Muzeum Ulmów w Markowej – nietypowa architektura

Zobacz też Odznaczenia od prezydenta RP za ratowanie Żydów w czasie II wojny światowej

Zobacz też Sejm podjął uchwałę w sprawie Polaków ratujących Żydów

Zobacz też Tak wyglądała uroczystość otwarcia Muzeum Ulmów w Markowej

To pierwsza instytucja muzealna w Polsce, która prezentuje historie Polaków z Podkarpacia, którzy podczas okupacji niemieckiej udzielali pomocy Żydom. Dzięki temu Markowa stanie się miejscem pamięci o bohaterstwie Polaków, ale i ważnym punktem historycznym o znaczeniu ponadregionalnym.

Obiekt, na zlecenie Muzeum – Zamku w Łańcucie, wykonała Skanska. Wartość inwestycji to blisko 6 mln zł brutto.

- Muzeum jest częściowo pokryte dachem zielonym, a częściowo blachą Corten, która w sposób naturalny imituje proces korozji – informuje inżynier projektu Tomasz Bem. Blacha

ta, jak również faktura betonu wykorzystanego do budowy muzeum – przypominającego swą teksturą ziemię – są istotnymi elementami wykończeniowymi, wpływającymi na finalny kształt budynku. Specjalnie dobrane, najwyższej jakości materiały pozwalają na wydobycie i podkreślenie efektu patyny oraz szlachetnego starzenia się bryły. Podkreślają też formę budynku i dramaturgię opowiadanej w tym miejscu historii.

„Rdzewiejące” obiekty są coraz częściej stosowane, m.in. przy wznoszeniu domów, mostów, muzeów. Poza niezwykłym wyglądem materiał ten jest bardzo odporny na warunki atmosferyczne i nie wymaga wiele pielęgnacji.

Zakres prac

Przygotowania do budowy Muzeum Polaków Ratujących Żydów trwały kilka lat. W 2012 roku podpisano akt erekcyjny. Sama budowa trwała 2 lata (od października 2013 roku do października 2015 roku). Obiekt powstał w centrum Markowej, przy głównej drodze, w sąsiedztwie Centrum Kultury i Skansenu.

- Prace, które wykonaliśmy, objęły m.in.: wzmocnienie i odwodnienie gruntu, roboty ziemne i fundamentowe. Stworzyliśmy specjalną ścianę imitującą przekrój ziemi – dzięki temu można odnieść wrażenie, że część budynku wychodzi z gruntu, co ma symbolizować miejsca, w których w czasie wojny ukrywali się Żydzi. Podczas prac niezwykle ważna była dbałość o detale oraz naturalne wykończenie Dzięki ścisłej współpracy z inwestorem udało nam się przemienić jego wizję w rzeczywistość – podkreśla Tomasz Bem, Inżynier Projektu, Skanska.

Wraz z budową muzeum zagospodarowano teren wokół obiektu oraz wybudowano wodociąg, kanalizację sanitarną i deszczową ze zbiornikami retencyjnymi, instalację oświetlenia zewnętrznego oraz przyłącza telefoniczne.

W ścianie betonowej na zewnątrz budynku zamontowanych zostało blisko 821 tabliczek z granitu z nazwiskami Polaków ratujących Żydów. Natomiast przed głównym wejściem w betonowej posadzce wmontowano około 150 szklanych podświetlonych szybek z wypiaskowanymi nazwiskami osób zamordowanych za świadczoną Żydom pomoc. Efekt ten najlepiej widać po zmroku, kiedy teren jest odpowiednio oświetlony.

Pamięci Ulmów

Muzeum Ulmów symbolicznie upamiętnia wszystkich Polaków, którzy ratowali Żydów w czasie II wojny światowej. Dom Ulmów mieścił się w Markowej. To tutaj w marcu 1944 roku niemieccy żandarmi zamordowali ośmioro Żydów z rodzin Szallów i Goldmanów oraz ukrywających ich Józefa Ulmę i będącą w ostatnim miesiącu ciąży jego żonę Wiktorię. Zabili też szóstkę dzieci Ulmów.

Izraelski Instytut Pamięci Yad Vashem przyznał Ulmom tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. W 2004 r. odsłonięto pomnik upamiętniający tamte wydarzenia.