Pieniądze na małe projekty na pograniczu polsko-ukraińskim

Budowanie dobrosąsiedzkich relacji, poprawa jakości życia mieszkańców w wielu dziedzinach funkcjonowania społeczności oraz rozwój współpracy między instytucjami - to główne cele nowego projektu „Współpraca ponad granicami – Fundusz Małych Projektów na pograniczu polsko-ukraińskim”. Z funduszu mogą skorzystać samorządy, mieszkańcy oraz instytucje i organizacje pozarządowe z województw: podkarpackiego, lubelskiego, mazowieckiego i podlaskiego oraz sześciu obwodów w Ukrainie. Wsparcie obejmie projekty realizowane w obszarach: kultury, edukacji, zdrowia i bezpieczeństwa. Z efektów tej inicjatywy skorzystają także mieszkańcy Podkarpacia.

Działalność Funduszu Małych Projektów rozpoczęła się 3 czerwca 2025 roku podpisaniem umowy przez wiceministra funduszy i polityki regionalnej Konrada Wojnarowskiego oraz prezesa zarządu Stowarzyszenia Euroregion Karpacki Dawida Laska. Podpisany dokument to  umowa o dofinansowanie projektu „Współpraca ponad granicami – Fundusz Małych Projektów na pograniczu polsko-ukraińskim”. Na tę inicjatywę przeznaczonych zostało ponad 5 mln euro z unijnego Programu Interreg NEXT Polska-Ukraina 2021-2027.

W wydarzeniu, zorganizowanym w Muzeum-Zamku w Łańcucie, wzięli udział wicemarszałek województwa podkarpackiego Piotr Pilch, wicedyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce Bartłomiej Balcerzyk oraz Konsul Generalny Ukrainy w Lublinie Oleh Kuts.

Operatorem Funduszu Małych Projektów jest Stowarzyszenie Euroregion Karpacki. Inicjatywa obejmie całe polsko-ukraińskie pogranicze. Fundusz ma służyć wzmacnianiu potencjału społeczności lokalnych oraz rozwijaniu partnerstw transgranicznych. Dofinansowanie będą mogły uzyskać małe projekty, o wartości do 100 tyś. euro, które będą koncentrować się przede wszystkim na integracji mieszkańców pogranicza polsko-ukraińskiego, poprawie jakości życia oraz budowaniu trwałych więzi międzyludzkich i instytucjonalnych w obszarze kultury, edukacji oraz zdrowia i bezpieczeństwa.  O pieniądze mogą ubiegać się jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacje pozarządowe, które posiadają osobowość prawną.

Nabór wniosków o dofinansowanie małych projektów rozpocznie się już w lipcu.

Stowarzyszenie Euroregion Karpacki, który jest operatorem programu, jest organizacją z ponad 25-letnim doświadczeniem we wspieraniu instytucji i społeczności regionu karpackiego w zakresie współpracy międzynarodowej na poziomie transgranicznym i międzyregionalnym. Euroregion Karpacki zrzesza 85 jednostek samorządu terytorialnego z Podkarpacia i Małopolski, a także z przygranicznych terenów Słowacji.

Przykładowe typy działań, które mogą być realizowane w ramach Funduszu Małych Projektów Program Interreg NEXT Polska-Ukraina 2021-2027:

• organizowanie wydarzeń (imprezy kulturalne, artystyczne, wystawy, itp.) i inicjatyw zachęcających do wspólnego kulturalnego i twórczego spędzania wolnego czasu, zwłaszcza w oparciu o wspólne dziedzictwo kulturowe obszaru, wspólne działania instytucji kultury i sztuki oraz organizacji pozarządowych po drugiej stronie granicy;
• wspólna ochrona i promocja obiektów dziedzictwa kulturowego i artystycznego ;
• wspólna integracja społeczno-kulturowa i artystyczna osób ze specjalnymi potrzebami;
• organizowanie szkoleń dla osób działających w sektorze kultury podnoszących kwalifikacje niezbędne dla funkcjonowania nowoczesnej instytucji kultury;
• adaptacja innowacyjnych technologii i rozwiązań edukacyjnych i naukowych w regionie transgranicznym;
• tworzenie oficjalnych inicjatyw współpracy instytucjonalnej, wymiana młodzieży, organizacja szkoleń, seminariów;
• wspieranie szkół, instytucji kultury poprzez zakup niezbędnego wyposażenia;
• wspólne inicjatywy na rzecz promowania regularnych badań lekarskich i aktualizacji aspektów higieny i zdrowia publicznego;
• działania wspierające podnoszenie świadomości i budowania potencjału społeczności lokalnych w zakresie pierwszej pomocy, opieki zdrowotnej oraz sytuacji kryzysowych;
• prowadzenie kompleksowych kampanii informacyjno-edukacyjnych oraz promocyjnych skierowanych do lokalnych społeczności, przedsiębiorców oraz turystów.