Wyniki finansowe podkarpackich przedsiębiorstw

Fot. Pixabay/CC0

W 2014 r. badaniem wyników finansowych objętych zostało 2493 przedsiębiorstwa (w 2011 r. 2353), które miały swoją siedzibę w województwie podkarpackim. W latach 2013-2014 udział liczby przedsiębiorstw podkarpackich w stosunku do ogólnej liczby przedsiębiorstw objętych badaniem w kraju wyniósł 4,4% (w latach 2011-2012 – 4,3%). Przychody z całokształtu działalności w 2014 r. wyniosły 94655,8 mln zł i stanowiły 3,1% przychodów w kraju. Ponad połowa przychodów z całokształtu działalności została wypracowana przez jednostki zaliczane do przemysłu, a blisko 30% wykazały jednostki z sekcji handel; naprawa pojazdów samochodowych.

Udział sprzedaży na eksport w przychodach ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów w analizowanym okresie wzrósł z 18,2% w 2011 r. do 24,0% w 2014 r. Zdecydowana większość jednostek eksportujących należała do sekcji przetwórstwo przemysłowe (najwięcej w 2013 r. – 87,3%, a najmniej w 2014 r. – 84,3%). W kraju udział eksportu w przychodach ze sprzedaży wzrósł z 19,2% w 2011 r. do 21,1% w 2014 r.

Koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności w 2014 r. wyniosły 90430,3 mln zł i wzrosły w stosunku do poprzedniego roku, co przy spadku przychodów z całokształtu działalności skutkowało pogorszeniem wskaźnika poziomu kosztów (z 94,4% w 2013 r. do 95,5% w 2014 r.). Wynik finansowy brutto, podobnie jak jego składowe, w 2013 r. zanotował wzrost (o 51,9%), a w 2012 r. i w 2014 r. spadek (odpowiednio o 9,8% i o 20,6%). W 2014 r. wynik finansowy brutto wyniósł 4224,6 mln zł. Pomniejszenie wyniku finansowego brutto o obowiązkowe obciążenia ukształtowało wynik finansowy netto na poziomie 3672,2 mln zł, a jego dynamika w analizowanym okresie jest zbliżona do zmian w wyniku finansowym brutto. Po spadku w 2012 r., wynik netto zanotował znaczny wzrost (w 2013 r. – o 58,3%), po czym ponownie zanotował spadek (w 2014 r. – o 24,2%). W 2014 r. zysk netto wykazało 83,1% badanych przedsiębiorstw, wobec 79,5% przed rokiem (77,8% w 2012 r. i 80,2% w 2011 r.). Wskaźniki rentowności obrotu brutto i netto, które informują o szybkości zwrotu zaangażowanego w przedsiębiorstwach kapitału, w analizowanym okresie wykazywały nieznaczne wahania (w 2014 r. wyniosły odpowiednio 4,5% i 3,9%). W latach 2011-2012 wskaźniki rentowności obrotu brutto i netto przedsiębiorstw mających siedzibę na terenie województwa podkarpackiego, były niższe niż w kraju, natomiast w latach 2013-2014 nieco wyższe niż ogółem dla kraju.

Jednym z warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa na rynku jest zachowanie płynności finansowej, czyli zachowanie zdolności firmy do wywiązywania się z krótkoterminowych zobowiązań, tzn. płatnych w ciągu 1 roku. Do oceny płynności finansowej przedsiębiorstw wykorzystuje się najczęściej wskaźniki płynności I, II i III stopnia. W latach 2011-2014 wskaźnik płynności finansowej I stopnia podkarpackich przedsiębiorstw wykazywał tendencję rosnącą i mieścił się w przedziale od 29,1% w 2011 r. do 34,8% w 2014 r. W kraju w analizowanym okresie wskaźnik ten był wyższy i w 2014 r. wyniósł – 42,6%. Wskaźnik płynności finansowej II stopnia w badanym okresie najwyższy poziom osiągnął w 2012 r. (107,1%), po czym w kolejnych latach obniżył się i w 2014 r. wyniósł 104,8%. W kraju po spadku w 2013 r. do poziomu 102,4%, w 2014 r. wskaźnik wzrósł do 107,2%. Podobnym wahaniom ulegał wskaźnik płynności III stopnia. Po wzroście w 2012 r. (o 5,0 p. proc.), w 2013 r. zanotował spadek (o 5,3 p. proc.), a w 2014 r. ponownie wzrósł (o 3,2 p. proc.). W kraju wskaźnik płynności III stopnia w analizowanym okresie był niższy niż w województwie i w 2014 r. wyniósł 150,7%. Wartość aktywów badanych podmiotów gospodarczych na koniec grudnia 2014 r. wyniosła 77872,2 mln zł, z tego 61,0% stanowiły aktywa trwałe (przed rokiem – 63,9%), a 39,0% aktywa obrotowe (przed rokiem – 36,1%). Jednostki zaliczane do przemysłu w 2014 r. posiadały 57,5% aktywów ogółem (w 2013 r. – 61,0%). W strukturze pasywów w latach 2011-2013, średnio ponad 60% stanowiły kapitały (fundusze) własne, a mniej niż 40% zobowiązania i rezerwy na zobowiązania. W końcu 2014 r. wzrósł udział zobowiązań i rezerw na zobowiązania do 45%, a obniżył się udział kapitałów (funduszy) do 55%. Poziom zobowiązań w analizowanym okresie wykazywał tendencję wzrostową. W końcu 2014 r. zobowiązania długoterminowe były wyższe niż przed rokiem o 29,6%, a zobowiązania krótkoterminowe wzrosły o 1,4% (najwyższy wzrost w 2013 r. – o 11,3%). Zadłużenie podmiotów gospodarczych z tytułu kredytów i pożyczek ogółem (długo– i krótkoterminowych) stanowiło 38,9% zobowiązań ogółem.

Nakłady inwestycyjne na nowe obiekty majątkowe oraz ulepszenie istniejących poniesione przez podmioty gospodarcze, których inwestycje zlokalizowano na terenie województwa podkarpackiego, po spadku w 2013 r. (o 8,9%), w 2014 r. zanotowały wzrost w stosunku do poprzedniego roku (o 8,3%). W latach 2011-2014 inwestowały głównie przedsiębiorstwa prowadzące działalność podstawową w sekcjach: przetwórstwo przemysłowe (których nakłady w 2014 r. były najwyższe w badanym okresie i stanowiły 45,8% nakładów poniesionych w województwie), transport i gospodarka magazynowa (w 2014 r. – 9,9%) oraz handel; naprawa pojazdów samochodowych (w 2014 r. – 8,6%).

W końcu 2014 r. w województwie podkarpackim miało siedzibę 494 podmioty z udziałem kapitału zagranicznego (w 2011 r. – 387). W strukturze zbiorowości spółek według klas wielkości, w latach 2011-2014, większość stanowiły podmioty małe o liczbie pracujących do 9 osób. Udział małych podmiotów w analizowanym okresie zwiększył się z 59,2% w 2011 r. do 67,0% w 2014 r. Kapitał podstawowy podmiotów z kapitałem zagranicznym w analizowanych latach wykazywał tendencje wzrostowe i w końcu 2014 r. wyniósł 6003,7 mln zł. W 2014 r. liczba podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego, które wyeksportowały swoje produkty lub towary i materiały (łącznie z eksportem do jednostki macierzystej lub jednostek powiązanych w ramach grupy kapitałowej lub grupy przedsiębiorstw, do której należał badany podmiot – tzw. eksport wewnątrzgrupowy), wzrosła do 225 jednostek (co stanowiło 45,5% badanej zbiorowości pomiotów z udziałem zagranicznym), a wartość eksportu ogółem zrealizowana przez te jednostki wyniosła 15066,7 mln zł (o 8,4% więcej niż w roku poprzednim).

W analizowanym okresie wzrosła zarówno liczba podmiotów eksportujących, jak i wartość eksportu. W latach 2011-2014 wzrosła również liczba podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego, które dokonywały zakupów z importu (w tym od jednostki macierzystej bądź jednostek powiązanych w ramach grupy kapitałowej lub grupy przedsiębiorstw – tzw. importu wewnątrzgrupowego), z 181 jednostek w 2011 r. do 203 w 2014 r. Wartość dokonanego importu w 2014 r. wyniosła 11081,3 mln zł i była wyższa niż w poprzednim roku o 15,1%. W 2014 r. 199 podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego mających siedzibę na terenie województwa podkarpackiego poniosło nakłady inwestycyjne na pozyskanie aktywów trwałych w Polsce w wysokości 2568,5 mln zł, w tym 1470,5 mln zł (57,3%) na nowe środki trwałe. W porównaniu z 2013 r. nakłady inwestycyjne wzrosły o 84,7% (po spadku w 2013 r. – o 62,7%), w tym na nowe środki trwałe – o 26,1% (po spadku w 2013 r. – o 2,7%). Spośród 1579 badanych podmiotów gospodarczych prowadzących w 2014 r. uproszczoną ewidencję w oparciu o podatkową księgę przychodów i rozchodów najwięcej było podmiotów z sekcji przetwórstwo przemysłowe – 554 (przed rokiem – 494). Prezentowane podmioty w 2014 r. osiągnęły 3649,2 mln zł przychodów z tytułu prowadzonej działalności. Przychody pozyskane przez przedsiębiorstwa zaliczane do przetwórstwa przemysłowego wyniosły 1234,1 mln zł (33,8% ogółu przychodów), handlu; napraw pojazdów samochodowych 916,7 mln zł (25,1%), a budownictwa – 613,4 mln zł (16,8%). Koszty ogółem poniesione przez te podmioty wyniosły 3209,4 mln zł. Najwyższe koszty prowadzonej działalności poniosły przedsiębiorstwa w sekcjach: przetwórstwo przemysłowe – 1081,8 mln zł (33,7% ogółu kosztów), handel; naprawa pojazdów samochodowych – 844,9 mln zł (26,3%) i budownictwo – 531,3 mln zł (16,6%). Zaliczki na podatek dochodowy od osiągniętego dochodu z prowadzonej działalności gospodarczej w 2014 r. wyniosły 74,9 mln zł (przed rokiem – 66,1 mln zł), z tego 27,8 mln zł (37,1%) zapłaciły podmioty zaliczane do przetwórstwa przemysłowego.