Fioletowe (albo czarne) pszczoły. Ginący gatunek pojawia się na Podkarpaciu?

Fot. Stowarzyszenie Natura i Człowiek

Zadrzechnia (Xylocopa) to jedna z licznych pszczół samotnic, czyli gatunków, u których to samoca zakłada gniazdo. W Polsce bardzo rzadkie, niegdyś uważane za wymarłe, ale od ale kilku lat zaczęły wracać.

Fioletową pszczołę (Xylocopa violacea) spotkana była kilka lat temu (2009 r.) w Bieszczadach Zachodnich, a konkretnie w Nowym Łupkowie koło Komańczy. Z kolej jej krewniaczkę zadrzechnię czarnorogą (Xylocopa valga) przyrodnicy spotkali w Bieszczadzkim Parku Narodowym, a w latach 90-tych Posadzy Zarszyńskiej k. Sanoka (1997) oraz wWetlinie (1998).

Zadrzechnia fioletowa (Xylocopa violacea) to jest to ciepłolubna i bardzo rzadko spotykana pszczoła żyjąca samotnie. Owady te są zaliczane do największych polskich błonkówek, mierzą do 3,5 cm (spotyka się także informacje o 4 cm). Zadrzechnia posiada charakterystyczne fioletowe skrzydła, po których można je łatwo odróżnić od innych pszczół i owadów. Pszczoły te zakładają gniazda w starym próchniejącym drewnie, wiercąc w nim korytarze za pomocą żuwaczek.

Zadrzechnia czarnoroga (Xylocopa valga) jest mniejsza, do 27 cm.

Przyczyną jej ginięcia jest przede wszystkim zmniejszenie się ilości spróchniałych drzew, w których te owady bytują. Ze względu na niezwykłą rzadkość zadrzechnie wykazano w Czerwonej Liście i Księdze Zwierząt Zagrożonych Wyginięciem, a także została ona objęta ochroną prawną. Do niedawna była uznana za wymarły gatunek w Polsce, lecz okazało się, że w niektórych częściach kraju można ją ciągle spotkać. Wpływ na to mogą mieć zmiany klimatyczne, ale i nie tylko.

W ostatnich dniach Stowarzyszenia Natura i Człowiek opublikowało na Facebooku wpis na ten temat, który został szeroko powielony przez media.

- Możesz także pomóc fioletowej pszczole – informuje Stowarzyszenia Natura i Człowiek. - Zachowywanie starych i próchniejących drzew owocowych, wierzb, czy chociażby lip w krajobrazie to idealna recepta na ochronę siedlisk gniazdowania zadrzechni w Twojej okolicy. Gatunek ten szczególnie upodobał sobie rośliny bogate w niezbędny dla niej pyłek i nektar, takie jak szałwie (Salvia), glicynia (Wisteria), czyściec wełnisty (Stachys byzantina), groszek pachnący (Lathyrus odoratus), żmijowiec zwyczajny (Echium vulgare), czy kłosowiec pomarszczony (Agastache rugosa). Zadbajmy więc o nasadzenia odpowiednich roślin z poszanowaniem lokalnych warunków siedliskowych.

Jeśli tylko ją spotkasz, to chwyć za aparat i prześlij zdjęcie na naturaiczlowiek@gmail.com W ciągu trzech lat wspólnych badań odkryliśmy razem prawie 30 nowych miejsc występowania tej pszczoły, ale może ich być więcej. Wspólnie poszukajmy więc tej niezwykłej, jak przyjęło się ją nazywać - fioletowej pszczoły.

Pszczoły nie należy się bać, tym bardziej, że owad ten jest uważany za płochliwy.