Odnawiają choleryczne cmentarze w powiecie jarosławskim

„Idź do cholery”, „Niech cię weźmie cholera” – te słowa złorzeczenia, choć naganne, goszczą w potocznym języku polskim. Może nie mamy do końca świadomości skąd się wzięły i co tak naprawdę oznaczają. Otóż ich źródła należy poszukiwać jeszcze w XIX w. W tym to czasie, zarówno w Polsce jak i w całej Europie, występowały pandemie ostrej, zakaźnej i co najważniejsze śmiertelnej wtedy choroby, jaką była cholera.

W Polsce choroba ta szerzyła się najbardziej od 1831 r., kiedy to została „przyniesiona” przez żołnierzy rosyjskich podczas powstania listopadowego. Jej rozwojowi sprzyjała bieda, brak opieki lekarskiej i leków, a nade wszystko bardzo niski poziom higieny. Jako lekarstwo przeciw cholerze służyły wówczas takie środki, jak: „kamfina” (nafta), chrzan, czosnek, czy też różne zioła. Na naszych terenach zachorowalność na cholerę była bardzo duża. Mówi się nawet, że co dziesiąty mieszkaniec ponosił śmierć w następstwie cholery. Zmarłych chowano na specjalnie wydzielonym terenie z dala od wsi, najczęściej we wspólnej mogile, choć zdarzały się pochówki w trumnach i pojedynczych grobach. Ciała posypywano wapnem w celach dezynfekcji. Świadkami tych tragicznych wydarzeń w naszym powiecie są stojące na polach, często z dala od zabudowań i domostw krzyże, zwane cholerycznymi. Często zapomniane…

Dlatego też, na szczególne podkreślenie, zasługują inicjatywy lokalnych społeczności mające na celu upamiętnienie ofiar tzw. „dżumy XIX wieku”. Przykładem mogą być tu działania podjęte przez mieszkańców Więckowic (Ochotnicza Straż Pożarna) oraz Rudołowic (Stowarzyszenie Miłośników Historii i Tradycji Rudołowic), którzy odtworzyli granice cmentarzy cholerycznych, odnowili krzyże, a także umieścili tablice informacyjne. Brawo!!!

Takie i podobne miejsca oznaczane są w ramach inwentaryzacji turystyczno-krajoznawczej powiatu jarosławskiego, zleconej w tym roku przez starostę Tadeusza Chrzana. Jak wyglądają postępy prac można śledzić na bieżąco na stronie https://www.facebook.com/skarbnicapowiatu/

Tekst i zdj.: M. Warchoła, A. Bajan (przewodnicy realizujący inwentaryzację)