POWIAT LUBACZOWSKI. Pochodząca z początku XVIII w. drewniana cerkiew we wsi Nowe Brusno (gm. Horyniec-Zdrój) została wyremontowana. Zrekonstruowano jej pierwotny wygląd odtwarzając na podstawie XIX-wiecznych rysunków m.in. babiniec z kaplicą na piętrze.
Koniec rekonstrukcji cerkwi w miejscowości Nowe Brusno, fot. Janusz Mazur
We wsi Nowe Brusno stoi nieduża, drewniana cerkiew św. Paraskewy. Wybudował ją w 1713 r. cieśla Stefan Sienko Siematiewski z Płazowa. Ok. 1850 r. dokonano przebudowy sanktuarium, a w 1903 r. zdecydowanie przekształcono bryłę świątyni wznosząc nowy, większy babiniec. Zlikwidowano soboty, a ściany oszalowano pionowo deskami. Po 1947 r., gdy zabrakło wypędzonych grekokatolików, cerkiew przejął na własność Skarb Państwa. W 1980 r. budynek był zagrożony rozebraniem, a dekadę później ściany podparto stemplami i kozłami, dzięki czemu przez ponad 20 lat trwania świątynia się nie rozpadła.
Dobry czas nastał dla świątyni po jej przejęciu w 2013 r. przez Muzeum Kresów w Lubaczowie. W 2014 r. przygotowano dokumentację renowacji obiektu w celu przywrócenia mu pierwotnego wyglądu z początku wieku XVIII, opierając się na zachowanych rysunkach autorstwa prof. Juliana Zachariewicza, polskiego architekta i konserwatora zabytków. W 2015 r. Zakład Budowlano-Konserwatorski „Arkady” Bogusław Buliński z Jarosławia zrealizował prace obejmujące wykonanie nowych fundamentów, konserwację istniejących elementów z częściową wymianą zniszczonych, odbudowę babińca z rekonstrukcją górnej kaplicy na piętrze, odtworzenie kopuł nad nawą i sanktuarium wraz z wymianą poszycia dachowego na gont, a także przywrócenie okalających z trzech stron sobót.
W 2016 r. roboty objęły odbudowę rozebranej przed laty zakrystii (z oryginalnych materiałów), rekonstrukcję podłóg oraz stolarki okiennej i drzwiowej. Kolejny etap to powrót do wnętrza zachowanych i odnowionych elementów jego wyposażenia ruchomego z ikonostasem o ołtarzami na pierwszym miejscu, które w części przechowywany są w Muzeum Zamku w Łańcucie. Po zakończeniu prac konserwatorskich całości założenia cerkiew będzie udostępniana zwiedzającym.
Świątynia od lat – mimo stanu ocierającego się o katastrofę budowlaną - znajduje się na Podkarpackim Szlaku Architektury Drewnianej. Po zakończeniu prac gmina Horyniec-Zdrój, po obronnym zespole cerkiewnym w Radrużu, uzyska kolejną niezwykle cenną atrakcję turystyczną stanowiącą ważny element lokalnego pejzażu kulturowego.
