Podziemne magazyny gazu ziemnego w województwie podkarpackim

Mariusz Ruszel

Czy w województwie podkarpackim znajdują się podziemne magazyny gazu ziemnego?

Tak, na Podkarpaciu znajdują się trzy podziemne magazyny gazu ziemnego (PMG) tj.: Brzeźnica, Husów oraz Strachocina, których właścicielem jest Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (PGNiG). Spółka pełni funkcje operatora systemu magazynowania gazu ziemnego. Powyższe magazyny znajdują się w sczerpanych złożach gazu ziemnego. PMG Brzeźnica znajduje się w gminie Dębica, a dokładniej na terenie Brzeźnicy i Paszczyny.
Z kolei PMG Husów jest zlokalizowany w gminach Markowa i Łańcut na terytorium Albigowej, Markowej i Husowa, zaś PMG Strachocina jest w gminie Brzozów i Sanok, a precyzyjniej na obszarze Górki, Pakoszówki i Strachociny. Należy dodać, że w Polsce jest obecnie osiem PMG (dziewiąty jest budowany), z czego aż trzy lokalizowane są w województwie podkarpackim.

Jaka jest pojemność PMG w województwie podkarpackim?

Łączna pojemność PMG w Polsce wynosi obecnie 2,06 mld m³ gazu ziemnego. Pojemność czynna PMG województwa podkarpackiego wynosi: Husów 400 mln m³, Strachocina 330 mln m³ oraz Brzeźnica 65 mln m³. Oznacza to, że łączne zdolności podkarpackich magazynów wynoszą 795 mln m³ gazu ziemnego, co stanowi około 38% krajowych zdolności. Stan napełnienia poszczególnych instalacji na koniec dnia 11 lutego 2012 r. wynosił: Brzeźnica 21,5 mln m³ (około 33%), Husów 133,07 mln m³ (około 33%) , zaś Strachocina jest już pusta. Opróżnienie w pierwszej kolejności PMG Strachocina wynika z kilku powodów. Należy zaznaczyć, że stan napełnienia wszystkich PMG na koniec dnia 11 lutego 2012 r. wynosił 795,13 mln m³ gazu ziemnego. W tym dniu pobrano 14,43 mln m³, a więc biorąc pod uwagę prognozy pogody oraz ilość „błękitnego paliwa”, która została w magazynach, można stwierdzić, iż Polsce wystarczy gazu w okresie wzmożonego poboru.

Jakie jest znaczenie PMG w kontekście zapewnienia Polsce bezpieczeństwa energetycznego?

Odgrywają bardzo ważną rolę w okresie jesienno-zimowym, kiedy temperatury spadają poniżej kilkunastu bądź kilkudziesięciu stopni. Mrozy, które ostatnio odczuwamy sprawiają, że zwiększa się zużycie gazu ziemnego i niezbędne pobranie dodatkowych ilości „błękitnego paliwa” z podziemnych magazynów. Krajowe wydobycie gazu ziemnego zapewnia około 7,2 mln m³/dobę, zaś z importu trafia do Polski około 43 mln m³/dobę. Jeżeli występuje sytuacja nadzwyczajna, przykładowo bardzo niskie temperatury sięgające: -20 do -30 stopni, to wówczas dobowe zapotrzebowanie wzrasta do 70 mln m³/dobę (mniej więcej tyle wynosiło 3 lutego 2012 r.). Oznacza to, że potrzebne jest codziennie około 20 mln m³ „błękitnego paliwa”, które pobierane jest z PMG. Dlatego też tak ważna jest nie tylko ich pojemność, lecz maksymalna moc odbioru surowca w ciągu doby. W przypadku PMG Husów wynosi ona 5,76 mln m³/dobę, PMG Strachocina 3,85 mln m³/dobę, zaś PMG Brzeźnica 0,93 mln m³/dobę. Ostatnia rozbudowa PMG Strachocina, która zakończyła się w 2011 r. nie tylko zwiększyła jego pojemność ze 150 mln m³ do 330 mln m³, lecz również zwiększyła zdolności maksymalnej mocy poboru z 1,5 mln m³/dobę do 3,85. Największe możliwości odbioru „błękitnego paliwa” ma PMG Mogilno, którego maksymalna moc odbioru wynosi 20,64 mln m³/dobę. W związku z powyższym w interesie państwa jest podejmowanie inwestycji mających na zwiększenie maksymalnej mocy poboru surowca w ciągu doby oraz dalsze modernizowanie i rozbudowywanie infrastruktury przesyłowej gazu ziemnego zmniejszającej ilość „wąskich gardeł” oraz zagęszczającej sieć gazociągów w północnej części kraju.

Jakie są perspektywy rozwoju PMG w województwie podkarpackim?

Struktury geologiczne województwa podkarpackiego pretendują ten region do odgrywania niezwykle istotnej roli w kontekście magazynowania gazu ziemnego. Zazwyczaj najtańszą i najszybszą formą zwiększenia zdolności magazynowych jest rozbudowanie istniejących magazynów, aniżeli budowa nowych. Szacuje się, że magazyny gazu ziemnego zlokalizowane na w województwie podkarpackim można jeszcze rozbudować. Największe możliwości ma PMG Strachocina, który mógłby być rozbudowany do pojemności 1,2 mld m³, zaś pozostałe tj. Brzeźnica do 100 mln m³ oraz Husów 780 mln m³. Oznacza to, że łącze zdolności tych trzech PMG zlokalizowanych na Podkarpaciu mogą wynosić ponad 2 mld m³ „błękitnego paliwa”. W interesie państwa jest posiadanie w każdym regionie magazynów gazu ziemnego lub też posiadanie odpowiedniej infrastruktury przesyłowej umożliwiającej na szybkie dostarczenie gazu gazociągami. Niektóre części kraju nie posiadają dobrych struktur geologicznych oraz nie występują tam złoża gazu, które po opróżnieniu można wykorzystać na magazyny. Warto podkreślić, iż w południowo-wschodniej części państwa jest 119 złoż gazu ziemnego, z czego 85 jest eksploatowanych. Oznacza to, że województwo posiada ogromne możliwości budowy nowych magazynów na „błękitne paliwo” w sczerpanych złożach, których z kolejnymi latami będzie przybywać. W przypadku przemysłowej eksploatacji gazu niekonwencjonalnego w Polsce, w tym gazu łupkowego zasadnym będzie budowanie kolejnych magazynów. Wówczas nie można wykluczyć budowania kolejnych PMG w województwie podkarpackim, które posiada bardzo dobre uwarunkowania na realizację tego typu inwestycji.