Czy umowa może być fakturą VAT?

Choć wydaje się, że ten niezbyt skomplikowany dokument nie powinien rodzić już żadnych wątpliwości, a o jego prawidłowej treści powiedziano już wszystko, okazuje się, że sprawa kształtu faktury VAT może być dużo bardziej skomplikowana.

Wiele zmienić się może za sprawą słoweńskiej spółki, która sprzedała nieruchomość a następnie zawarła umowę leasingu zwrotnego tej nieruchomości. Niestety transakcja leasingu nie została udokumentowana fakturą VAT przez firmę leasingową, co nie powstrzymało słoweńskiej spółki od odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu realizacji tej transakcji.

- Takie rozwiązanie nie spotkało się ze zrozumieniem ze strony słoweńskich organów podatkowych, co ostatecznie doprowadziło do rozpoznania sprawy przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej – mówi w rozmowie z MarketNews24 Agnieszka Ławnicka, Senior Associate, radca prawny, doradca podatkowy, Kancelaria Ożóg Tomczykowski. - Wyrokiem z dnia 29 września 2022 r. w sprawie C-235/21, TSUE wskazał, że brak dokumentu faktury VAT nie oznacza, że nie doszło do wystawienia faktury VAT w inny sposób.

Zdaniem trybunału, aby dokument mógł zostać uznany za fakturę w rozumieniu art. 203 dyrektywy, muszą być spełnione dwa warunki, tj. dokument musi obejmować informację o podatku VAT, a nadto musi zawierać informacje niezbędne do tego, by ustalić, czy zostały spełnione przesłanki prawa do odliczenia podatku przez nabywcę.

Trybunał zwrócił uwagę, że dla przyjęcia, że mamy do czynienia z fakturą VAT wystarczające jest, aby dokument, na który się powołujemy zawierał dane pozwalające na identyfikację stron umowy, w szczególności NIP, opis przedmiotu sprzedaży, datę transakcji, cenę, ze wskazaniem podatku VAT.

To doprowadziło Trybunał do wniosku, że takim dokumentem – o ile faktycznie obejmuje on wszystkie powyższe elementy - może być sama umowa.

Wyrok Trybunału jest z pewnością przełomowy i może dawać nadzieję wszystkim tym podatnikom, którzy utracili prawo do odliczenia, z uwagi na nierzetelność kontrahenta, który z różnych przyczyn nie mógł lub nie chciał wystawić faktury VAT.

- Tezy zawarte w wyroku mogą jednak dla wielu okazać się niepokojące, bowiem z wyroku TSUE zdaje się płynąć wniosek, że spośród obowiązkowych elementów faktury VAT, część jest ważniejsza od pozostałych – wyjaśnia A.Ławnicka z Kancelarii Ożóg Tomczykowski. - Umowa może być bowiem uznana za fakturę VAT jeśli wynika z niej informacja o podatku VAT oraz posiada dane pozwalające na ustalenie prawa do odliczenia. Umowa z założenia nie będzie jednak zawierała numeru faktury VAT, który również jest elementem obowiązkowym faktury VAT.

Czy interpretacja zaproponowana przez TSUE będzie znajdowała zastosowanie jedynie w przypadkach nadzwyczajnych, tam gdzie faktura VAT nie została wystawiona chociaż powinna, co mogłoby zachwiać zasadą neutralności, czy może przerodzi się w praktykę? To pokaże czas. Tymczasem, co bardziej zapobiegliwi już analizują, jak napisać umowę, aby jednak fakturą VAT być nie mogła.