Jak wygląda wydawanie pieniędzy unijnych z perspektywy 2021+2027

Fot. Pixabay/CC0

Na konferencji prasowej minister zaprezentowała pierwsze efekty realizacji Polityki Spójności na lata 2021-2027 oraz podsumowała kończącą się perspektywę finansową na lata 2014-2020.

"W perspektywie finansowej 2021-2027 mamy do dyspozycji rekordową kwotę – ok. 350 mld zł. Żaden kraj w Unii Europejskiej nie otrzymał większej ilości pieniędzy na dalszy rozwój. Polska także nigdy wcześniej nie uzyskała tak dużej kwoty"– powiedziała minister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

Minister mówiła o dotychczasowych naborach i podpisanych umowach. "W nowej perspektywie jesteśmy rozpędzeni w realizacji zadań. Trwają nabory, podpisywane są umowy z beneficjentami. Dotychczas uruchomiliśmy już ponad 870 naborów o łącznym budżecie 129 mld zł, co stanowi 36,8 proc. wartości wszystkich środków przyznanych Polsce. Podpisaliśmy z beneficjentami prawie 770 umów na dofinansowanie projektów o wartości 25 mld zł, w ramach których przyznaliśmy wsparcie inwestycyjne w kwocie 21 mld zł, co stanowi 6,4 proc. alokacji okresu 2021-2027" – powiedziała szefowa MFiPR, podsumowując stan realizacji obecnej perspektywy finansowej Polityki Spójności.

"Równomierny rozwój kraju to jeden z głównych celów realizacji środków z Polityki Spójności. Dzięki temu Polska zmienia się na lepsze. Należy utrzymać ten kierunek pozytywnych zmian" – mówiła minister. Małgorzata Jarosińska-Jedynak podkreśliła, że do Polski wpływają zaliczki na realizację programów – otrzymaliśmy z Komisji Europejskiej 8,4 mld zł.

Szefowa MFiPR poinformowała, że trwa ostateczne rozliczanie perspektywy Polityki Spójności na lata 2014-2020. Nasz kraj miał w niej do dyspozycji ponad 341 mld zł.

"Polska jest liderem skutecznego i transparentnego wykorzystywania Funduszy Europejskich. Wykorzystaliśmy praktycznie 100 procent należnych Polsce środków wydatki" – powiedziała minister Jarosińska-Jedynak.

Jak mówiła minister MFiPR: "Skutecznie realizowaliśmy nabory, skutecznie dystrybuowaliśmy środki, prowadziliśmy skuteczny dialog z Komisją Europejską, która nie miała zastrzeżeń do naszych działań i certyfikowała zrealizowane projekty".

Minister Małgorzata Jarosińska-Jedynak zaznaczyła, że ze środków zrealizowaliśmy takie inwestycje jak: budowa dróg ekspresowych i autostrad, modernizacja i rozbudowa infrastruktury kolejowej, cyfryzacja Polski – w tym dostęp do szybkiego internetu w szkołach w całym kraju. Ponadto, realizowaliśmy szereg inwestycji w obszarze kultury (m.in. renowacja zabytków), zdrowia a także m.in. rozwój nowoczesnych technologii, poprawę dostępności dla osób z niepełnosprawnościami czy poprawę sytuacji na rynku pracy.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze dane podsumowujące stan realizacji Polityki Spójności na lata 2021-2027 pięciu programów krajowych i 16 programów regionalnych.

Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FEnIKS)

To największy program UE w tej perspektywie. W ramach FEnIKS ogłosiliśmy dotychczas 33 nabory z budżetem dla beneficjentów wynoszącym ponad 41 mld zł (ok. 39 proc. dostępnej alokacji). Kolejne nabory będą ogłaszane zgodnie z harmonogramem.

Na liście projektów zidentyfikowanych mamy 144 projekty z szacowanym dofinansowaniem UE wynoszącym 55,4 mld zł.

Wnioskodawcy złożyli już 124 wniosków na kwotę wnioskowanego dofinansowania wynoszącą 16,7 mld zł.

Podpisano dotychczas 2 umowy o dofinansowanie na kwotę unijnego wsparcia wynoszącą 588,8 mln zł. Umowy zostały podpisane dla projektu drogowego S1 o dużym stopniu zaawansowania rzeczowego i dla projektu pomocy technicznej. W najbliższych dniach podpisana będzie również umowa dla projektu dotyczącego budowy drogi ekspresowej S7 z szacowanym dofinansowaniem ok. 400 mln zł.

Najważniejsze obszary, które mogą liczyć na dofinansowanie z FEnIKS to: transformacja energetyczna, środowisko, transport, zdrowie, kultura.

Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG)

Program wspiera innowacyjne projekty, rozwój start-upów, działania B+R. W ramach FENG ogłoszono do tej pory 42 nabory. Wysokość środków do rozdysponowania wśród beneficjentów to 19,44 mld zł (54,7 proc. alokacji programu).

W ramach uruchomionych naborów złożono ok. 6,1 tys. wniosków na ponad 150 proc. środków programu.

Podpisano 5 umów o dofinansowanie na łączną kwotę 3,65 mld zł. W znakomitej większości są to środki na fundusze gwarancyjne oraz instrumenty kapitałowe.

Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS)

Program skoncentrowany jest na podnoszeniu kompetencji i uzyskiwaniu kwalifikacji. Wzmacnia system ochrony zdrowia i szkoli kadry medyczne, kadry pomocy społecznej i służby zatrudnienia, buduje potencjał partnerów społecznych i organizacji pozarządowych.

W ramach FERS ogłoszono 82 nabory na łączną wartość 10,4 mld zł (48 proc. alokacji programu).

FERS finansuje największy w historii program rozwoju opieki nad najmłodszymi dziećmi – Maluch Plus. Na ten cel przeznaczono ok. 5,5 mld zł, z czego ponad 3,7 mld zł ze środków FERS. Maluch Plus przyczyni się do powstania ponad 102 tys. nowych miejsc opieki w żłobkach, klubach dziecięcych i u dziennych opiekunów.

Podpisano 19 umów na łączną wartość 25,6 proc. środków programu FERS.

Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW)

Program wspiera rozwój małych i średnich firm, inwestycje w obszarze adaptacji miast do zmian klimatu, ochrony różnorodności biologicznej, zrównoważonej mobilności miejskiej, poprawy dostępności kolejowej i drogowej, a także zrównoważonej turystyki.

Do tej pory ogłoszono 19 naborów o łącznej wartości 8,78 mld zł, tj. 73 proc. środków FEPW.

Zakończyło się 9 naborów, których wartość wyniosła blisko 3,58 mld zł.

W ramach zakończonych naborów złożono 768 wniosków o dofinansowanie na łączną kwotę dofinansowania 5,49 mld zł.

Pierwsze umowy o dofinansowanie w ramach FEPW zostały już zawarte. Dotyczą pożyczek na rozwój turystyki, budowy lub rozbudowy baz edukacyjnych w parkach narodowych oraz pomocy technicznej.

Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy (FERC)

Program finansuje m.in. dostęp w całym kraju do bardzo szybkiego szerokopasmowego internetu. Dzięki tym środkom możliwe będzie upowszechnienie bardzo szybkiego internetu na terenach, na których dostęp do sieci jest utrudniony. Dzięki FERC samorządy mają też możliwość budowania odporności na zagrożenia cybernetyczne (cyberataki).

Ogłoszono 4 nabory o wartości dofinansowania 5,7 mld zł, w tym 5,2 mld zł UE (58 proc. alokacji programu).

Złożono 244 wnioski o dofinansowanie o wartości środków 9,4 mld zł, w tym 7,5 mld zł dofinansowania UE.

Podpisano dotychczas dwie umowy o dofinansowanie projektów na kwotę 1,7 mld zł.

Programy Regionalne

Polskie województwa otrzymają z programów regionalnych 153 mld zł. Będą zarządzać więc pulą środków stanowiących 44 proc. ogólnego budżetu Polski na lata 2021-27. Dodatkowo – ze względu na trudność niektórych jednostek samorządu terytorialnego w pozyskiwaniu Funduszy Unijnych (konieczne zapewnienie wkładu własnego), rząd przeznaczył 8,7 mld zł na uzupełnienie wkładu własnego samorządów.

W ramach programów regionalnych zostało do tej pory ogłoszonych 685 naborów o budżecie 41,9 mld zł (25,8 proc. alokacji 16 programów regionalnych).

Złożono 9,7 tys. wniosków o dofinansowanie na kwotę 41 mld zł (28,2 proc. środków).

Podpisano 694 umowy, wkład UE 11,3 mld zł (7,7 proc. środków).