Zabytki w Przeworsku. Dotacje i potrzeby
PRZEWORSK. Przeworsk to jedno z kilku miast w województwie podkarpackim (m.in. Przemyśl, Jarosław, Krosno i Sanok) o olbrzymim nasyceniu obiektami zabytkowymi najwyższej klasy.
Na znajdujące się w jego granicach kościoły, pałac, ratusz i dwór przeznaczono już znaczne środki, ale ciągle ich brakowało na to co jest tu w największej ilości – także zabytkowe – kamienice mieszczańskie murowane i szczególnie cenne drewniane domy rzemieślników, których zachowało się tu jeszcze tak wiele.
Zarząd województwa zatwierdził do finansowania projekt „Holistyczna rewitalizacja na terenie MOF Jarosław-Przeworsk”. Jego realizacja nastąpi w latach 2019-2021 związana jest z przebudową i remontem elewacji dawnej oberży (bursy) przy ul. Krakowskiej w Przeworsku, odtworzenia drewnianego budynku z ul. Tkackiej 1 oraz budowy węzła sanitarnego z kotłownią na terenie Zajazdu-Pastewnik. Projekt przewiduje również odtworzenie brakującego fragmentu murów obronnych nad schodami łączącymi ul. Kilińskiego z ul. Gimnazjalną. Wartość całkowita projektu dla Przeworska to blisko 3 mln zł.
W mieści można wskazać jeszcze kolejne potrzeby, dotyczące renowacji zabytków. Chyba najpilniejszą – zdaniem podkarpackich pasjonatów zabytków – jest poprawa dachu kryjącego jeden z najważniejszych zespołów drewnianej architektury w Pastewniku.
„Pastewnik” jest żywym skansenie gromadzącym zabytki architektury drewnianej z terenu Ziemi Przeworskiej. Będący jego „sercem” zespół karczmy z zabudową towarzyszącą, to dawny dom rodziny Krzanów - wzniesiony na przełomie XVIII/XIX wieku. Jest to parterowy dom mieszczański z czterospadowym dachem krytym gontem. Obecnie pełni funkcję zaplecza kuchenno-gospodarczego. Drugi budynek był chałupą mieszczańską, którą dostosowano - poprzez wycięcie części ścian - do funkcji gastronomicznej.
Dach nad karczmą to gont, który już pilnie wymaga wymiany, a właścicielem obiektu jest Urząd Miejski w Przeworsku. Już na wiosnę może dojść do przeciekania dachu, a woda i zawilgocenia przyśpieszają korozję biologiczną drewna z jakiego zbudowany jest ten zabytek.