„Majówka na Wilczaku - na ludowo i folkowo” w Błazowej

Program Współpracy Transgranicznej INTERREG Polska-Słowacja 2021-2027 przewiduje prawie 130 mln euro dofinansowania ze strony Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na wspólne, polsko-słowackie inicjatywy współpracy podejmujące wyzwania, z którymi mierzy się aktualnie obszar pogranicza.

Program koncentruje się na problematyce zmian klimatycznych i bioróżnorodności, poprawy dostępności komunikacyjnej, rozwoju turystyki oraz współpracy instytucji i budowy sąsiedzkich relacji społeczności lokalnych. Realizowane w ramach programu projekty mają na celu tworzenie dobrosąsiedzkich relacji i zacieśnianie współpracy polsko-słowackiej w tych priorytetowych dziedzinach.

Obszar wsparcia programu obejmuje: w Polsce: podregiony krośnieński i przemyski, powiat rzeszowski, miasto na prawach powiatu Rzeszów - w województwie podkarpackim, podregiony nowosądecki, nowotarski i oświęcimski, powiat myślenicki - w województwie małopolskim oraz podregion bielski i powiat pszczyński w województwie śląskim. Po stronie słowackiej program wdrażany jest w Krajach preszowskim i żylińskim oraz w okresie (powiecie) Spiska Nowa Wieś z Kraju koszyckiego.

W ramach programu wyodrębniono cztery priorytety z odpowiednio przewidzianą alokacją środków (z uwzględnieniem Pomocy Technicznej, czyli środków przeznaczonych na zarządzanie programem), dzięki którym możliwa będzie realizacja wspólnych, polsko-słowackich projektów. Budżet programu dofinansowuje do 80% tzw. wydatków kwalifikowanych poniesionych w ramach projektów.

Priorytet 1 - Przyjazne naturze i bezpieczne pogranicze (prawie 30 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego) obejmuje:wspieranie przystosowania się do zmian klimatu i zapobiegania ryzyku związanemu z klęskami żywiołowymi i katastrofami, a także odporności, z uwzględnieniem podejścia ekosystemowego  oraz wzmacnianie ochrony i zachowania przyrody, różnorodności biologicznej oraz zielonej infrastruktury, w tym na obszarach miejskich, oraz ograniczanie wszelkich rodzajów zanieczyszczenia.

Priorytet 2 - Lepiej połączone pogranicze (ponad 24,5 mln euro z EFRR) obejmuje:rozwój i udoskonalanie zrównoważonej, odpornej na zmiany klimatu, inteligentnej i intermodalnej mobilności na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym, w tym poprawę dostępu do TEN-T oraz mobilności transgranicznej.

Priorytet 3 - Twórcze i atrakcyjne turystycznie pogranicze (ponad 67 mln euro z EFRR) obejmuje: wzmacnianie i rozwój zrównoważonejkultury i turystyki w rozwoju gospodarczym, włączenie społeczne i innowacje społeczne.

Priorytet 4 - Współpraca instytucji i mieszkańców pogranicza (ponad 11 mln euro z EFRR) obejmuje: zwiększenie zdolności instytucjonalnych instytucji publicznych, w szczególności tych, którym powierzono zarządzanie konkretnym terytorium, i zainteresowanych stron  oraz budowanie wzajemnego zaufania, w szczególności poprzez wspieranie działań ułatwiających kontakty międzyludzkie. 

Ważne: Oddziaływanie projektów musi mieć wymiar transgraniczny. Projekty powinny uzyskać rezultaty, które nie byłyby możliwe do osiągnięcia w wyniku samodzielnych działań ich partnerów. Punktem wyjścia dla partnerów projektu powinien być wspólny problem/wyzwanie, tj. taki, który występuje na danym obszarze po obu stronach granicy.

Istotne aspekty nowego Programu:

W programie uwzględniono nowe, priorytetowe na forum UE zagadnienia, takie jak transformacja cyfrowa, partycypacja społeczna oraz Europejski Zielony Ład. To właśnie pozytywny wpływ projektów na realizację środowiskowych i klimatycznych celów polityki spójności będzie istotnym kryterium ich oceny.

Ponadto program przewiduje szereg nowych, w stosunku do poprzedniej jego edycji, rozwiązań. Najważniejsze z nich to możliwość udziału w projektach firm z sektora MŚP (wyłącznie jako partnerów) w inicjatywach, dotyczących przystosowania do zmian klimatu, bioróżnorodności czy turystyki. Nowością, w stosunku do poprzedniej edycji programu, jest zastosowanie partycypacji społecznej dla projektów z zakresu kultury i turystyki, która polega na włączaniu i aktywnym zaangażowaniu różnych grup społecznych w proces przygotowania projektu.

W programie realizowana jest również współpraca w ramach Funduszu Małych Projektów (mikroprojekty) w zakresie zwiększenia roli kultury i turystyki w rozwoju gospodarczym, integracji społecznej i innowacjach społecznych oraz budowania wzajemnego zaufania, w szczególności w ramach działań people-to-people (kontaktów międzyludzkich).

Bezpośrednimi beneficjentami projektów mogą być m.in.:

• jednostki samorządu terytorialnego, ich stowarzyszenia i jednostki im podległe,

• służby zarządzania kryzysowego,

• zarządcy dróg publicznych,

• właściciele, zarządcy i operatorzy obiektów kultury oraz obiektów i zespołów przyrody,

• zarządcy lasów i ich jednostki organizacyjne oraz organizacje zajmujące się ochroną i promocją przyrody,

• stowarzyszenia gospodarcze, instytucje otoczenia biznesu i instytucje systemu oświaty,

• organizacje pozarządowe – fundacje i stowarzyszenia.

Do końca kwietnia br. nastąpiło rozstrzygnięcia naborów wniosków w Priorytecie 1. „Przyjazne naturze i bezpieczne pogranicze” (klimat / bioróżnorodność) oraz w Priorytecie 2. „Lepiej połączone pogranicze” (infrastruktura transportowa). W ich efekcie zatwierdzono do realizacji 10 wspólnych projektów z udziałem partnerów podkarpackich, o łącznej wartości dofinansowania prawie 15 mln EUR.

W czerwcu br. planowane jest rozstrzygnięcie naborów dla Priorytetu 2. „Lepiej połączone pogranicze” (elektromobilność), Priorytetu 3. „Twórcze i atrakcyjne turystycznie Pogranicze” (turystyka) oraz Priorytetu 4. „Współpraca instytucji i mieszkańców Pogranicza”.

Jesienią br. planowane jest rozpoczęcie naborów dla Priorytetu 1. (klimat / bioróżnorodność) oraz Priorytetu 3. (turystyka). Towarzyszyć im będą szkolenia dla potencjalnych wnioskodawców. Informacje w tym zakresie oraz szczegóły na temat Programu Interreg PL-SK 2021-2027 na bieżąco będą udostępniane na stronie internetowej ewt.podkarpackie.pl lub pod nr tel. 17 747 64 29 i 17 747 64 29.

Więcej informacji dostępnych jest także na stronie programu: www.pl.plsk.eu. 

Wyłączną odpowiedzialność za zawartość niniejszej publikacji ponoszą jej autorzy i nie może być ona utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Unii Europejskiej.