Bieszczadzkie motywy roślinne – nowa książka Adama Szarego

To kolejna pozycja o tematyce etnobotanicznej rzeszowskiego wydawnictwa „Carpathia” dotyczy materialnej i niematerialnie symboliki roślin na terenie Bieszczadów i Podkarpacia. Adam Szary jest autorem specjalizującym się w roślinności tego obszaru.

To książka dla miłośników roślinnych symboli, bieszczadzkiej historii i kultury, flory w języku, poezji i sztuce, kontemplacji starych cmentarzy, kamieniarstwa i metaloplastyki, natury w ujęciu filozoficznym, zgłębiania własnej tożsamości.

Szczególną uwagę poświęcono w tym wydawnictwie obecności motywów florystycznych na podkarpackich nagrobkach. Jedno z poruszanych zagadnień dotyczy dawnej wymowy wieńców i laurów. „W wymiarze ostatecznym wieniec staje się atrybutem największego zwycięstwa, jakie człowiek może odnieść nad swymi słabościami i nad złem tego świata. (…) Częstym motywem na katolickich pomnikach nagrobnych jest wieniec spleciony z różnych kwiatów – funkcjonował on powszechnie, jako symbol zwycięstwa nad śmiercią i jako znak chwały zmartwychwstania. Podkreślał też kruchość ludzkiego życia i związanej z nim ulotności piękna. Wskazywał na przemijalność tego, co w doczesnym życiu budzi radość, podziw i nadzieję. W kwiatowy wieniec, będący częstym motywem kamieniarskim na bieszczadzkich cmentarzach, zwykle wplecione są róże – wyraz bolesnej miłości. Czasem pojawiają się kwiaty maków, wyrażające kruchość i krótkotrwałość życia”.

Książka pt. „Bieszczadzkie motywy roślinne – między światem żywych a krainą zmarłych” podzielona jest na dwie części tematyczną i encyklopedyczną. W tej drugiej znajdziemy encyklopedyczny przegląd gatunków związanych ze śmiercią i cmentarzami. Np. pod hasłem „kalina” czytamy: „symbol kobiecego cierpienia i smutku, atrybut niezamężnych dziewcząt”. Z kolei głóg, to symbol tragicznej i bolesnej miłości, a barwinek – to symbol nieba i życia wiecznego.

- Wśród czytelników jest coraz większe zapotrzebowanie na wydawnictwa związane z sacrum. W dzisiejszym świecie, w którym często mamy do czynienia z profanum, gdzie nierzadko bywamy zagubieni, wielu z nas szuka wartości, uduchownienia. Odnaleźć je może w świecie flory, gdzie każda roślina coś symbolizuje - podkreśla Krzysztof Staszewski, redaktor naczelny wydawnictwa „Carpathia”. – Publikacja „Bieszczadzkie motywy roślinne” jest propozycją zagłębiania się w świat wierzeń, przeznaczeń. Czytelnik znajdzie tu także odniesienia do Biblii.

Dorota Zańko