Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie w powiecie rzeszowskim

Fot. Pixabay/CC0

– Przemoc jest zjawiskiem coraz bardziej powszechnym, występuje w różnych środowiskach i sferach życia. Jest problemem społecznym, który dotyka podstawowej komórki społecznej, jaką jest rodzina. Ludzie doznają przemocy niezależnie od statusu społecznego, płci, wykształcenia, zasobów, majątku. Przemoc domowa jest niewątpliwie najgorszym jej rodzajem, ponieważ osoba stosująca przemoc jest najbliższą osobą – członkiem rodziny. Dom rodzinny powinien być postrzegany jako środowisko miłości, bezpieczeństwa, opieki i wzajemnego zrozumienia. Niestety dla wielu staje się miejscem cierpienia, zagrożenia, poniżania oraz lęku i rozpaczy – czytamy we wstępie do uchwalonego w czerwcu przez Radę Powiatu Rzeszowskiego „Powiatowego programu oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc domową w powiecie rzeszowskim na lata 2024-2028”.

O skali zjawiska przemocy domowej świadczą coroczne dane gromadzone przez gminne ośrodki pomocy społecznej funkcjonujące na terenie powiatu rzeszowskiego. W 2019 roku objęły one pomocą, ze względu na przemoc domową, łącznie 276 rodzin, w 2020 roku – 314, w 2021 roku – 308, w 2022 roku 264, zaś w 2023 roku 301. W ubiegłym roku w miastach powiatu rzeszowskiego wszczęto 62 procedury „Niebieskiej Karty” (w poprzednim 31), zaś na terenach wiejskich 200 (w poprzednim roku 222).Przeciwdziałaniu przemocy domowej służy m.in. praca Zespołów Interdyscyplinarnych i Grup Roboczych. W 2023 roku zespoły odbyły 108 spotkań, grupy 1228 spotkań.

Głównym celem realizowanego przez powiat „Powiatowego programu oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc domową w powiecie rzeszowskim na lata 2024-2028” jest powstrzymanie osoby stosującej przemoc domową przed dalszym jej stosowaniem i rozwijanie u takich osób umiejętności samokontroli oraz rozwiązywania problemów bez stosowania przemocy. Bardzo istotne jest również zwiększenie świadomości na temat zjawiska przemocy domowej i konsekwencji jej stosowania.

Program, koordynowany przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Rzeszowie, jest skierowany do dorosłych mężczyzn i kobiet stosujących wszelkie formy przemocy wobec współmałżonków czy partnerów. Chodzi tu zarówno o przemoc fizyczną, jak również psychiczną, seksualną czy materialną. Nabór uczestników odbywa się na podstawie skierowań wydanych przez zespół interdyscyplinarny lub inne uprawnione instytucje (np. sądy, policję, ośrodki pomocy społecznej).

Dla osób ze skierowaniem udział w programie jest obowiązkowy. Każdy uczestnik podpisuje kontrakt, w którym uznaje osobistą odpowiedzialność za fakt stosowania przemocy domowej, zobowiązuje się do powstrzymania od zachowań przemocowych, powstrzymania się od spożywania alkoholu i substancji psychotropowych, zachowania zgodnego z zasadami współżycia społecznego. Istnieje także możliwość dobrowolnego zgłoszenia się do udziału w programie.

Zajęcia korekcyjno-edukacyjne dla osób stosujących przemoc domową odbywają się w siedzibie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Rzeszowie przy ul. Siemieńskiego 18a. Spotkania odbywają się raz lub dwa razy w tygodniu. Program obejmuje 60 godzin dydaktycznych zajęć grupowych oraz dwie godziny zajęć indywidualnych. Zajęcia prowadzone są aktywnymi metodami: dyskusja, „burza mózgów”, odgrywanie scenek, praca w parach. Uczestnicy są zachęcani do aktywnego uczestnictwa, mają możliwość swobodnego wyrażania swoich opinii.

Tego typu programy są jednym z elementów przeciwdziałania przemocy domowej, mają na celu zakończenie stosowania jej przez sprawcę, który powinien nauczyć się samokontroli zachowań i konstruktywnego życia w rodzinie. W powiecie rzeszowskim tego typu działania korekcyjno-edukacyjne prowadzone są od 2015 roku. I przynoszą konkretne efekty. Co ważne, co roku coraz większa liczba osób deklaruje udział w programie. Przemoc domowa przestaje być tematem tabu, rośnie świadomość problemu, coraz więcej rodzin dotkniętych tych problemem otaczanych jest fachową pomocą.