Wybory przewodniczącego Parlamentu Europejskiego

Fot. Pixabay/CC0

Na przełomie 2016 i 2017 roku upływa pierwsza połowa pięcioletniej kadencji Parlamentu Europejskiego. W tym tygodniu posłowie zdecydują, kto będzie kierował pracami Izby przez najbliższe dwa i pół roku. Wraz z przewodniczącym wybranych zostanie 14 wiceprzewodniczących oraz pięciu kwestorów.

Plan wyborów

Wybory rozpoczną się we wtorek, 17 stycznia, o godz. 9.00.

Posiedzeniem pokieruje odchodzący przewodniczący Martin Schulz. Kandydaci wygłoszą przemówienia, a następnie odbędzie się pierwsze głosowanie.

    9.00: kandydaci wygłoszą 3-minutowe prezentacje, następnie odbędzie się tajne głosowanie

    11:30: ogłoszenie wyników pierwszego głosowania

    15:00: ogłoszenie wyników drugiego głosowania

    19:00: ogłoszenie wyników trzeciego głosowania

    21:00: ogłoszenie wyników czwartego głosowania

Kandydaci

Do tej pory start w wyborach zadeklarowało 7 posłów (w kolejności alfabetycznej):

    Eleonora Forenza, Konfederacyjna Grupa Zjednoczonej Lewicy Europejskiej / Nordycka Zielona Lewica (Włochy),

    Jean Lambert, Grupa Zielonych / Wolne Przymierze Europejskie (Wielka Brytania),

    Gianni Pittella, Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim (Włochy),

    Laurenţiu Rebega, Grupa Europa Narodów i Wolności (Rumunia),

    Helga Stevens, Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy (Belgia),

    Antonio Tajani, Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Włochy),

    Guy Verhofstadt, Grupa Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy (Belgia)


Jeśli przewodniczący nie zostanie wybrany w pierwszym głosowaniu, to przed drugą (i ewentualnie) trzecią turą będzie można zgłosić nowe kandydatury lub wycofać dotychczasowe. Jeśli konieczna będzie czwarta tura, to wezmą w niej udział dwaj kandydaci, którzy w trzeciej turze zdobyli największą liczbę głosów.

Kiedy odbywają się wybory?

Chociaż posłowie wybierani są na 5 lat, to kadencja samego przewodniczącego, wiceprzewodniczących i kwestorów trwa dwa i pół roku. Pierwsze wybory odbywają się podczas inauguracyjnej sesji plenarnej nowo wybranego Parlamentu Europejskiego, drugie - w połowie jego kadencji.

Kto może kandydować na przewodniczącego PE?

Każdy europoseł. Jego kandydaturę musi zaproponować grupa polityczna albo grupa licząca co najmniej 5% posłów (obecnie min. 38 posłów).

Dodatkowe kandydatury będą mogły być zgłaszane (wycofane) ponownie po pierwszej lub drugiej turze głosowania.

Jak wybierany jest przewodniczący Parlamentu Europejskiego? Ile potrzebuje głosów?

Ostateczna lista kandydatów, którzy wezmą udział w pierwszej turze wyborów została ogłoszona przez przewodniczącego obrad w poniedziałek o 18.00.

Głosowanie jest tajne. Posłowie wskazują swojego kandydata na papierowej karcie do głosowania i wrzucają ją do skrzynki. Procedurę obserwuje ośmiu posłów.

Jeśli kandydat zdobędzie bezwzględną większość głosów (50%+1), to wygrywa wybory. Puste lub źle wypełnione karty do głosowania nie są brane pod uwagę.

Jeśli nie ma zwycięzcy, odbywa się druga runda głosowania. Mogą do niej przystąpić dotychczasowi kandydaci oraz nowo zaproponowani. Jeśli druga runda również nie zakończy się uzyskaniem bezwzględnej większości głosów przez żadnego z nich, głosowanie można powtórzyć jeszcze raz.

Jeśli i tym razem zabraknie większości, dwaj kandydaci z największą liczbą głosów w trzeciej rundzie przechodzą do rundy czwartej. Tu zwycięzca jest wybierany na podstawie zwykłej większości. Jeśli obydwaj otrzymają identyczne poparcie, przewodniczącym zostaje starszy kandydat.

Jakie są uprawnienia przewodniczącego?

Przewodniczący reprezentuje Parlament Europejski wobec świata zewnętrznego oraz w stosunkach Parlamentu z pozostałymi instytucjami UE.

Przewodniczący nadzoruje funkcjonowanie Parlamentu i jego organów, przewodniczy posiedzeniom plenarnym oraz czuwa nad przestrzeganiem Regulaminu PE.

Podczas otwarcia każdego posiedzenia Rady Europejskiej przewodniczący Parlamentu przedstawia stanowisko i kwestie zajmujące uwagę Parlamentu związane z punktami porządku obrad i innymi tematami.

Po przyjęciu budżetu Unii przez Parlament przewodniczący podpisuje budżet, umożliwiając jego wykonanie. Przewodniczący PE i przewodniczący Rady podpisują wszystkie akty legislacyjne przyjęte w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.

Jak są wybierani wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego?

Po wyborach przewodniczącego PE odbędą się wybory 14 wiceprzewodniczących.

Kandydaci na to stanowisko są wyłaniani w takiej samej procedurze jak kandydaci na przewodniczącego PE i wybierani w głosowaniu tajnym.

Lista kandydatów znajduje się na pojedynczej karcie. Posłowie mogą wskazać na karcie do głosowania więcej niż jednego kandydata (maksymalnie tyle, ile jest stanowisk do obsadzenia, czyli 14).

W pierwszej turze wygrywają ci kandydaci, którzy otrzymali bezwzględną większość głosów. Jeśli liczba kandydatów wybranych w pierwsze rundzie jest mniejsza od liczby miejsc do obsadzenia, przeprowadza się na tych samych zasadach drugą turę wyborów. Jeśli do obsadzenia pozostałych miejsc niezbędna jest trzecia tura wyborów, obowiązuje zasada głosowania zwykłą większością głosów. W przypadku równej liczby oddanych głosów za wybranych uznaje się najstarszych kandydatów.

Pomiędzy turami głosowania można dodawać nowych kandydatów.

Jaka jest rola wiceprzewodniczących?

Wiceprzewodniczący są członkami prezydium PE. Przewodniczą posiedzeniom plenarnym, gdy nie prowadzi ich przewodniczący. Troje wiceprzewodniczących jest stałymi członkami komitetu pojednawczego. Prezydent może przydzielić im także inne funkcje.

Kim są kwestorzy i na czym polega ich praca? Jak zostaną wybrani?

W PE jest pięciu kwestorów. Odpowiedzialni są za te sprawy administracyjne i finansowe Parlamentu, które mają bezpośredni wpływ na prace deputowanych (np. dotyczące sprzętu czy usług dostępnych na terenie PE).

Wybory kwestorów odbędą się w środę, 18 stycznia, rano. Procedura wyboru przebiega w taki sam sposób jak procedura wyboru wiceprzewodniczących.