w wykonaniu Grupy „Safo” z MOK w Dębicy. Następnie po prezentacji multimedialnej ukazującej 25-lecie działalności Okręgu Podkarpackiego ŚZŻAK nastąpiła ceremonia wręczenia pamiątkowych medali i wyróżnień, a całość obchodów zakończył kameralny koncert chopinowski w wykonaniu Sabiny Bury.
Mieszkańcy Rzeszowa i okolic pamiętają o bohaterstwie i poświęceniu patriotów z Polskiego Państwa Podziemnego. Świadectwem tego są okazałe pomniki, liczne tablice pamiątkowe, konkursy, imiona szkół, marsze pamięci organizowane spontanicznie przez młodzież. Mam szczególne powody do aktywności i wypełniania obowiązków na tym polu. Podobnie jak wielu innych mieszkańców naszego regionu, mój ojciec Józef, i jego bracia Jan i Antoni prowadzili aktywną działalność w ramach Polskiego Państwa Podziemnego na terenie Sokołowa Młp., Rzeszowa i okolic. Byli za to represjonowani przez komunistyczne władze. Jan został zamordowany przez NKWD i pochowany w nieznanym miejscu w turzańskim lesie, Antoni więziony i katowany na rzeszowskim zamku, a mój ojciec Józef wywieziony do łagru w Stalinogorsku. Bez poświęcenia i ofiary krwi pokolenia Polskiego Państwa Podziemnego nie byłoby pokojowego zrywu i zwycięstwa „Solidarności”.
Cześć i chwała bohaterom!
Wojciech Buczak, wicemarszałek województwa podkarpackiego
