Jak prowadzić zrównoważoną produkcję filmową? RARR S.A. w projekcie „Green Screen”

Greenscreen

Od 2010 do 2014 roku wyprodukowano w UE aż 7 769 filmów fabularnych, ponadto aż 5 spośród 10 najlepszych na świecie rynków dla produkcji filmów znajduje się w Europie (tj. Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Hiszpania i Włochy). Tymczasem wpływ jednej produkcji filmowej (przeloty, przejazdy, itd.) przyczynia się do emisji takiej CO2 jak 10 gospodarstw domowych w ciągu roku (wg badań Vlaams Audiovisueel Fonds).  Przy większych produkcjach wpływ na środowisko jest oczywiście większy. Projekt Green Screen (Greening the creative industries: improving policy practices for the European Audiovisual Industry) ma pomóc w opracowaniu i wdrożeniu zrównoważonych metod i narzędzi realizacji produkcji filmowych, telewizyjnych i treści audiowizualnych. A jak wiadomo branża filmowo-telewizyjna przyczynia się do wzrostu gospodarczego w całej Europie oraz ma znaczący wkład w rozwój „przemysłów kreatywnych” w gospodarce europejskiej.

Projekt finansowany jest z unijnego programu Interreg Europe. Partnerzy pochodzą z ośmiu regionów Unii Europejskiej:
- Film London (Wielka Brytania) - partner wiodący
- Agencja Rozwoju Regionalnego Senec - Pezinok (Regionálna rozvojová agentúra Senec – Pezinok, Słowacja)
- Agencja Rozwoju Regionalnego Bukareszt-Ilfov (Agentia pentru Dezvoltare Regionala Bucuresti-Ilfov, Rumunia)
- Gmina Ystad (Szwecja)
- Flandryjski Fundusz Audiowizualny (Vlaams Audiovisueel Fonds, Bruksela, Belgia)
- Komisja Filmowa Regionu Ile-de-France (Commission du Film d’Ile-de-France, Paryż, Francja)
- Miejskie Towarzystwo Inicjatyw Malaga S.A. - Promalaga (Empresa Municipal de Iniciativas y Actividades Empresariales de Malaga, Hiszpania)
- Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. (Polska)

Partnerzy reprezentują różne podmioty, np. zadaniem Film London jest wspieranie produkcji filmowych w całym (i to bardzo zanieczyszczonym Londynie), począwszy od zachęcania do wewnętrznych inwestycji w Londynie, do szkolenia początkujących filmowców, finansowania wystawców filmowych dla inspirujących miłośników kina - wspieramy film w Londynie. Z kolei w Ystad znanym z produkcji serialu z inspektorem Wallanderem działa studio filmowe nastawione na ekorozwiązania. Trzej partnerzy z Europy Środkowej to agencje rozwoju regionalnego, jeden reprezentuje miasto Malagę, zaś pozostałych dwóch z Belgii i Francji pełni funkcję ekspertów w temacie projektu.

Cześć partnerów wcześniej współpracowała w ramach projektu Euro Screen, związanym z turystyką filmową, dzięki któremu udało nam się wdrożyć dużo ciekawych rozwiązań w regionach partnerskich.

Podkarpackie: zielony region

Podkarpackie powszechnie i najzupełniej słusznie uważane jest za „zielony region”m.in. z uwagi na duże zalesienie i mnogość obszarów chronionych. Od około połowy 2016 roku działa w naszym województwie Podkarpacka Komisja Filmowa (podlega podobnie jak RARR S.A. samorządowi województwa podkarpackiego), która ma za zadanie m.in. przyciągać do nas produkcje filmowe i telewizyjne i wspierać je w fazie realizacji zdjęć na terenie naszego regionu. Dlatego Agencja podjęła i kontynuuje współpracę z Komisją, traktując ją jako ważnego regionalnego partnera w realizacji projektu „Green Screen”- rozwiązania i dobre praktyki zaczerpnięte dzięki projektowi Green Screen mają bowiem posłużyć naszemu regionowi.

Kierownik PKF Marta Żurek uczestniczyła w drugiej połowie czerwca 2018 r. razem z przedstawicielami partnerów projektu Green Screen w warsztatach, które odbyły się w Bukareszcie w Rumunii.

- Odwiedziliśmy wówczas m.in. Castel Studios w pobliżu Bukaresztu, by zobaczyć jak funkcjonuje to studio filmowe oraz czy i jak radzi sobie ze zrównoważoną produkcją filmową – wyjaśnia Beata Hulinka z RARR, zaangażowana w projekt. A to skomplikowane zadanie, aby móc mu podołać w coraz większej liczbie dużych studiów filmowych za granicą wyznaczani są specjalni koordynatorzy ds. zrównoważonej produkcji filmowej, którzy dzięki intensywnej współpracy z m.in. lokalnymi i krajowymi dostawcami usług i produktów (z łańcucha dostaw dla produkcji filmowych i TV) są w stanie zmniejszyć negatywne oddziaływanie produkcji na środowisko. Jest to duże wyzwanie, bo wymaga zmiany sposobu myślenia ludzi, wprowadzenia „eko rozwiązań”już na etapie planowania produkcji, doradztwa specjalistycznego, a potem systematycznej pracy nad tematem w trakcie realizacji produkcji i ewaluacji poczynionych założeń.

Wymiana doświadczeń

- W projektach realizowanych dzięki dotacjom z programu Interreg Europe chodzi też o to, by wymieniać się doświadczeniami i uczyć się aby potem móc adaptować dobre rozwiązania w regionie i kraju. Dlatego mamy partnerów, którzy wiedzą jak ograniczać negatywny wpływ produkcji filmowo-telewizyjnych na środowisko, jak i partnerów, którzy dopiero chcą się nauczyć – mówi Beata Hulinka. - Ważne jest, by uświadamiać producentów nie tylko o tym jakie są regulacje prawne, ale też o tym jakie mogą w swojej pracy zastosować rozwiązania, które przełożą się na ochronę środowiska. - A te rozwiązania nie tylko nie podwyższają kosztów, ale pozwalają je obniżyć.

Przykłady to segregacja odpadów na planie, ponowne wykorzystanie rekwizytów czy scenografii (w tym także dalszy obrót nią), właściwa lokalizacja noclegów, zrównoważony transport, wynajęcie specjalistów od sprzętu czy techników jak najbliżej miejsca produkcji, lokalny katering – wszystko to pozwoli zmniejszyć np. zużycie paliwa. A zatem będzie tańsze dla producenta, jak i mniej szkodliwe dla środowiska.

Z tym wiąże się także przemyślenie organizacji preprodukcji i postprodukcji, np. mniej druku, elektroniczna dokumentacja, itd.

Już sprawdzonymi rozwiązaniami dzielą się np. doświadczone podmioty, takie jak np. Flandryjski Fundusz Filmowy, Film London, czy Komisja Filmowa Ile de france. Takim dobrym rozwiązaniem było np. utworzenie stanowiska doradcy ds. zrównoważonej produkcji filmowo-telewizyjnej. Wydaje się, że powinien on funkcjonować przy regionalnej komisji filmowej.

- Nasi partnerzy stosują kalkulatory emisji dwutlenku węgla przy dla produkcji filmowych – mówi Beata Hulinka. - Planujemy stworzyć ujednolicony kalkulator dla różnych regionów i dla różnych krajów. Teraz ujednolicamy rozwiązania w ramach kalkulatora. W listopadzie ub. r. było w Rzeszowie spotkanie z branżą, wiemy, że lokalne firmy są zainteresowane przetestowaniem kalkulatora, który pokazuje jak można zaoszczędzić koszty, zmniejsząc jednocześnie emisję CO2.

Założeniem projektu jest także przetestowanie rozwiązań, stworzenie możliwości ich wdrożenia, ale też upowszechniane ich w całym kraju, poprzez poszczególne komisje filmowe.

Nowe usługi to nowe firmy

Eko rozwiązania dla tej branży mogą stymulować także powstawanie nowych firm. Na spotkaniu w Londynie byli eksperci znanych studiów (Warner Bros i Pinewood Studios) i przedsiębiorcy, którzy znaleźli swój pomysł by wspierać produkcje w ograniczeniu negatywnego wpływu na środowisko np. firma zajmująca się recyklingiem scenografii i rekwizytów z planów filmowych i TV (kontaktuje się ona ze studiami na wstępnym etapie produkcji, przed budowaniem scenografii i ustala jak ją montować, by potem łatwo rozdzielić jej elementy i ponownie je wykorzystać), firma transportowa bazująca na nisko i zero emisyjnych pojazdach dla transportu indywidualnego współpracująca z sektorem kreatywnym - Green Tomato Cars oraz firma produkująca specjalistyczne oświetlenie led.

- Jest sporo możliwości rozwoju działalności gospodarczej w oparciu o takie usługi – zapewnia Beata Hulinka. - A dla RARR S.A. priorytetem jest wsparcie nowych, jak i istniejących firm.

Projekt składa się z dwóch faz. Pierwsza to uczenie się i tworzenie planu działań, a potem dwa lata na wdrażanie wypracowanych rozwiązań.

- My tę drugą fazę już w pewien sposób rozpoczęliśmy – mówi Beata Hulinka. - Chcieliśmy pozyskać unijne dofinansowanie na wdrażanie rozwiązań w regionie. Musieliśmy zacząć wcześniej, aby zdążyć z opracowaniem projektów i złożeniem ich, zgodnie  z terminami naborów.

Więcej informacji o projekcie: www.interregeurope.eu/greenscreen