Rynek kredytów w Polsce w lutym 2024 r.

W okresie styczeń - luty br. w ujęciu liczbowym banki i SKOK-i udzieliły więcej kredytów mieszkaniowych (+259,3%), ratalnych (+101,1%), gotówkowych (14,7%) oraz wydały więcej kart kredytowych (+4,4%). W ujęciu wartościowym banki i SKOK-i udzieliły o (+351,5%) wyższą wartość kredytów mieszkaniowych, o (40,0%) wyższą wartość kredytów ratalnych, o (+25,7%) kredytów gotówkowych oraz o (+10,1%) wyższą wartość limitów na kartach kredytowych.

Wszystkie produkty kredytowe w lutym 2024 r. utrzymały wzrostowy trend sprzedaży. Aktywność na rynku kredytów gotówkowych potwierdził nie tylko wzrost liczby +14,7%, ale i wartości transakcji +27,9% w lutym br. Równie pozytywnie wypada porównanie dwóch pierwszych miesięcy bieżącego roku z analogicznym okresem zeszłego roku, gdzie wzrost wyniósł +14,7% w liczbie udzielonych kredytów oraz +25,7% w wartości transakcji.

Nadal wysokie dynamiki wartości sprzedaży prezentują kredyty ratalne, zwłaszcza do 1 tysiąca złotych (+118,0%). W ujęciu liczbowym wzrost był jeszcze bardziej spektakularny, wynosząc (+180,9%). Ten wysoki wzrost niskokwotowych kredytów ratalnych wynika głównie z przekształcania niespłaconych zobowiązań z okresu bezodsetkowego w ramach zakupów z odroczonym terminem płatności (tzw. BNPL) w kredyty ratalne poprzez zakup tych wierzytelności przez banki.

Średnia wartość kredytu gotówkowego udzielonego w lutym 2024 r. wyniosła 24 852 zł – to wzrost o 11,5% w stosunku do lutego 2023 r. Natomiast średnia wartość kredytu ratalnego udzielonego w lutym 2024 r. to 1 864 zł i jest ona niższa niż w lutym rok temu o 29,5%.

Warto również zauważyć, że kredyty mieszkaniowe nadal cieszą się dużym zainteresowaniem. Co stoi za tak wysoką akcją kredytową? Istnieje kilka głównych źródeł tego zjawiska.

- W lutym 2024 roku banki udzieliły 21,8 tys. kredytów mieszkaniowych na wartość 9,1 mld zł. Wpływ na tak wysoką sprzedaż ma wyższa zdolność kredytowa. Przyczynił się do niej głównie wzrost realny wynagrodzeń oraz wydłużanie średniego okresu kredytowania. To z kolei przełożyło się na wyższą wartość udzielanego kredytu. Średnia kwota kredytu mieszkaniowego wynosi obecnie już  417,69 tys. zł i jest o 26,3% wyższa niż przed rokiem. Jednocześnie jest ona na historycznie rekordowym poziomie – mówi prof. Waldemar Rogowski, główny analityk Grupy BIK i dodaje, że:

- W lutowej akcji kredytowej nadal widać efekt uruchomienia kredytów z Programu „Bezpieczny Kredyt 2%” z puli wniosków złożonych w grudniu 2023 r. Według statystyk BIK, banki udzieliły w ramach tego Programu 10,24 tys. kredytów (47% wszystkich udzielonych kredytów mieszkaniowych) na kwotę 4,39 mld zł (48% łącznej kwoty wszystkich kredytów). Trzeba jednak zauważyć, że w lutym w relacji do stycznia br., wartość udzielonych hipotek spadła o ok. 1 mld zł. Brak nowych wniosków z tego programu widać już w liczbie osób wnioskujących o kredyt mieszkaniowy – w lutym br. było ich 26,66 tys. wobec 46,34 tys. w grudniu 2023r. Ta sytuacja wpłynie zapewne na istotnych spadek akcji kredytowej w kolejnych miesiącach. Spadek akcji kredytowej wynikający z braku Programu BK2% może być częściowo skompensowany przez kredyty zaciągnięte przez te osoby, które w wyniku nadal rosnących cen nieruchomości przyspieszą decyzję o zaciągnięciu kredytu mieszkaniowego nie czekając na pojawienie się nowego rządowego programu. Dodatkowo mogą oni obawiać się kolejnego skokowego wzrostu cen nieruchomości w efekcie możliwego uruchomienia w drugiej połowie roku kolejnego programu stymulacyjnego. Podobne zjawisko wystąpiło w zeszłym roku.

W lutym 2024 roku, obserwujemy umiarkowany wzrost popularności kart kredytowych. W porównaniu z lutym poprzedniego roku, liczba wydanych kart wzrosła o 4,8%, a ich wartość o 17,0%. Analiza dwumiesięczna wskazuje na podwojenie wzrostu wartości do 10,1%, co może świadczyć o wzroście zainteresowania kartami kredytowymi o wyższych limitach kredytowych.

Jakość kredytów na bezpiecznym poziomie

Miesięczny odczyt Indeksu Jakości portfela kredytów mieszkaniowych w lutym 2024 r. wyniósł 1,45%. W ostatnich 12 miesiącach (od lutego 2023 r. do lutego 2024 r.) jakość portfela polepszyła się, o czym świadczy spadek Indeksu o (-0,08 p.p.).

- Obecny odczyt Indeksu jest lepszy od tego sprzed miesiąca (spadek o -0,3 p.p.). Szkodowość kredytów złotowych jest na niskim poziomie, a kredyty udzielane już w środowisku wysokich stóp procentowych są bardzo dobrze spłacane. Natomiast pogarsza się jakość kredytów indeksowanych i denominowanych do franka szwajcarskiego. Przyczyną tego zjawiska nie jest jednak ryzyko kredytowe, a ryzyko prawne związane z prowadzonymi procesami sądowymi – wyjaśnia Waldemar Rogowski.

Bieżący – lutowy odczyt Indeksu Jakości portfela kredytów ratalnych był na poziomie 1,71% - tylko o 0,26 pkt proc. wyższym niż Indeks Jakości kredytów mieszkaniowych.

Kilkukrotnie wyższą szkodowością (najwyższą wśród wszystkich grup produktowych) charakteryzują się natomiast kredyty gotówkowe. Lutowy odczyt Indeksu Jakości dla kredytów gotówkowych wyniósł 4,60%.

- W porównaniu do lutego 2023 r. wartość zarówno Indeksu Jakości kredytów gotówkowych jak i ratalnych polepszyła się (spadła), odpowiednio o 0,49 pkt proc. i o 0,35 p.p. Dalszej poprawie jakości powinien sprzyjać głównie realny wzrost wynagrodzeń przy stabilnym poziomie stóp procentowych. Natomiast wartość Indeksu Jakości kart kredytowych w lutym br. wyniosła 3,74% i jest to oprócz kredytów gotówkowych najwyższa wartość Indeksu ze wszystkich Indeksów produktowych. W ujęciu rocznym wartość Indeksu spadła (poprawiła się) o (-0,42 p.p.) - wyjaśnia prof. Rogowski.