Topiec, błąd, lizibożek i dzidko – nowość wydawnicza
PRZEWORSK. „Topiec, błąd, lizibożek i dzidko. Relikty ludowych wierzeń demonologicznych z okolic Przeworska” książka Katarzyny Ignas, która powstała jako komentarz do… wystawy pod takim samym tytułem, a która została otwarta w Galerii „Magnez” w Muzeum w Przeworsku (tu można ją znaleźć, wydawnictwo bezpłatne).
W wydanej przez Edytorial publikacji przedstawione zostały poszczególne istoty demoniczne i półdemoniczne, znane z nazwy i zachowań w regionie przeworskim: dzidko, niechrzczeniec, płamytnik, topiec, światełko, błąd, bożek, chowaniec, mamuna, boginka, gniotek-macek, upiór, czarownica. Prezentuje się – rysunkowo - ich wygląd, miejsca występowania, działanie, sposoby ochrony. W końcowej części opisane zostały wizerunki chrześcijańskich świętych: Małgorzaty, Jerzego i Michała Archanioła, których legenda przedstawia w walce z szatanem, a którzy współcześnie wzywani są przeciwko złemu duchowi.
Na opracowanie złożyły się także publikowane teksty źródłowe pochodzące z monografii regionalnych, gdzie zawsze pojawia się wątek wierzeń ludowych, obrazujących kulturę duchową ludności danej miejscowości. Wykorzystano również relacje z wywiadów etnograficznych prowadzonych wcześniej przez Muzeum w Przeworsku, w treści których występowały wątki demonologiczne oraz materiały z badań w Przeworskiem prowadzonych przez Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej. Prace plastyczne wykonane przez uczniów w różnych technikach stanowią ciekawą formę ilustrację opisywanej treści.
Książka dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
