Dotacja podstawową formą wsparcia samorządów w nowej unijnej perspektywie 2021-2027

- W nowej perspektywie finansowej UE zainwestujemy łącznie 76 miliardów euro. Pieniądze te wykorzystamy między innymi na przedsięwzięcia w innowacje, przedsiębiorczość, cyfryzację, infrastrukturę komunalną, ochronę środowiska, energetykę, edukację, dostępność i sprawy społeczne" - powiedziała wiceminister Jarosińska-Jedynak podczas spotkania z samorządowcami i przedsiębiorcami z powiatu łańcuckiego. - Polska jest największym beneficjentem Polityki Spójności w Unii Europejskiej. Jednostki samorządu terytorialnego oraz przedsiębiorcy pozostaną głównymi inwestorami tych funduszy - dodała.

JST będą mogły wykorzystywać środki unijne do współfinansowania projektów z wielu dziedzin, w tym infrastruktury transportowej (drogi wojewódzkie, drogi lokalne), społecznej (edukacja, ochrona zdrowia) oraz wodno-kanalizacyjnej i odpadowej. Samorządy będą mogły realizować przedsięwzięcia również z zakresu rynku pracy, informatyzacji, OZE czy turystyki.

Wiceszefowa MFiPR wyjaśniła, że w perspektywie finansowej UE na lata 2021-2027 nadal wykorzystywane będą instrumenty terytorialne, znane z lat poprzednich, takie jak Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT-y) oraz Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS-y).

Nowością są Inne Instrumenty Terytorialne (IIT) - ich celem jest "wspieranie władz lokalnych w budowaniu potencjału administracyjnego oraz współpracy z partnerami społeczno-gospodarczymi i organizacjami pozarządowymi".

Jak zaznaczyła wiceszefowa MFiPR, w nowej perspektywie finansowej podstawową formą wsparcia JST będzie dotacja. Jest to forma bezzwrotna mająca zastosowanie w projektach, które nie generują dochodów. Wzrastać będzie jednak znaczenie wsparcia zwrotnego, w tym pożyczki, poręczenia i gwarancje. Obejmie ona obszary innowacyjności, energetyki oraz wybrane typy projektów z zakresu środowiska i transportu.

Jak zapowiada resort funduszy, wzrośnie także znaczenie partnerstwa publiczno-prywatnego. Przygotowanie wybranych projektów PPP jest wspierane przez rząd poprzez zapewnienie kompleksowego doradztwa o charakterze prawnym, finansowym i technicznym - zapewnia ministerstwo.

Zapowiedzi resortu wychodzą naprzeciw oczekiwaniom samorządów, które zostały wyartykułowane m.in. podczas debaty Serwisu Samorządowego PAP „Efekty polityki spójności w Polsce”, która odbyła się 27 lutego podczas konferencji podsumowującej konkurs „Inwestycja z perspektywą 2023”.

Wiceprzewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP, a zarazem wójt gminy Cekcyn Jacek Brygman akcentował wówczas m.in., że to dotacje powinny być podstawową formą wsparcia, wskazywał też na potrzebę pomocy technicznej.

Sam resort funduszy szacuje, że na wkład własny do projektów unijnych w nowym rozdaniu 2021-2027 JST mają potrzebować łącznie 66 mld zł, a nawet 35 proc. samorządów może mieć kłopot z zapewnieniem tych środków.