"Solidarność" będzie walczyć o zakaz pracy w niedzielę
W Unii Europejskiej od kilku lat trwają pracują nad przepisami, które ujednolicą zasady handlu w niedzielę. Jednak zdaniem rzecznika Solidarności Marcina Lewandowskiego, do zmian potrzebna jest również wola polityczna.
Akcja ulotkowa Solidarności przed rzeszowskimi hipermarketami, fot. Adam Cyło
- W Polsce niestety nie ma woli, ani po stronie ustawodawcy, ani po stronie pracodawców. UE nie może narzucić państwom członkowskim rozwiązań - to jest w gestii każdego z krajów – mówi Marcin Lewandowski. - My będziemy się starali, żeby ten temat nie schodził ani na chwilę z przestrzeni publicznej - na zasadzie kropli drążącej skałę. - Będziemy chcieli zmieniać świadomość, żeby w końcu przy zmianie władzy, albo kiedy tej władzy zmieni się wola polityczna, ten problem rozwiązać.
Handlu w niedzielę po raz pierwszy próbowano zakazać w 2001 roku za rządów Akcji Wyborczej Solidarność, ale ustawę zawetował prezydent Aleksander Kwaśniewski. Dwa lata temu podobny projekt Solidarność przygotowała razem z Prawem i Sprawiedliwością, ale jego też nie udało się przeforsować.
Przeciwnicy wprowadzenia wolnych niedziel twierdzą, że nie chodzi wcale o wolę polityczną, ale o rachunek ekonomiczny.
- Jest to inicjatywa samobójcza dla gospodarki, dlatego że 10 proc. przychodu od razu, za przeproszeniem, idzie do zlewu - prognozuje Andrzej Faliński. - Od tego nie jest odprowadzany VAT, a to jest ponad 60 proc. pieniędzy do budżetu. Natychmiast mogą się zacząć bardzo nieprzyjemne ruchy na rynku pracy, bo handel jest ogromnym pracodawcą.
Jak zauważa dyrektor POHiD, każdy podpisuje umowy i wie, na co się godzi.
- Wyciąganie przed nawias argumentów rodzinnych i światopoglądowych jest nie fair – dodaje reprezentant pracodawców. - Każdy chciałby dobrze zarabiać, mieć pracę. Kiedy taki pracownik pracę straci, to już związku zawodowego nie interesuje. Od bezrobotnych jest ktoś zupełnie inny.
Ekonomiści wskazują, że miejsce pracy mogłoby stracić nawet 700 tys. osób. Jednak związkowcy odpierają te zarzuty, twierdząc, że zatrudnienie w branży jest tak małe, że kolejnych zwolnień nie będzie.
NSZZ "Solidarność” oszacowała, że ok. 250 tys. osób pracuje w niedzielę co tydzień w branży handlowej, w tym głównie kobiety.
- Nie ma potrzeby, aby pozbawiać rodziny rodziców. Niedziela jest tak ważnym dniem, szczególnie dla ludzi wierzących, że absolutnie nie powinno się w ten dzień pracować, szczególnie ci, co nie muszą pracować - podkreśla rzecznik NSZZ "Solidarność".
Wskazują przy tym na pozytywne doświadczenia innych państw europejskich.
- Doświadczenia europejskie pokazują, że można obyć się bez niedziel z handlem. Ludzie doskonale się do tego przystosowują - podkreśla Marcin Lewandowski.
W takich krajach, jak Niemcy czy Austria od wielu lat obowiązuje zakaz handlu w niedzielę. Za takim rozwiązaniem niedawno w referendum opowiedzieli się również Słoweńcy.
Według przeprowadzonych w 2010 roku badań Pentora wynikało, że tylko 2 proc. Polaków robi zakupy w niedzielę. Dodatkowo prawie 3/4 społeczeństwa sprzeciwiało się niedzielnemu handlowi. Jeszcze w 2006 roku było to nieco ponad połowa Polaków.
Związkowcy przywołują również przykład wprowadzenia zakazu handlu w dni świąteczne. Ustawa, która zakazuje handlu w 13 dni w roku, m.in. w Wielkanoc, Boże Narodzenie, Wszystkich Świętych i Boże Ciało (w 2010 roku dodano jeszcze Święto Trzech Króli), weszła w życie 5 lat temu. Zanim zaczęła obowiązywać ustawa ekonomiści również ostrzegali przed falą zwolnień, ale nic takiego nie miało miejsca.
kar