Ponad połowa polskich winiarzy używa nieprawidłowych etykiet
Z kontroli przeprowadzonej przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) wynika, że polscy winiarze błędnie podają na etykiecie zawartość alkoholu, informacje o alergenach, nie wskazują też miejsca wytworzenia wina. Lista nieprawidłowości jest dłuższa i dotyczy ponad połowy skontrolowanych producentów. Inspekcja przygotowała poradnik, który pozwoli im w przyszłości uniknąć błędów.

Fot. pixabay/CC0
Celem kontroli było przyjrzenie się jakości produktów pochodzących z polskich winnic na etapie produkcji. IJHARS sprawdzał również czy umieszczane na etykietach win informacje są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa. Kontrola jakości wina była przeprowadzona w 2024 roku, inspektorzy odwiedzili 25 podmiotów produkujących wino z winogron pochodzących z winorośli uprawianych na terenie Polski. U 15 producentów (60% skontrolowanych) znaleziono uchybienia i nieprawidłowości. Stan kontrolowanych pomieszczeń natomiast nie budził zastrzeżeń, warunki składowania wina zapewniały zachowanie ich właściwej jakości produktów.
Cechy fizykochemiczne
Inspektorzy pobrali próbki i przeprowadzili badania laboratoryjne 39 partii win o łącznej objętości 370,4 hl . Na podstawie uzyskanych wyników analiz fizykochemicznych zakwestionowali jakość sześciu partii (15,4%) o objętości 104,6 hl. Przeprowadzone badania laboratoryjne wykazały niezgodną z deklaracjami producentów zawartość alkoholu i kwasowość. Dodatkowo w przypadku wybranych partii win ocenili ich cechy organoleptyczne. Tu nie było nieprawidłowości.
Znakowanie
Po sprawdzieniu oznakowania 46 partii, w przypadku aż 26 partii (56,5%) zakwestionowali informacje i sposób ich umieszczenia na etykietach.
Były przypadki m. in.:
- wskazywania na etykiecie niewłaściwej (zawyżonej lub zaniżonej) zawartości alkoholu, co potwierdziły badania laboratoryjne;
- braku wyszczególnienia w składzie wszystkich składników, np. pirosiarczynu potasu;
- podawania w niewłaściwy sposób informacji o alergenach, tj. zamiast komunikatu „zawiera siarczyny”, na etykiecie wina była zamieszczona informacja o treści „dla zachowania subtelnego aromatu oraz aby zapobiec oksydacji do wina dodano siarczyny”;
- umieszczania w oznakowaniu odniesienia do nazwy jednostki geograficznej, co jest dopuszczalne tylko dla win zarejestrowanych jako chroniona nazwa pochodzenia(ChNP) lub chronione oznaczenie geograficzne (ChOG);
- podawania na etykietach kodu QR, dotyczącego wykazu składników, bez wskazania do jakich informacji prowadzi ten kod;
- uwidocznienia rocznika i/lub odmiany bez posiadania koniecznego w takim przypadku certyfikatu IJHARS;
- sugerowania, że produkt jest ekologiczny, przez umieszczenie komunikatu PRODUKCJA JEST EKOLOGICZNA, Z UŻYCIEM TAK MAŁEJ LICZBY ŚRODKÓW CHEMICZNYCH JAK TO TYLKO MOŻLIWE”, podczas gdy producent faktycznie nie posiadał certyfikatu rolnictwa ekologicznego;
- sugerowania specjalnych właściwości produktu poprzez podanie informacji „wino naturalne", podczas gdy do produkcji zastosowano substancję dodatkową, tj. pirosiarczyn potasu.
- podawania niewłaściwych danych butelkującego oraz braku wskazania miejsca wytworzenia wina i dokładnego miejsca butelkowania.
Oznakowanie większości skontrolowanych partii wina zawierało jednocześnie po kilka niezgodności.
Zastosowane sankcje
W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości, na podstawie przepisów ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, inspektorzy wymierzyli 8 kar pieniężnych, wydali 8 decyzji administracyjnych nakazujących poddanie produktów określonym zabiegom, np. prawidłowego oznakowania, wydali 5 decyzji zakazujących wprowadzania do obrotu towarów niespełniających wymagań jakości. Nałożyli 4 mandaty karne na osoby odpowiedzialne.
Dodatkowo wydali 5 zaleceń pokontrolnych.
Z uwagi na niezakończone postępowania administracyjne oraz trwające procedury odwoławcze, ostateczna liczba i wielkość zastosowanych sankcji może ulec zmianie.
Czy wiecie, że …?
Jeśli wino nie jest zarejestrowane jako chroniona nazwa pochodzenia (ChNP) lub chronione oznaczenie geograficzne (ChOG) nie wolno w jego oznakowaniu umieszczać określeń odnoszących się do konkretnego regionu, np. „wino z …”. Można jednak podać w oznakowaniu wina bez chronionej nazwy pochodzenia (ChNP) lub chronionego oznaczenia geograficznego (ChOG) informacji o roczniku i nazwie odmiany winorośli jeśli zostanie ono poddane certyfikacji w tym zakresie. IJHARS, na wniosek producenta, przeprowadza taką certyfikację.