Zawieszenie działalności Banku Spółdzielczego w Grębowie

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2018 r., poz. 2187 z późn, zm.), dalej: ustawa Prawo bankowe, nakłada na KNF obowiązek wydania decyzji w sprawie zawieszenia działalności banku oraz jednoczesnego wystąpienia z wnioskiem do sądu o ogłoszenie upadłości w przypadkach, gdy zostaną spełnione przesłanki wynikające z art. 158 ust. 2 ustawy Prawo bankowe. Zawieszenie działalności BS w Grębowie oraz wystąpienie do sądu z wnioskiem o ogłoszenie jego upadłości jest konsekwencją stwierdzenia okoliczności, w której z powodów związanych bezpośrednio z sytuacją finansową banku nie reguluje on wobec deponentów swoich zobowiązań w zakresie wypłaty środków objętych ochroną gwarancyjną, o których mowa w art. 2 pkt 68, ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (Dz. U. z 2019 r., poz. 795 z późn. zm., dalej: ustawa o BFG).

Brak przymusowej restrukturyzacji

W dniu 9 października 2016 r. weszła w życie ustawa o BFG, na mocy której Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG, Fundusz) otrzymał kompetencje umożliwiające przeprowadzanie przymusowej restrukturyzacji banków (resolution).

W dniu 10 lipca 2019 r., działając na podstawie art. 157f ust. 1 ustawy Prawo bankowe w związku z art. 101 ustawy o BFG, KNF poinformowała BFG, że Bank Spółdzielczy w Grębowie jest zagrożony upadłością i brak jest przesłanek wskazujących, że działania nadzorcze lub działania tego podmiotu pozwolą we właściwym czasie usunąć to zagrożenie. W dniu 11 lipca 2019 r. BFG przekazał Komisji informację, że w ocenie Funduszu nie zostały spełnione przesłanki wydania decyzji o wszczęciu przymusowej restrukturyzacji wobec Banku ze względu na brak spełnienia przesłanki interesu publicznego, tj. spełnienia co najmniej jednego z celów przymusowej restrukturyzacji, czyli utrzymania stabilności finansowej, ograniczenia zaangażowania funduszy publicznych, zapewnienia kontynuacji realizowanych przez podmiot funkcji krytycznych, ochrony deponentów lub ochrony środków powierzonych podmiotowi przez jego klientów. Brak przymusowej restrukturyzacji oznacza, zgodnie z treścią art. 158 ustawy Prawo bankowe, prawny obowiązek zawieszenia działalności BS w Grębowie i wystąpienia do sądu z wnioskiem o jego upadłość, co stanowi formalną przesłankę do uruchomienia wypłat środków gwarantowanych z BFG.

Działania KNF

W dniu 9 lipca 2019 r. Komisja, na podstawie art. 145 ust. 1 ustawy Prawo bankowe, podjęła decyzję o ustanowieniu w BS w Grębowie Zarządu komisarycznego z dniem 10 lipca 2019 r.

Zarząd komisaryczny Banku Spółdzielczego w Grębowie poinformował Komisję, że według najlepszej wiedzy uzyskanej w związku z przejęciem zarządzania Bankiem Spółdzielczym w Grębowie, wystąpiły okoliczności określone w dyspozycji art. 158 ust. 2 ustawy Prawo Bankowe. Z powodu niekorzystnej sytuacji finansowej Bank Spółdzielczy Grębowie nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań w zakresie wypłaty środków.

W związku z powyższym w dniu 10 lipca 2019 r. Komisja wszczęła z urzędu postępowanie administracyjne, na podstawie art. 158 ust. 2 ustawy Prawo w związku z art. 61 § 1 oraz § 4 kpa oraz w związku z art. 11 ust. 5 ustawy o nadzorze i skierowała do Banku zawiadomienie o wszczęciu wyżej wymienionego postępowania. Brak decyzji BFG o wszczęciu przymusowej restrukturyzacji wobec Banku zobligował KNF, na podstawie art. 158 ust. 2 ustawy Prawo bankowe, do podjęcia decyzji o zawieszeniu działalności Banku Spółdzielczego w Grębowie z dniem 12 lipca 2019 r. oraz do wystąpienia z wnioskiem do właściwego Sądu o ogłoszenie upadłości BS w Grębowie.

Gwarancje depozytów BFG

Według stanu na dzień 9 lipca 2019 r. wartość środków gwarantowanych zgromadzonych w Banku Spółdzielczym w Grębowie wynosiła 27 766 tys. złotych. Zgodnie z ustawą o BFG, wypłaty środków gwarantowanych powinny być dokonane przez BFG w terminie 7 dni roboczych od dnia złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości banku. W całości gwarantowane są przez BFG depozyty łącznie do równowartości w złotych 100 tys. euro, niezależnie od liczby rachunków posiadanych przez deponenta w danym banku, z wyłączeniami wskazanymi w art. 22 ust. 1 ustawy o BFG. W przypadku rachunku wspólnego każdemu ze współposiadaczy przysługuje odrębny limit środków gwarantowanych. Szczegółowe informacje na temat systemu gwarantowania depozytów są dostępne w serwisie internetowym BFG.

Sytuacja sektora banków spółdzielczych

Ogólna sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora banków spółdzielczych w Polsce oceniana jest pozytywnie, a jednostkowe zdarzenia o charakterze incydentalnym nie wpływają na jego stabilność.

Fundusze własne banków spółdzielczych w ciągu 2018 r. wzrosły o 5,1% do 12,1 mld zł. Łączny współczynnik kapitałowy banków spółdzielczych wyniósł 17,7% (wobec 17,2% w grudniu 2017 r.), zaś współczynnik Tier1 wyniósł 16,8% wobec 16,3% w grudniu 2017 r. Fundusze własne wyższe niż równowartość 5 mln euro posiadało w grudniu 2018 r. 180 banków wobec 172 w grudniu 2017 r.

Dodatkowym czynnikiem wspierającym bezpieczeństwo sektora są utworzone z końcem 2015 r. Instytucjonalne Systemy Ochrony (obecnie działają 2 Systemy Ochrony w zrzeszeniu BPS i zrzeszeniu SGB), które wdrożyły mechanizmy wzajemnej kontroli i pomocy w zakresie gwarantowania wypłacalności oraz płynności jego uczestników. Bank Spółdzielczy w Grębowie nie przystąpił do ww. struktur.