Las Zapaśny - nowy rezerwat przyrody na Podkarpaciu

Od lewej dyrektor RDOŚ w Rzeszowie Sławomir Serafin oraz nadleśniczy Nadleśnictwa Sieniawa Janusz Starzak. Fot. RDPL

Rezerwat o powierzchni 37,30 ha położony jest w gminie Adamówka, w powiecie przeworskim w Leśnictwie Szegdy. Obejmuje fragment lasu o wyjątkowej wartości przyrodniczej, historycznej i kulturowej. Jego dzieje sięgają czasów Ordynacji XX Czartoryskich, kiedy obszar ten funkcjonował jako tzw. las zapaśny – specjalnie wydzielona część lasu, zostawiana na zapas, jako rezerwa drewna na pniu, która miała być użytkowana jedynie w sytuacjach nadzwyczajnych i niespodziewanych. W archiwalnych dokumentach rodu XX Czartoryskich określano go jako piękniejszą część lasu Klucza Sieniawskiego, otoczoną szczególną troską i ochroną, gdzie jak pisano „leśnego zwierza dużo było, miejsce dobre na pasieczyska a i sośniny i dębiny wyróżniały się tam grubością”.

Nowo utworzony rezerwat ma pełnić podwójną rolę – z jednej strony chronić cenne walory krajobrazowe, przyrodnicze i naukowe, a z drugiej upamiętniać pokolenia sieniawskich leśników, których praca, zaangażowanie i ofiara na trwałe zapisały się w historii regionu.

„Las Zapaśny – Pamięci Sieniawskich Leśników” to również miejsce o bogatej wartości przyrodniczej. W granicach rezerwatu rośnie ponad 35 drzew które otrzymały status pomnika przyrody, a w jego obrębie stwierdzono występowanie kilku gatunków nietoperzy w m.in. mopka zachodniego Barbastella barbastellus – rzadkiego leśnego nietoperza, którego dietę w 90% stanowią motyle nocne, oraz puszczyka uralskiego Strix uralensis– terytorialnej sowy leśnej, wielkości myszołowa, o jasno - szarym ubarwieniu, która co roku w rezerwacie wyprowadza lęgi.  

Nowy rezerwat powstał w ramach ogólnopolskiej inicjatywy 100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych oraz 106 rezerwatem przyrody w województwie podkarpackim.

Przy okazji uroczystego otwarcia rezerwatu, odsłonięty został obelisk poświęcony pamięci sieniawskich leśników.

Inskrypcja umieszczona na kamieniu upamiętnia nie tylko dawnych zarządców Nadleśnictwa Sieniawa, lecz także ofiary działań wojennych oraz powojennych represji związanych z Nadleśnictwem. Na pamiątkowym obelisku znalazły się takie nazwiska jak Jan Ligman, Józef Małkowski czy Prof. Kazimierz Suchecki, dyrektorzy Lasów Ordynacji XX Czartoryskich.

Decyzję o utowrzeniu rezerwatu przyrody „Las Zapaśny – Pamięci Sieniawskich Leśników” podpisał dyrektor Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska Sławomir Serafin, a strarania czyła nadleśniczy z Sieniawy Janusz Starzak i inny leśnicy.