RZESZÓW.
Fot. Festiwal Nowe Epifanie - wydarzenie Pokaz przedpremierowy spektaklu #chybanieja w reż. P. Passiniego
#chybanieja to spektakl przygotowywany w ramach festiwalu teatralnego Nowe Epifanie. Tematem tegorocznego festiwalu, przygotowywanego przez Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie (placówka kultury miasta stołeczego Warszawa) ma być postać Judasza i różne sposoby jej pokazania, interpretowania przez artystów.
Opis spektaklu Facebooku (wydarzenie #chybanieja)
Spektakl obciążony jest ładunkiem stereotypów, ale też daje możliwość pokazania wielu aspektów człowieczeństwa. Punktem wyjścia dla pracy twórców były różne warianty opowieści biblijnej. W publicznej pamięci została relacja ewangelisty Mateusza, który pisał, że Judasz zwrócił srebrniki kapłanom, po czym się powiesił. Piotr w Dziejach Apostolskich pisze, że Judasz żadnych pieniędzy nie zwracał, kupił za nie ziemię i zginął w wypadku. Z kolei jeden z ojców Kościoła, Papiasz, twierdzi, że Judasz roztył się tak bardzo, iż nie mógł przejść tam, gdzie wóz swobodnie przejeżdżał.
Skąd te różne wersje? Dlaczego wyparliśmy inne świadectwa? Jak wyglądała rzeczywistość? Jak mogła wyglądać? W ich spektaklu historia Judasza przewija się jak srebrna nić pośród współczesnych sytuacji zdrady.
Dziś (piątek, 22 lutego 2019 r.) pojawiła się informacja, że spektakl w Rzeszowie w teatrze Maska został odwołany. Decyzję miał podjąć prezydent Rzeszowa Tadeusz Ferenc. Rzecznik prezydenta Maciej Chłodnicki powiedział Gazecie Wyborczej, że spektakl może obrażać uczucia religijne chrześcijan jak i żydów.
- Stop cenzurze!!! Po „telefonach z kurii” prezydent miasta prewencyjnie nie dopuści do rzeszowskiej premiery „#chybanieja”!!! - napisał na Facebooku reżyser Paweł Passini.
Oświadczenie w sprawie odwołania spektaklu „#chybanieja” wydali artyści zaangażowani w jego przygotowanie. Tekst poniżej:
Dwa tygodnie przed planowaną premierą spektaklu "#chybanieja" w Teatrze Maska w Rzeszowie poinformowano nas, że do premiery nie dojdzie, ponieważ nie pozwolił na to prezydent Rzeszowa. Zespół i realizatorzy zostali poinformowani przez dyrekcję Teatru, że decyzja zapadła po interwencji Kurii.
Jeden z wątków spektaklu dotyczy spraw w Kościele, o których debatuje właśnie kongres w Watykanie. Sprawa jest dla nas tym bardziej zaskakująca, że nie jest on przeprowadzony w sposób agresywny, czy konfrontacyjny.
Tę radykalną cenzorską decyzję podjęto bez obejrzenia spektaklu i bez żadnych konsultacji, czy rozmów z twórcami.
Dyrekcja teatru poinformowała publicznie zespół, że statutowym zadaniem Teatru Maska jest produkcja spektakli dla dzieci i młodzieży, dodając, iż jest to jedynie oficjalny pretekst odwołania premiery i przerwania prac nad spektaklem. Dyrektor Jacek Popławski uczestniczył w próbie, podczas której zapoznał się z całością sztuki i koncepcją spektaklu i zaakceptował je, po czym potwierdził ustne umowy z twórcami.
Przyczyny, dla których przerywa się prace nad spektaklem uważamy za uwłaczające Teatrowi i jego publiczności, Miastu, Kościołowi oraz polskiemu prawu. Chcemy ten spektakl dokończyć.
Uważamy, że ingerencja władz miasta jest bulwersująca.
Robimy rzecz między innymi o sprawach, które zamiatano pod dywan i kneblowano usta osobom, które próbowały o tym mówić, o ludziach, których obmacywano i w majestacie instytucji nakazywano im milczenie. Okazuje się, że władze miasta postanowiły siebie i nas wpisać w tę historię.
Artur Pałyga, autor tekstu
Paweł Passini, reżyser
Daniel Moński, kompozytor
Zespół aktorski i realizatorzy spektaklu "#chybanieja"
Stanowisko Centrum Myśli Jana Pawła II w sprawie spektaklu #chybanieja
Centrum Myśli Jana Pawła II jest organizatorem Festiwalu Nowe Epifanie. W ramach dziesiątej jego edycji przygotowanych zostało sześć premier teatralnych, koncerty muzyki dawnej, projekcje filmów czy wydarzenia kulinarne. Spektakl „#chybanieja” zaplanowany był jako gościnny pokaz przedpremierowy w Warszawie.
Z Teatrem Maska w Rzeszowie 4 grudnia 2018 roku Centrum zawarło umowę, w ramach której zamówiony został pokaz. Jego prezentacja miała nastąpić w Warszawie na początku 10. edycji Festiwalu Nowe Epifanie. W ramach umowy Teatr zobowiązał się do zawarcia umów z twórcami i wykonania pokazu. Dyrekcja Centrum nie ma informacji o tym, by artyści pracowali bez stosownych umów. Centrum natomiast wywiązało się ze swojego zobowiązania jako Organizator Festiwalu wpłacając na konto Teatru I ratę za wykonanie umowy.
Analizujemy sprawę od strony prawnej, formalnej i organizacyjnej. Szukamy jak najlepszego wyjścia z tej trudnej sytuacji. Niemniej z uwagi na to, że Festiwal rusza już za niecałe 2 tygodnie, utrzymanie spektaklu w ramach programu zależy od wypracowanego rozwiązania.
