Nature Restoration Law - ważne unijne prawo
Organizacja Eurocities, zrzeszająca 200 europejskich miast, w tym Rzeszów, apeluje do polskiego rządu o wprowadzenie unijnego prawa Nature Restoration Law (NRL), aby poradzić sobie z narastającym kryzysem życia w przestrzeni miejskiej. Polska ma decydujący głos w tej sprawie – losy NRL i polskich miast rozstrzygną się na najbliższym posiedzeniu Rady UE ds. Środowiska 17 czerwca.
- Nature Restoration Law dotyczy lasów, rzek, bezpieczeństwa żywnościowego, a nawet zwiększenia bezpieczeństwa państwa w związku z zagrożeniem ze wschodu. Podstawowym założeniem NRL jest odbudowa zasobów przyrody i usług ekosystemowych, z których korzystają europejskie społeczeństwa. Państwa członkowskie do 2030 roku mają wprowadzić działania na rzecz odbudowy przyrody na co najmniej 20 proc. obszarów morskich i lądowych Unii Europejskiej. Rozporządzenie dotyka wielu aspektów naszego życia, m.in. ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i komfortu życia w miastach. Nature Restoration Law zobowiązuje państwa członkowskie do zwiększania powierzchni terenów zielonych i liczby drzew na obszarach miejskich, co zwiększy ich odporność na fale upałów i gwałtowne zjawiska atmosferyczne – mówi Marta Klimkiewicz z Fundacji ClientEarth Prawnicy Dla Ziemi.
W swoim apelu przedstawiciele Eurocities zwracają uwagę, że jesteśmy w trakcie realizacji scenariusza potrójnego kryzysu związanego z utratą bioróżnorodności, zanieczyszczeniem i skutkami zmiany klimatycznej, a miasta w tej walce znajdują się na pierwszej linii frontu. Dlatego wyrazili sprzeciw wobec blokowania starannie wynegocjowanego porozumienia w sprawie Nature Restoration Law (NRL), które stawia pod znakiem zapytania procesy kształtowania polityki UE. W liście sygnatariusze powołują się również na zobowiązania międzynarodowe ujęte w tzw. globalnych ramach bioróżnorodności (GBF), które zostały przyjęte przez 196 państw świata, w tym wszystkie państwa UE, w grudniu 2022 roku.
Skutków zmiany klimatycznej obawia się już71 proc. Polek i Polaków (w tym 28 proc. w dużym stopniu). Zmiana klimatu destabilizuje ekosystemy i zwiększa częstotliwość, rozmiar i czas trwania m.in. fal upałów, które każdego roku powodują śmierć 130 000 osób1. Fale upałów są najbardziej śmiercionośnym rodzajem ekstremalnych warunków pogodowych w Europie, a obszary miejskie są szczególnie nimi dotknięte. Tymczasem zieleń w miastach, szczególnie w postaci drzew, znacząco redukuje zjawisko miejskiej wyspy ciepła i tym samym zmniejsza ryzyko zdrowotne związane z upałami dla mieszkańców terenów miejskich. Dodatkowo,kontakt z przyrodą i aktywność fizyczna w naturalnym środowisku przyrodniczym mają znaczący pozytywny wpływ na fizyczne i psychiczne zdrowie człowieka. Wykazano między innymi, że zapobiegają powstawaniu i wspomagają leczenie wielu chorób cywilizacyjnych, w tym nadciśnienia, chorób kardiologicznych, cukrzycy typu II czy depresji2. Coraz więcej prac naukowych wskazuje również, że więź człowieka z przyrodą wpływa na jego dobrostan3, dlatego odbudowa przyrody jest tak ważna dla mieszkańców miast.
Jednocześnie NRL nie przewiduje jakichkolwiek obowiązków dla rolników lub właścicieli gruntów. Państwa członkowskie będą miały wprowadzić system zachęt dla rolników, żeby ci chcieli dobrowolnie wprowadzać działania z zakresu odbudowy przyrody na swoich gruntach. To szczególnie duża szansa dla rolników na wsparcie finansowe i walkę z utratą plonów, a z drugiej strony - ratunek dla mieszkańców miast i poprawa komfortu ich życia. To czy te szanse zostaną wykorzystane okaże się już w najbliższy poniedziałek, 17 czerwca br. kiedy zaplanowane jest głosowanie Rady UE ds. środowiska w sprawie Nature Restoration Law. Liczymy na pozytywną decyzję polskiego rządu, która będzie wsparciem dla polskiej i europejskiej przyrody, społeczeństwa i gospodarki.
1[EEA. (2020). Healthy environment, healthy lives: how the environment influences health and well-being in Europe. European Environment Agency, Copenhagen, Denmark. <https://www.eea.europa.eu/publications/healthy-environment-healthy-lives>.].
[8] Iungman et al., 2023, Cooling cities through urban green infrastructure: a health impact assessment of European
2Twohig-Bennett C., Jones A.P. 2018. The health benefits of the great outdoors: A systematic review and meta-analysis of greenspace exposure and health outcomes. Environmental Research 166: 628–637.
3Brymer E. i in. 2010. The Role of Nature-Based Experiences in the Development and Maintenance of Wellness. Asia-Pacific Journal of Health, Sport and Physical Education 2010 (1): 21–27. DOI:doi.org/10.1080/18377122.2010.9730328
