Ochrona korytarzy ekologicznych na polsko-słowackim pograniczu

Fot. Krzysztof Zajączkowski

Jednym z partnerów przedsięwzięcia jest województwo podkarpackie, w imieniu którego zadanie realizuje Departament Ochrony Środowiska UMWP. Liderem jest - Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia”. W projekcie uczestniczy również partner ze Słowacji -  Združenie pre ochranu prírody - Machaon International. 

- Przyroda nie zna granic, które stworzył człowiek. Karpaty to jeden wielki organizm i chcąc go chronić musimy patrzeć na ten obszar całościowo – mówi  Andrzej Kulig, dyrektor Departamentu Ochrony Środowiska UMWP.

Projekt będzie realizowany na obszarze kilkunastu powiatów oraz miast Podkarpacia i Małopolski. W województwie podkarpackim są to powiaty: bieszczadzki, sanocki, leski, brzozowski, krośnieński, jasielski, rzeszowski, przeworski, przemyski oraz miasta: Krosno, Rzeszów i Przemyśl. Działania projektowe rozpoczęte w lipcu, zakończą w czerwcu 2027 roku. Wartość projektu to ponad trzy miliony złotych. Większość tej kwoty to unijne dofinansowanie z Programu Interreg Polska – Słowacja 2021-2027, ale także wkład własny partnerów. Działania projektowe będą skierowane do trzech grup odbiorców: instytucji, mieszkańców oraz środowisk opiniotwórczych.

- Udział w tym projekcie pozwoli nam wypracować wspólnie szczegółowy plan działań na rzecz ochrony i poprawy drożności korytarzy ekologicznych. Ustalić te, które są zagrożone utratą łączności i zaplanować działania, aby je odtworzyć – mówi Magdalena Radecka - Gibała, kierownik oddziału ds. ochrony bioróżnorodności, przyrody i krajobrazu w UMWP.

Wzmocnienie współpracy transgranicznej

Unijny projekt pozwoli przede wszystkim zacieśnić współpracę transgraniczną, dzięki polsko-słowackiej grupie roboczej. W jej skład wejdą przedstawiciele partnerów projektu oraz zewnętrzni eksperci: m.in. przyrodnicy, ekolodzy, ekolodzy krajobrazu, geografowie, technicy GISu, z zakresu komunikacji, mediacji środowiskowych, prowadzenia działań szkoleniowych i edukacyjnych.

- Grupa robocza zajmie się wymianą wiedzy i doświadczeń, ale także opracowaniem kluczowych dokumentów strategicznych. Efektem jej prac będą raporty w trzech wersjach językowych: polskiej, słowackiej i angielskiej – mówi Małgorzata Pociask, główny specjalista ds. projektów w Stowarzyszeniu „Pro Carpathia”.

W raportach znajdzie się m.in. analiza uwarunkowań prawnych, instytucjonalnych i społecznych dotyczących korytarzy ekologicznych oraz stanu łączności ekologicznej na pograniczu polsko-słowackim. Opracowana zostanie również metodyka działań na rzecz ochrony korytarzy ekologicznych.

Praktyczna ochrona korytarzy ekologicznych

W ramach projektu zaplanowano też działania praktyczne, które pozwolą przetestować i wdrożyć rozwiązania służące ochronie łączności ekologicznej oraz poprawie planowania przestrzennego w Karpatach. Po obu stronach granicy zostaną przeprowadzone działania pilotażowe z udziałem ekspertów, szczególnie w kontekście planowania przestrzennego.

- Chcemy zwrócić uwagę samorządom na chaos przestrzenny i degradację krajobrazu, chaos architektoniczny i utratę wartości kulturowych krajobrazu oraz przerywanie ciągłości powiązań przyrodniczych. Ciągle za mało o tym mówimy– mówi Małgorzata Pociask ze Stowarzyszenia „Pro Carpathia”.

Promocja, edukacja i zrównoważony rozwój

- Liczymy na zwiększenie świadomości i zaangażowania lokalnych społeczności w ochronę transgranicznych korytarzy ekologicznych. Obszary te mają wielki potencjał i mogą stać się istotnym elementem zrównoważonego rozwoju tego regionu, ale ten potencjał trzeba uaktywnić – mówi Andrzej Kulig, dyrektor Departamentu Ochrony Środowiska UMWP.

Dlatego w ramach projektu planowane są spotkania z mieszkańcami, władzami samorządowymi, uczniami szkół, konferencje, szkolenia czy konkursy, które mają zwiększyć wiedzę i świadomość z zakresu ochrony przyrody, ale również zachęcić do lokalnych inicjatyw gospodarczych z zakresu ekoturystyki.

Projekt współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach programu Interreg Polska – Słowacja 2021-2027