Podkarpackie Centrum Nauki „Łukasiewicz” otwarte

Podkarpackie Centrum Nauki powstało tuż obok Centrum Wystawienniczo-Konferencyjnego G2A Arena, po drugiej stronie Portu Lotniczego Rzeszów-Jasionka, na pograniczu wsi Tajęcina i Jasionka. Jest to największa w regionie placówka edukacyjna.

- Dzisiaj oddajemy Podkarpackie Centrum Nauki wszystkim dzieciom i młodzieży, ale także mieszkańcom Podkarpacia na gwiazdkę! – powiedział marszałek Ortyl.

Głos podczas wystąpień zabrała również Małgorzata Jarosińska-Jedynak – sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, która podkreślała, że to dobrze, iż to miejsce, jest otwarte nie tylko na młodzież, ale także na seniorów. Podkreślała także wielką determinację marszałka, który zabiegał, aby takie centrum powstało na Podkarpaciu:

- Realizacja tego przedsięwzięcia nie była łatwa, gdyż już od samego początku Komisja Europejska nie wyrażała zgody na finansowanie tej inwestycji ze środków europejskich. Tylko i wyłącznie dzięki zabiegom pana marszałka możemy być w tym pięknym miejscu – powiedziała wiceminister Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

Marszałek powiedział też, że dzisiejsza uroczystość jest podsumowaniem 12 miesięcy tego roku, który został ogłoszony Rokiem Łukasiewicza przez Sejm RP oraz sejmik województwa podkarpackiego. Dodał też, że jest przekonany, iż od marca ten obiekt będzie w pełni tętnił życiem:

List do uczestników skierowali prezydent Andrzej Duda, premier Mateusz Morawiecki, marszałek sejmu Elżbieta Witek oraz dyrektor wydziału ds. Polski w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej – Angela Martinez Sarasola. Po wystąpieniach wręczone zostały odznaczenia państwowe, pamiątkowe statuetki, monety i znaczki Poczty Polskiej. Srebrny Krzyż Zasługi – cywilne odznaczenie państwowe Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej otrzymała Barbara Olejarz – dyrektor Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. I. Łukasiewicza w Bóbrce.

Władysław Ortyl wręczył statuetki Marszałka Województwa Podkarpackiego dla osób szczególnie zaangażowanych w propagowanie dziedzictwa I. Łukasiewicza – podkarpackiego pioniera przemysłu naftowego. Wśród uhonorowanych tym wyróżnieniem znaleźli się członkowie Komitetu Honorowego oraz Komitetu Organizacyjnego obchodów Roku Ignacego Łukasiewicza, członkowie Naukowej Rady Programowej przy Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie ds. Podkarpackiego Centrum Nauki oraz twórcy Podkarpackiego Centrum Nauki „Łukasiewicz”, w sumie ponad 50 osób.

Na zakończenie gali otwarcia goście wydarzenia mogli wysłuchać wyjątkowego koncertu, który był formą podróży w świat wykreowany przez Stanisława Lema w powieści „Solaris”.

Ostatnie wydarzenia na świecie, a w szczególności pandemia, uświadomiły nam, jak ważna w czasie izolacji jest obecność drugiego człowieka i jak ciężko pogodzić się z odejściem najbliższych. W tym kontekście „Solaris”, podobnie jak inne dzieła Stanisława Lema, jest cały czas aktualny – mówi Wioletta Rejman – dyrektor Departamentu Promocji, Turystyki i Współpracy Gospodarczej.

Podczas koncertu można było usłyszeć „dźwięki kosmosu” czyli nagrane przez NASA odgłosy, jakie generują poszczególne planety naszego układu słonecznego.

Koncert został przygotowany i wykonany przez muzyków związanych z Rzeszowem i Podkarpaciem, którzy zaprezentowali autorskie kompozycje nawiązujące do klimatu powieści „Solaris” oraz specjalnie przygotowany premierowy utwór „Łukasiewicz” - autorstwa Miłosza Pękali. Koncert został połączony z wizualizacjami autorstwa Jakuba Hadera, który zajął się oprawą wizualną. Koncert był utrzymany w klimacie muzyki jazzowej z elementami elektroniki i słowa mówionego. W skład okolicznościowego zespołu weszli: Aleksandra Tocka – wokal, Vitold Rek – kontrabas, Dominik Wania – fortepian, Tomasz Nowak – trąbka, Miłosz Pękala – instrumenty perkusyjne, wibrafon, Jakub Madejowski – perkusja, Bartłomiej Skubisz – sample, słowo, koncepcja + Jakub Hader – wizualizacja i Karol Kadłubiec – recytacje. Autorem koncepcji i scenariusza koncertu jest Bartłomiej Skubisz.

Na zakończenie gali wszyscy chętni mogli zwiedzić budynek PCN. Obchody otwarcia obiektu potrwają do soboty 17 grudnia. W tym czasie każdy z gości będzie też mógł się wpisać do księgi pamiątkowej.

Najważniejsze informacje dotyczące PCN:

Podkarpackie Centrum Nauki to projekt za prawie 100 mln złotych, realizowany w imieniu samorządu województwa przez Wojewódzki Dom Kultury. Inwestycja powstała dzięki dofinansowaniu z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2014-2020 oraz z budżetu województwa podkarpackiego.

Okres realizacji projektu: lata 2018-2022;

Nakłady finansowe na inwestycję:

1. środki z UE: 76.303.848,33 zł

2. środki z budżetu Województwa Podkarpackiego: 17.755.584,64 zł

3. dotacja z budżetu województwa na funkcjonowanie PCN: 1.803.000,00 zł

Co się znajdzie w PCN?

Podkarpackie Centrum Nauki działać będzie w kilku obszarach. Ekspozycja podstawowa prezentować będzie wiedzę naukową, jako wzajemnie powiązane i przenikające się trzy „makroobszary” identyfikowane pod hasłami:

1. „Świat Wokół Nas” - czyli to, co naturalne, przyroda, prawa rządzące światem, zjawiska fizyczne, chemiczne, budowa materii ożywionej i nieożywionej, systemy ekologiczne.

2. „Nasza Cywilizacja” - czyli to, co my ludzie wytworzyliśmy korzystając z naszych umiejętności i pozyskanej wiedzy, artefakty, technika i technologia, matematyka, kultura;

3. „My, Ludzie” - czyli funkcjonowanie organizmu człowieka, zmysły, anatomia i fizjologia, procesy poznawcze, rozum - logiczne myślenie itd.

W ramach zaplanowanych ekspozycji zostanie zorganizowana wystawa interdyscyplinarna „Żyję” – skupiona wokół organizmu człowieka. Wystawa ukazywać będzie przekrojowo tematykę ze wszystkich „makroobszarów” według stref wynikających z funkcji życiowych i zmysłów człowieka.

Struktura ekspozycji oraz jej podstawowe wystawy odzwierciedlają także nieformalny podział regionu na strefy aktywności:

Strefa „północno-zachodnia” to przede wszystkim działalność przemysłowa w obszarach specjalizacji regionalnych; odzwierciedla to wystawa „Lotnictwo” oraz opcjonalnie pokrewne wystawy czasowe, ukazujące inne obszary działalności przemysłowej.

Strefa „południowo-wschodnia” to zasoby naturalne w tym przyrodnicze oraz historyczne; odzwierciedla je wystawa „Przyroda” oraz pokrewne wystawy czasowe związane z naukami o ziemi lub historycznymi.

Strefa „centralna” to Rzeszów, ukierunkowany na przemysł oraz interdyscyplinarną działalność naukową, w tym także nauki o życiu (medycyna) oraz informatykę. Tę wszechstronną działalność odzwierciedla wystawa interdyscyplinarna „Żyję” oraz wystawy czasowe: Mikrobiologia, Materiały i nanotechnologia, Kosmos/astronomia, Atmosfera, Woda, Zabawki edukacyjne.

W centrum prowadzone będą także inne formy popularyzacji nauki:

- Laboratoria i warsztaty (laboratorium biologiczno – ekologiczne, chemiczne, fizyczne, pracownia robotyczna i pracownia warsztatowa).

- Działalność dodatkowa (wykłady z elementami interaktywności, pokazy naukowe z użyciem narzędzi charakterystycznych dla interaktywnego modelu przekazywania wiedzy dla odbiorców z grup docelowych)

- Wydarzenia specjalne - organizowanie i prowadzenie jednorazowych oraz cyklicznych wydarzeń specjalnych w formie eventów, konkursów, koncertów itp.

- Działania poza PCN – planowane jest także organizowanie wystaw mobilnych, będących częścią oferty centrum, udostępnianych i prezentowanych poza budynkiem podkarpackiego centrum nauki (np. w szkołach, podczas tematycznych wydarzeń odbywających się w regionie i poza regionem). W ofercie PCN znajdzie się także mobilne planetarium.

Obiekt został podzielony na następujące części:

- część wystawiennicza

- laboratoria i warsztaty

- część administracyjna

- część gastronomiczna

- zaplecze techniczne

Oferta centrum będzie skierowana głównie do dzieci i młodzieży w wieku szkolnym i przedszkolnym - uczniów szkół średnich oraz studentów, ale również do osób dorosłych, w tym nauczycieli oraz seniorów. Do ich dyspozycji będzie ponad 200 interaktywnych eksponatów i 5 w pełni wyposażonych pracowni wraz z zapleczem (laboratorium biologiczno – ekologiczne, chemiczne, fizyczne, pracownia robotyczna i pracownia warsztatowa).

Budynek centrum, którego owalny kształt wpisuje się w nowoczesne otoczenie, inspirowany jest kształtami sterowca, helisy DNA i orbity. W środku są cztery kondygnacje, w tym jedna podziemna. Łączna powierzchnia budynku to ponad 6,5 tys. m.kw. Około 3 tysiące m.kw. zajmie przestrzeń wystawiennicza, na której rozlokowane będą interaktywne wystawy. Tematyka przygotowywanych prezentacji powiązana jest z inteligentnymi specjalizacjami regionu (Lotnictwo i Kosmonautyka, Jakość życia, Motoryzacja, Informacja i Telekomunikacja).

  .