Moneta z krzemieniem pasiastym wydane przez NBP
Narodowy Bank Polski uhonorował setną rocznicę odkrycia zespołu pradziejowych kopalni krzemienia pasiastego na srebrnej monecie kolekcjonerskiej.
Fot. NBP
Nowa moneta kolekcjonerska „100. rocznica odkrycia zespołu pradziejowych kopalni krzemienia pasiastego „Krzemionki”. Moneta o nominale 50 zł wyemitowana zostanie w nakładzie do 7 000 sztuk i będzie można ją nabyć we wszystkich Oddziałach Okręgowych NBP i w sklepie internetowym Kolekcjoner w cenie 950 zł.
Moneta wykonana jest ze srebra o próbie Ag 999 ma średnicę 45 milimetrów i masę 62,2 grama. Ma budowę soczewkową, jest oksydowana, posiada wysoki relief i wstawkę z krzemienia pasiastego.
Moneta upamiętnia odkrycie przez geologa Jana Samsonowicza, 19 lipca 1922 roku, prehistorycznych wyrobisk górniczych wraz z pierwotnymi narzędziami górniczymi wykonanymi z krzemienia i poroża. Po przeprowadzeniu oględzin i pomiarów okazało się, że są to rozległe, prehistoryczne kopalnie krzemienia pasiastego, które funkcjonowały w neolicie i we wczesnej epoce brązu (ok. 3900–1600 lat przed Chrystusem).
Pierwsze wykopaliska archeologiczne w Krzemionkach rozpoczął w 1925 r. Józef Żurowski. Miejsce stało się obiektem badań prowadzonych przez kilka pokoleń polskich archeologów. Dzięki ich pracy udało się zgromadzić imponującą wiedzę o życiu i pracy pradziejowych górników, którzy wydobywali w Krzemionkach krzemień pasiasty i wyrabiali z niego głównie polerowane siekiery, które, w III tysiącleciu przed Chrystusem, były rozprowadzane w promieniu 660 kilometrów od kopalni.
W Krzemionkach wydrążono 4 tysiące kopalni krzemienia, które tworzą pole górnicze zajmujące powierzchnię ok. 78 hektarów. Dziś obiekt znajduje się pod opieką Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim, został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Na rewersie monety znajduje się wizerunek pradziejowego górnika w czasie pracy oraz eliptyczna wstawka z krzemienia pasiastego.
Na awersie monety widnieje zaś charakterystyczny symbol Wielkiej Matki. Jest to rysunek wykonany węglem drzewnym na powierzchni wapiennego filara jednej z kopalni w Krzemionkach. Przedstawia najprawdopodobniej postać związaną z wierzeniami i mitologią neolitycznych górników. Stanowi jeden z kilku przykładów pradziejowej sztuki naskalnej z obszaru współczesnej Polski. Obecnie znajduje się w logotypie Muzeum Archeologicznego i Rezerwatu „Krzemionki”.
