Jak zdekomunizować rzeszowski pomnik? Pomysł Platformy Obywatelskiej

Kolejne pisma Instytutu Pamięci Narodowej wskazują, że Wojewoda i IPN rzeczywiście zamierzają dokonać rozbiórki rzeszowskiego pomnika zaprojektowanego przez prof. Mariana Koniecznego, a nazwanego przez jego budowniczych pomnikiem czynu rewolucyjnego.

Zgodnie z opinią IPN pomnik jest niezgodny z przepisami ustawy dekomunizacyjnej, ponieważ symbolizuje komunizm. Uzasadnieniem takiego stanowiska ma być historia pomnika oraz okoliczności jego budowy. Tymczasem w rzeczywistości pomnik w obecnym kształcie, wg przeważającej większości mieszkańców miasta, jest symbolem Rzeszowa. Mieszkańcy nie kojarzą go z ustrojem totalitarnym, a raczej z obiektem indywidualizującym nasze miasto. Osoby przyjezdne, szczególnie turyści, właśnie z pomnikiem kojarzą Rzeszów. Można by go porównać do tego czym jest wieża Eiffla dla Paryża, czy Zegar Big Ben dla Londynu.

Mając na uwadze przepisy ustawy dekomunizacyjnej, Platforma Obywatelska w Rzeszowie proponuje rewitalizację monumentu. Polegałaby ona nie tylko na zmianie nazwy pomnika, ale również znaczenia jego symboliki. Po przeprowadzeniu konsultacji społecznych, poprzedzonych opinią uznanych artystów, obiekt ten można zrewitalizować w taki sposób, by postacie z rzeźb umieszczonych na pomniku symbolizowały polskich bohaterów walczących o wolność i niepodległość, np. żołnierzy Armii Krajowej, czy walczących w wojnie z bolszewikami w 1920 roku. Taka nowa formuła połączona z rzeźbą Nike, symbolizującą przecież zwycięstwo, upamiętniałaby triumf Polaków nad ustrojem totalitarnym, co świetnie wpisywałoby się w obchody 100 rocznicy odzyskania przez Rzeczpospolitą niepodległości. Zaś jednocześnie pozwoliłoby zachować dotychczasowy, szeroko znany i identyfikowany z Rzeszowem kształt pomnika.

Odwołując się do słów rzymskiego historyka Sallustiusa „Zgodą rosną małe sprawy, niezgodą choćby największe upadają”, warto wypracować taki kompromis pomiędzy przeciwnikami i zwolennikami pomnika, dzięki któremu zachowamy charakterystyczny obiekt miasta. Historia pomnika powinna również służyć celom edukacyjnych i turystycznym i być prezentowana jako świadectwo historii.

Koszty tej operacji powinny pokryć władze miasta Rzeszów - po uprzedniej uzyskaniu zgodzie właściciela gruntu.