Zabytkowy rękopis wrócił do Przeworska
PRZEWORSK. To niezwykle cenny materiał historyczny - rękopiśmienny rejestr wyzwolonych uczniów cechu szewskiego w Przeworsku.
Rękopis pozyskany z bardzo renomowanego antykwariatu dr Wojciecha Lizaka - prawnika, historyka i historyka sztuki, antykwariusza - posiada oczywiście certyfikat autentyczności. Liczy 144 strony (łącznie z zapiskami na wyklejkach), jest zachowany w bardzo dobrym stanie, posiada miękką, skórzaną oprawę i jest w formacie 4o.
Koszt zakupu 13 800 zł.
Zabytek po zrobieniu fotokopii zostanie przekazany w depozyt Muzeum w Przeworsku - tam, gdzie powinno być jego miejsce.
Rękopis pojawił się 16 czerwca ubiegłego roku na XXV Aukcji „Z kolekcji rodziny Lizaków” zorganizowanej przez szczeciński Antykwariat Wu-eL. Władze miasta postanowiły go zakupić. Podczas lutowej sesji Rady Miasta radni przyjęli uchwałę zabezpieczającą środki w budżecie miasta na zakup rękopisu.
Urząd wystąpił z prośbą o pomoc, opinię i ocenę wartości do Muzeum w Przeworsku. W odpowiedzi przeworscy muzealnicy bez wątpienia przyznali, że zakup tej pozycji byłby jak najbardziej uzasadniony, gdyż księga jest o prawie wiek starsza od pozostałych ksiąg w zasobach muzealnych i byłaby świetnym uzupełnieniem istniejącej kolekcji rękopisów cechów rzemieślniczych w Przeworsku.
Ponadto wartość merytoryczna rękopisu jest ogromna, rzuca światło na funkcjonowanie cechu w wieku XVII, co do tej pory było nieznane z powodu braku źródeł. Treść pozyskanego rękopisu wnosi wiele do poznania dziejów miasta w XVII i początkach XVIII w. Można tam odszukać informacje na temat ówczesnych właścicieli miasta Ostrogskich i kolejnych, Lubomirskich. Analiza rękopisu pozwoli zapewne na ustalenie nowych faktów z historii miasta, a zwłaszcza miejscowej organizacji cechowej.
Pierwszy wpis informuje, dlaczego rada starszych cechu zadecydowała o prowadzeniu takiego wykazu: błąd y nierząd w cechu naszym szewskim bowiem wyzwoleni nasi bedąc już mężami przychodzili do nasz y prosili nasz abyż my im list od wyzwolenia dawali a my tego nie pamiętając za którego cechmistrza byli wyzwoleni i u którego rzemiosła się uczyli tedy nas do [wyraz nieczytelny] przyprowadzili przetosz od tego [wyraz nieczytelny] jako wyszej napisano będziemy chłopce w tej regestr wpisować dla pamięci dobrej następcom naszym tylko w rejestrze popatrzą, każdego znajdą. W tym czasie wybuchł spór z radą miasta i w cechu o wysokość wykupu i podatku prochowego. Cech brał od wyzwolonego 1 złp jednak, ze wobec przed się starego dekretu radneckiego trzymając się starego zwyczaju teraz znowu wszysci bracia to wykupne albo prochowe stanowie po 15 gr. Nie targując się więcej aby jeden tak drugi nowo [słowo nieczytelne] dawali.
