Jak pokonać bariery w rozwoju startupów? Najlepsze projekty w akceleratorze Idea Global
Mimo że znaczenie startupów w krajowej gospodarce rośnie, to wciąż napotykają one na typowe problemy i przeciwności hamujące rozwój. Jakie są najczęstsze bariery stojące na drodze do sukcesu i w jaki sposób je przezwyciężyć?
1. Brak funduszy na rozwój pomysłu biznesowego
Kwestie finansowe to pierwsze, co zwykle nasuwa się na myśl o barierach hamujących rozwój startupów. Bez odpowiedniego zaplecza finansowego niemożliwe stają się poważne inwestycje, skuteczne działania promocyjne czy rozwój zespołu projektowego.
Barierę finansową startupy mogą pokonywać na różne sposoby: poszukują dotacji z funduszy publicznych, startują w konkursach celem pozyskania grantów, zabiegają o fundusze Venture Capital i Private Equity, zwracają się do aniołów biznesu albo szukają wsparcia w inkubatorach i akceleratorach przedsiębiorczości. Te dwie ostatnie formy opierają się głównie na pomocy doradczej, mentorskiej i organizacyjnej, ale możliwe jest także otrzymanie dofinansowania. W przypadku Akceleratora IDEA Global, powstałego dzięki współpracy Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości i firmy Ideo sp. z o.o., w ramach rządowego programu Start in Poland, kwota wsparcia wyniosła 200 tysięcy złotych na jeden startup. Dzięki bezzwrotnym funduszom, młode firmy mogą w szybkim tempie przejść do kolejnych etapów rozwoju swoich innowacyjnych projektów.
2. Brak kontaktów biznesowych
Posiadanie rozbudowanej sieci kontaktów to jeden z najważniejszych niematerialnych zasobów, który pomaga w osiągnięciu sukcesu w biznesie. Poręczenie i rekomendacja od uznanych na rynku podmiotów otwierają drzwi do firm i instytucji, wspierają proces pozyskania wartościowych pracowników, dają możliwość nawiązywania intratnej współpracy.
Startupy borykają się zwykle z problemem anonimowości, która wynika ze specyfiki tego modelu biznesowego. Startup to młoda inicjatywa, która nie miała jeszcze szansy zaistnieć na szerokim rynku oraz okazji do zbudowania rozpoznawalności i relacji w świecie biznesu. Problem ten rozwiązać można za pośrednictwem akceleratorów i współpracujących z nimi doświadczonych firm. To właśnie ich przedstawiciele pomagają nawiązać kontakty, ułatwiają dotarcie do osób decyzyjnych w dużych firmach, mogących stać się partnerami w rozwoju innowacyjnych projektów lub kluczowymi klientami. W Akceleratorze Idea Global udało się w ten sposób pozyskać dla wspieranych startupów kilkanaście firm partnerskich, wśród których znalazły się między innymi: Autosan, Aviva, Microsoft, Olimp Labs, Orange, Play, PBS Bank, Spar, Sephora, PricewaterhouseCoopers, Signal Iduna, Port Lotniczy Rzeszów-Jasionka.
3. Brak umiejętności menedżerskich i organizacyjnych
Wbrew pozorom, stworzenie startupu nie sprowadza się jedynie do zaproponowania innowacyjnego produktu. By osiągnąć komercyjny sukces niezbędne są umiejętności organizacyjne i kompetencje menedżerskie. Przedsiębiorcze, ale nieprofesjonalne zarządzanie sprawdza się nieźle na etapie powstawania koncepcji nowego produktu lub usługi, jednak sformułowanie modelu biznesowego wymaga wejścia na wyższy poziom kompetencyjny. Bez tego nawet najlepiej zapowiadająca się firma ma niewielkie szanse na rozwój.
Polscy założyciele startupów są świadomi konieczności posiadania odpowiednich kwalifikacji. Jak wynika z tegorocznego raportu przygotowanego przez StartUp Poland, młodzi przedsiębiorcy pytani o zdobywanie wiedzy, wspominali najczęściej o „szkoleniach marketingowych (49%), mentoringu (41%) i szkoleniach z zarządzania”.
Akceleratory i inkubatory, dostrzegając istniejące zapotrzebowanie, organizują dla wspieranych firm szkolenia i warsztaty prowadzone przez doświadczonych praktyków. Zatrudniają mentorów i specjalistów z takich obszarów jak: prawo, finanse czy marketing. Dzięki nim przedsiębiorcy zdobywają umiejętności zarządzania biznesem oraz kształtują kompetencje menedżerskie. Nie brakuje również zajęć z zakresu kreowania marki oraz okazji do publicznej prezentacji pomysłów. Przykładem może być zorganizowany 30 listopada w Rzeszowie Startup Demo Day, podczas którego reprezentanci kilkunastu startupów przedstawiali projekty przed inwestorami oraz potencjalnymi klientami.
4. Brak możliwości przetestowania pomysłu w warunkach rynkowych
Poważną barierą w rozwoju startupu jest brak możliwości przetestowania koncepcji produktu lub jego prototypu. Skutkuje to często wypuszczeniem na rynek rozwiązania niedopracowanego, które już na samym początku generuje problemy. Niezadowolenie klientów z jakości nie wpływa pozytywnie na wizerunek młodego przedsiębiorstwa.
W ramach programu akceleracyjnego istnieje możliwość sprawdzenia rozwiązania przed jego wypuszczeniem na rynek. Z tej okazji skorzystał m.in. Igor Pielas z zespołem, którego aplikacja mobilna „Activy” poprzez grywalizację zachęca do korzystania z roweru podczas dojazdu do pracy. Koncepcja ta oparta na wykorzystaniu aplikacji mobilnej „Activy” wdrożona została w polskim oddziale firmy Microsoft, gdzie skutecznie zachęciła pracowników do przesiadki na rower, którzy według zebranych danych pokonali tym środkiem transportu już ponad 2000 km. Ten sukces pozwolił zbudować zaufanie do aplikacji oraz dał możliwość nawiązania nowych kontaktów biznesowych. Był to również czas wprowadzania dodatkowych funkcjonalności oraz poprawek, dzięki którym produkt jest gotowy do zaproponowania innym klientom w kraju i za granicą.
5. Brak dostępu do infrastruktury
Bariera ta jest szczególnie dotkliwa dla startupów z obszarów innych niż informatyka, np. przemysł chemiczny czy biotechnologia. Do stworzenia pełnowartościowego leku czy kosmetyku niezbędne są zaawansowane i kosztowne urządzenia oraz laboratoria, których zakup jest poza zasięgiem początkującego przedsiębiorstwa. W takim przypadku nieocenione staje się wsparcie partnera, który pozwoli wykorzystać własną, rozwiniętą infrastrukturę. Startupy testują swoje pomysły, rozwijają wynalazki i koncepcje produktów, korzystając z zasobów i doświadczenia partnerów.
Amutali Suplements, Nanova czy LifeGel to przykłady firm, które za pośrednictwem IDEA Global zyskały dostęp do specjalistycznych laboratoriów firmy Olimp Labs. Dzięki niemu możliwe było stworzenie i ulepszenie specjalistycznego synbiotyku na bazie kurkumy, linii kosmetyków naturalnych wykorzystujących połączenie nanocząsteczek metali szlachetnych z ekstraktami i olejami naturalnymi a także innowacyjnego hydrogelu, który pomaga naukowcom w prowadzeniu hodowli komórkowych w warunkach 3D.
Bariery jakie napotykają na swojej drodze startupy nie muszą być pokonywane przez nie wyłącznie własnymi siłami. System wsparcia tego rodzaju podmiotów oferuje coraz skuteczniejsze programy, których celem jest przezwyciężanie problemów ekosystemu startupów. Akceleracja precyzyjnie wyselekcjonowanych projektów, będąca połączeniem wsparcia finansowego oraz organizacyjno-doradczego, wydaje się jednym z najbardziej efektywnych sposobów przyspieszania rozwoju startupów. Szybszy rozwój jest natomiast jednym z istotnych uwarunkowań powodzenia w skalowaniu modeli biznesowych. Startupy biorące udział w akceleracji zyskują więc dodatkowe szanse na dynamiczny rozwój i sukces na szerokim rynku.