Nowelizacja ustawy o upadłości konsumenckiej – opinia BCC
Za dwa tygodnie, 31 grudnia, wchodzi w życie nowelizacja ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, czyli tzw. ustawa o upadłości konsumenckiej. Zgodnie z nowymi przepisami konsumentowi, który popadł w tzw. „spiralę długów” łatwiej będzie ogłosić upadłość.
Po wejściu w życie nowelizacji ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze łatwiej, szybciej i taniej niewypłacalny konsument będzie mógł ogłosić upadłość, co w praktyce oznacza umorzenie (całości lub części) jego zobowiązań. Nowe przepisy mogą przyczynić się do wzrostu nieodpowiedzialnych zachowań konsumentów, którzy mogą mniej rozważnie podejmować decyzje o zaciągnięciu zobowiązań finansowych w związku z możliwością ich łatwiejszego umorzenia przez sąd. Przewiduje się, że uproszczenie procedury upadłości konsumenckiej, jak również wprowadzenie możliwości ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów postępowań upadłościowych, zdecydowanie zwiększy liczbę postępowań zakończonych orzeczeniem o upadłości konsumenta. Wzrośnie zatem ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej dla przedsiębiorców z sektora finansowego, którzy będą zmuszeni wkalkulować w swoją działalność większą liczbę nieściągalnych zobowiązań.
Kluczowa jest zmiana przesłanek, na podstawie których sąd będzie ogłaszał upadłość konsumenta. W dotychczas obowiązującej ustawie, sąd uwzględniał wniosek, jedynie w przypadku gdy niewypłacalność dłużnika powstała wskutek wyjątkowych i niezależnych od niego okoliczności, przy czym rozumienie tego przepisu było bardzo wąskie (chodziło o sytuację, w której dłużnik np. poważnie zachorował, nastąpiło jakieś wyjątkowe zdarzenie losowe, niezależne od woli dłużnika np. wypadek).
Zgodnie z nową ustawą, sąd będzie ogłaszał upadłość konsumenta w każdym przypadku niewypłacalności, chyba że konsument doprowadził się do niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Po ogłoszeniu upadłości dłużnik zobowiązany będzie do spłaty (w ramach planu spłaty) określonej przez sąd części zobowiązań. Po wykonaniu planu spłaty, pozostała cześć długów będzie podlegać umorzeniu. Co ważne, nowa ustawa przewiduje także umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że nie byłby on zdolny do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty.
Nowa ustawa przewiduje znaczne uproszczenie wymagań formalnych wniosku o upadłość konsumencką. Zmniejszono także opłatę sądową. W przypadku, gdy majątek niewypłacalnego konsumenta nie wystarczy na pokrycie kosztów postępowania, albo w masie upadłości brak będzie płynnych środków na ich pokrycie, koszty te będzie pokrywał tymczasowo Skarb Państwa. Sprawy z zakresu upadłości konsumenckiej będą rozpoznawane przez sąd upadłościowy w składzie jednego sędziego zawodowego, co powinno przyspieszyć rozpoznawanie tego rodzaju spraw.
Radosław Płonka adwokat, ekspert prawny BCC Kancelaria Prawna Płonka Ozga
