Funkcjonariusze KAS z Podkarpacia wyróżnieni za działania na rzecz środowiska

Nagroda została przyznana za wkład w kontrolę legalności obrotu substancjami, które podlegają zakazom obrotu i używania lub są wycofywane ze względu na ich negatywny wpływ na środowisko. Substancje te zubażają warstwę ozonową i przyczyniają się do globalnego ocieplenia. W skali światowej zatrzymano blisko 20 tys. pojemników i 30 tys. szt. urządzeń zawierających kontrolowane chemikalia. 72 proc. wszystkich światowych zatrzymań stanowiły ujawnienia zgłoszone przez Krajową Administrację Skarbową.

Krajowa Administracja Skarbowa została nagrodzona za skuteczne egzekwowanie przepisów Unii Europejskiej dotyczących fluorowanych gazów cieplarnianych. Gazy te, w szczególności wodorofluorowęglowodory (HFC), są popularnymi czynnikami chłodniczymi, wykorzystywanymi w chłodnictwie, klimatyzacji i pompach ciepła. Ze względu na tzw. wysoki współczynnik ocieplenia globalnego są one wycofywane z użycia w państwach - Stronach Protokołu Montrealskiego. Utrzymujący się stały popyt na tego typu substancje, przy jednoczesnym wprowadzeniu przez Unię Europejską ograniczeń ilościowych, powoduje, iż często są podejmowane próby nielegalnego przywozu tych substancji.

W latach 2018 - 2019 r., wykonując zadania dotyczące kontroli obowiązku uzyskania przez importera kontyngentu dla sprowadzanych substancji HFC, właściwego oznakowania pojemników i urządzeń, które zawierają fluorowane gazy cieplarnianie oraz zakazu przywozu niektórych produktów i urządzeń, KAS dokonała 662 ujawnień nieprawidłowości w odniesieniu do ponad 482 ton HFC.

Działania KAS skupiały się przede wszystkim na zwalczaniu przemytu przez zewnętrzną granicę lądową UE pojemników nienadających się do ponownego napełnienia. Tego typu pojemniki zostały zakazane w Unii Europejskiej w lipcu 2007 r., m.in. ze względu na zagrożenie niekontrolowanego uwalniania się z nich fluorowanych gazów cieplarnianych. Tylko w 2018 r. funkcjonariusze KAS ujawnili 403 próby przemytu tego typu pojemników.

Ponadto UNEP doceniła także KAS za działalność szkoleniową i współpracę na forum UE. Nagrody UNEP otrzymało w sumie 43 przedstawicieli KAS- z Departamentu Ceł w Ministerstwie Finansów i 5 izb administracji skarbowej – w Rzeszowie, Białymstoku, Gdańsku, Olsztynie i Lublinie.

W uroczystości wzięło udział 8 wyróżnionych funkcjonariuszy Izby Administracji Skarbowej w Rzeszowie wraz z Z-cą Dyrektora IAS Rzeszów podinsp. Anetą Lechowicz.

Służba Celno-Skarbowa działająca w ramach KAS chroni obszar Unii Europejskiej. Zatrzymuje towary stwarzające ryzyko dla konsumentów oraz produkty, które nie spełniają wymagań legalnego obrotu, tym samym zapobiega ich wprowadzaniu na obszar UE, pełniąc jednocześnie rolę strażnika rynku wewnętrznego.

W obszarze ochrony środowiska KAS kontroluje przywóz środków ochrony roślin oraz transgraniczne przemieszczanie odpadów. Rokrocznie rośnie skala ujawnień KAS w tych obszarach. Powoduje to konieczność zarówno ścisłej współpracy z innymi organami administracji publicznej w Polsce, jak i współpracy międzynarodowej.

Od 1 stycznia 2018 r. do 31 października 2019 r. KAS ujawniła nieprawidłowości związane z transgranicznym przemieszczaniem odpadów:

·         w przemieszczaniu odpadów z Unii Europejskiej - głównie zużytych samochodów, odpadów zmieszanych (papier, tworzywa sztuczne), odpadów komunalnych i odpadów budowlanych. Stanowiły one 67% ujawnień,

·         wywozu z Polski (głównie złomu, używanych samochodów) – 9% ujawnień,

·         przywozu z państw trzecich (najczęściej złomu, zużytych samochodów) – 24% ujawnień.

Liczba ujawnień nielegalnego przemieszczania odpadów stale wzrasta. W 2017 r. KAS odnotowała 74 ujawnienia, w 2018 r. – 212, a 2019 r. (od 1 stycznia do 31 października) – 262.

Wzrosła też ilości odpadów, których przemieszczanie nie spełnia wymagań: w 2017 r. – 329 ton, w 2018 r. – ok. 3 tys. ton, w 2019 r. (od 1 stycznia do 31 października) - 5,5 tys. ton.

KAS ujawnia również nieprawidłowości związane z nielegalnym obrotem środkami ochrony roślin. Dotyczą one głównie przemytu produktów, opakowań i etykiet, przepakowywania gotowych produktów do opakowań zastępczych (np. opakowań po olejach, płynach samochodowych), przemytu w zbiornikach do spryskiwaczy oraz bakach samochodowych. Zatrzymywane są również podrobione środki ochrony roślin. 

Od 1 stycznia do 31 października 2019 r. KAS ujawniła nieprawidłowości w przypadku 122 847 kg/l** kontrolowanych środków ochrony roślin. Odnotowano duży wzrost w porównaniu do poprzednich lat. W 2017 r. ujawniono nieprawidłowości w przypadku 2985 kg/l a w 2018 r. w przypadku 21 282 kg/l środków ochrony roślin.

Skuteczne działania KAS w obszarze kontroli transgranicznego przemieszczania odpadów oraz przywozu środków ochrony roślin przyczyniają się również do sukcesów międzynarodowych operacji kontrolnych Światowej Organizacji Celnej oraz Europolu.

KAS angażuje się w ochronę środowiska. Planuje wyposażyć urzędy celno-skarbowe w odpowiedni sprzęt wspomagający kontrole. Współpracuje także z innymi organami administracji publicznej, w szczególności z Inspekcją Ochrony Środowiska, Policją, Strażą Graniczną, Państwową Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Inspekcją Transportu Drogowego.

** suma ujawnionych substancji w kilogramach i litrach.