Kwiaty i wieńce pod pomnikiem Żołnierzy Wyklętych

Powiat Rzeszowski włącza się w obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych – w dniu 1 marca 2024 r. delegacja Powiatu Rzeszowskiego złożyła kwiaty pod pomnikiem Żołnierzy Wyklętych w Rzeszowie. Powiat Rzeszowski reprezentowali: Tomasz Wojton – przewodniczący Rady Powiatu Rzeszowskiego, Tadeusz Pachorek – wicestarosta rzeszowski oraz Zbigniew Sycz – radny oraz członek strzelców ze związku Strzelec z Podkarpacia.

Święto upamiętnia egzekucję członków IV zarządu antykomunistycznego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość wykonaną w 1951 roku. Wszyscy zamordowani związani byli w różny sposób z naszym regionem, trzech z nich pochodziło z powiatu rzeszowskiego: Mieczysław Kawalec, Franciszek Błażej oraz Józef Rzepka. W celu popularyzowania wiedzy o Żołnierzach Wyklętych Powiat Rzeszowski organizuje też cykliczny, otwarty turniej strzelecki. Wszyscy, którzy uczestniczą w turnieju oddają hołd Żołnierzom Wyklętym a jednocześnie doskonalą swoje umiejętności strzeleckie. Turniej nosi imię jednego z wymienionych wyżej bohaterów. Niebawem odbędzie się jego kolejna edycja.

IV Zarząd Główny Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość

Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość za cel stawiało sobie podejmowanie działań zmierzających do odzyskania przez Polskę faktycznej niepodległości. W wyniku działań komunistycznych służb i represji z czasem jego aktywność została mocno ograniczona, działacze skupiali się głównie na działalności propagandowej. Po kolejnych aresztowaniach, w styczniu 1947 roku, powołany został IV, jak się miało okazać ostatni zarząd organizacji. Tworzyli go: Łukasz Ciepliński, Adam Lazarowicz, Karol Chmiel, Józef Batory, Mieczysław Kawalec, Franciszek Błażej, Józef Rzepka. Wszyscy w czasie okupacji działali w podokręgu rzeszowskim Armii Krajowej, trzej ostatni urodzili się w powiecie rzeszowskim.

Członkowie IV zarządu WiN po brutalnym śledztwie zostali postawieni przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie. W czasie pokazowego procesu w 1950 roku skazano ich na kary śmierci. 1 marca 1951 roku cała siódemka została zamordowana strzałem w tył głowy w więzieniu mokotowskim. Zamordowanych upamiętnia pomnik w Rzeszowie odsłonięty w 2013 roku

Józef Rzepka 

Szefem wywiadu IV zarządu WIN był Józef Rzepka, ps. „Krzysztof”, „Rekin”, „Stefan”, „Znicz”. Urodził się 22 grudnia 1913 roku w Bratkowicach. Ukończył szkołę powszechną w rodzinnej wsi, później I Gimnazjum w Rzeszowie. Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1937–1938 odbył służbę wojskową w 5. pułku strzelców podhalańskich w Przemyślu. W czasie okupacji niemieckiej organizował konspirację w Bratkowicach, był pierwszym szefem miejscowej placówki ZWZ, później adiutantem Inspektoratu Rejonowego Armii Krajowej Rzeszów. W czasie akcji „Burza” dowodził jednym ze zgrupowań AK działających w trójkącie Świlcza – Głogów – Bratkowice. Po wyparciu Niemców był dowódcą Inspektoratu AK Mielec, działał w organizacji „Nie”, Delegaturze Sił Zbrojnych, wreszcie w WiN. Został aresztowany w 1948 roku w Katowicach.

Franciszek Błażej Franciszek Błażej ps. „Tadeusz”, „Poleski”, „Roman”, „Bogusław” w WiN kierował wydziałem propagandy, wydawał podziemne gazety. Pochodził z Nosówki, gdzie urodził się w dniu 27 października 1907 roku. Był absolwentem Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie. W latach 30. XX wieku służył w 84. pułku piechoty w Pińsku. W czasie kampanii wrześniowej dowodził kompanią ckm macierzystego pułku. Uniknąwszy niewoli zaangażował się w konspirację, był m.in. oficerem szkoleniowym i operacyjnym Inspektoratu Rzeszów AK. W nocy z 7 na 8 października 1944 roku wziął udział w akcji odbijania więźniów z Zamku Lubomirskich w Rzeszowie. W WiN pełnił m.in. funkcję prezesa Obszaru Południowego WiN. Został aresztowany 2 września 1947 roku. 

Mieczysław Kawalec 

Kierujący wywiadem, później Wydziałem Informacji i Propagandy IV Zarządu WiN Mieczysław Kawalec, ps. „Iza”, „Żbik”, „Psarski”, „Stanisławski”, urodził się 5 lipca 1916 roku w Trzcianie. Ukończył prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, w 1937 roku został mianowany podporucznikiem rezerwy. W 1939 roku walczył w obronie Lwowa. Od 1940 roku służył w Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, będąc oficerem wywiadu oraz zastępcą komendanta i komendantem Obwodu Rzeszów. Po aresztowaniu Łukasza Cieplińskiego i Adama Lazarowicza pełnił obowiązki prezesa IV Zarządu Głównego WiN. Został aresztowany 1 lutego 1948 w Poroninie.