Waloryzacja a zmiany cen na rynku budowlanym - inwestycje GDDKiA
Mechanizm waloryzacji odpowiednio reaguje na zmiany cen i odzwierciedla aktualną sytuację rynkową. Wprowadzony przez GDDKiA w styczniu 2019 roku system bierze pod uwagę szereg kluczowych dla robót drogowych wskaźników publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) i to właśnie na ich podstawie wyliczany jest wskaźnik korygujący (waloryzujący) cenę.
Fot. GDDKiA
Sprawdziliśmy wskaźniki waloryzacyjne GUS w kontekście najnowszych danych rynkowych. Obserwowany od końcówki 2020 roku dynamiczny wzrost ceny stali wyhamował w III kwartale 2021 r., a od dwóch miesięcy można zaobserwować delikatną tendencją wzrostową. Z kolei wzrosty ceny paliw wyhamowały i notujemy spadki. Ceny asfaltów w ostatnim miesiącu również zanotowały spadek. Wskaźniki waloryzacyjne dla obu koszyków (bitum i beton) względem poprzedniego miesiąca, zanotowały wzrost.
Od stycznia 2019 r. do października 2021 r., w oparciu o dostępne dane opublikowane przez GUS, wskaźnik korygujący ceny dla nawierzchni bitumicznej wyniósł 1,1077, natomiast dla nawierzchni betonowej 1,1100. Biorąc pod uwagę rynkowe ceny i dane GUS, należy uznać, że wyliczone w oparciu o nowy mechanizm waloryzacyjny wskaźniki, oddają realny obraz zmian cen na rynku.
Zasady waloryzacji
Obecnie limit waloryzacyjny wynosi (+/-) 5 proc., co oznacza, że maksymalna dopłata bądź korekta nie wyniesie więcej niż 5 proc. od wartości Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej w umowie z wykonawcą. W przypadku kontraktów realizowanych w systemie Projektu i buduj waloryzacja w praktyce jest stosowana miesięcznie począwszy od miesiąca, za który zostało wystawione pierwsze Przejściowe Świadectwo Płatności za wykonane roboty budowlane.
Warto podkreślić, że od stycznia br. waloryzację wprowadzono do zapisów nowej ustawy Prawo zamówień publicznych. Ustawa przewiduje m.in. obowiązek zawarcia w umowie na roboty budowlane (zawartej na okres dłuższy niż 12 miesięcy) postanowienia o zasadach wprowadzenia zmian w wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy w przypadku, gdy zmienią się ceny materiałów na rynku lub wysokość innych kosztów istotnych dla realizacji zamówienia.
Nowa waloryzacja - krótkie przypomnienie
Nowa waloryzacja opiera się na rozliczeniach w oparciu o zmianę wartości „koszyka waloryzacyjnego”. W skład „koszyka”, składającego się z głównych elementów cenotwórczych wpływających na ostateczny bilans kosztowy kontraktu, wchodzą ceny produkcyjne: paliwa, cementu, asfaltu, stali, kruszywa oraz średnie wynagrodzenia pracowników branży (wszystkie z ustalonymi stałymi wagami).
Dodatkowo pod uwagę brany będzie indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych - wskaźnik inflacyjny (CPI), który odzwierciedla pozostałe elementy cenotwórcze, które nie zostały wyodrębnione w „koszyku” (np. produkty spożywcze, usługi edukacyjne, usługi hotelowe).
Ryzyko… pół na pół
Przewidywalne i dające się skalkulować ryzyko, równa się stabilizacja. Jednym z głównych założeń nowych zasad waloryzacyjnych jest to, że jedną połowę ryzyka związanego ze wzrostem kosztów realizacji kontraktów przejmują wykonawcy, a drugą połowę zamawiający (GDDKiA). Przyjęto, że 50 proc. wartości kontraktu podlega waloryzacji. Takie podejście ma zapobiec sytuacji niekontrolowanego i nieograniczonego wzrostu kosztów inwestycji drogowych.
Apelujemy o rzetelną wycenę prac
Podczas organizowanych cyklicznie spotkań z przedstawicielami branży wykonawczej, zawsze apelujemy o profesjonalną wycenę składanych ofert. Również pod kątem aktualnych kosztów usług i materiałów oraz dostępności na rynku niezbędnych kadr oraz sprzętu. Należy pamiętać, że nie zawsze wygrywa najtańsza oferta, a rzetelna wycena robót pozwoli na skuteczną i terminową realizację prac w przyszłości.
