Zakończyła się konserwacja późnogotyckiego malowidła w kościele w Haczowie

Fot. A. Bosak, WUOZ Przemyśl

Malowidło „Upadek pod krzyżem” pochodzi z 1494 r. Jest to jeden z obrazów większego cyklu pasyjnego, który zdobi najbardziej eksponowaną ścianę prezbiterium haczowskiego kościoła. O zakończeniu prac konserwatorskich poinformował Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Przemyślu.

- Na malowidle w pełni odsłonięto oryginał, usuwając kity i retusze – informuje Urząd Ochrony Zabytków. - Przez nałożenie na całość obrazu kompresu usunięto zabrudzenia, dzięki czemu zyskał on na świetlistości, a nierównomierne wybłyszczenia zostały zgaszone. Wykonane zostały liczne, lokalne uzupełnienia malowidła na podstawie obrazu zarejestrowanego przez urządzenia, pozwalające zobaczyć niewidoczne przy tradycyjnej metodologii szczegóły, możliwe do odtworzenia.

W rezultacie tej konserwacji uzyskano efekt znacznie poprawiający wizualny odbiór obrazu bez ingerencji w jego autentyczną substancję.

Przywrócenie obrazowi pełni jego pierwotnych walorów estetycznych nie jest możliwe z kilku powodów. Zmiany chemiczne w warstwie malarskiej, scena zamykająca się w ramach kompozycyjnych jest obecnie okrojona przez wypruty w ścianie, wtórnie rozszerzony portal wejściowy do zakrystii. W tej okolicy, gdy w czasie poprzedniej konserwacji zrzucono malowidło neobarokowe, pojawił się nagi zrąb bez gotyckiej warstwy, co powstrzymało dalszą eliminację późniejszej warstwy polichromii. Nad portalem pozostawiono wówczas neobarokowy fragment malowidła o zamkniętej kompozycji w rodzaju supraporty.

Obecnie, przez środowisko akademickie sugerowany jest zamiar odsłonięcia sceny „Upadku pod krzyżem” w granicach jej ornamentalnej ramy, kosztem eliminacji wyżej opisanego motywu. Gdyby pod nim brakowało warstwy gotyckiej o dającym się odczytać wątku figuralnym, wówczas na podstawie grafik ulotnych, na których mógł się prawdopodobnie opierać średniowieczny malarz, dokonana zostałby rekonstrukcja.

O takiej ewentualności zadecyduje komisja konserwatorska, przy czym wzięta zostanie pod uwagę główna idea przyświecająca wpisowi tego zabytku na Światową Listę UNESCO, zakładająca zachowanie nawarstwień historycznych jako świadectwa przeszłości świątyni.