Refundacje składek dla niepełnosprawnych przedsiębiorców i rolników – opinia BCC
Pomimo istniejących barier, sytuacja przedsiębiorców i osób z niepełnosprawnością na rynku pracy ulega systematycznej poprawie. Decyduje o tym nie tyle wysokość refundacji, co doskonalenie regulacji prawnych.
Prezydent podpisał ustawę z 6 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wprowadzającą zmiany w ustawie z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm).
Przyjęte regulacje są korzystne dla niepełnosprawnych przedsiębiorców. Zrównują ich prawa z pracodawcami osób niepełnosprawnych i zapewniają im równość konstytucyjną. Pozwolą uniknąć utraty dotacji z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w przypadku spóźnienia w zapłacie składki.
Od 1 października 2015 r. osoby niepełnosprawne prowadzące działalność gospodarczą, opłacające z tego tytułu składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, będą miały prawo do ich refundacji z PFRON także w przypadku, gdy spóźnią się nie więcej niż 14 dni z ich opłaceniem. Obecnie niedotrzymanie terminu, nawet o jeden dzień, pozbawiało taką osobę możliwości otrzymania refundacji. W przypadkach uzasadnionych interesem dłużnika, względami gospodarczymi lub społecznymi oraz ważnym interesem publicznym, umożliwiają także ubieganie się o umorzenie (częściowe lub całkowite), odroczenie lub rozłożenie na raty zobowiązań z tytułu zwrotu refundacji. Ten sam mechanizm dotyczy składek (wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie oraz emerytalno-rentowe niepełnosprawnych) rolników lub rolników płacących za niepełnosprawnego członka rodziny.
Wprowadzenie tak odległego vacatio legis, czyli 1 października 2015 r., wynika z konieczności wprowadzenia niezbędnych zmian w systemie informatycznym PFRON. Operacja jest pracochłonna i kosztowana. Wymaga także przygotowania odpowiedniego rozporządzenia Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
W 2013 r. z refundacji składek z PFRON korzystało ogółem 34 628 osób, z tego 31 728 osób niepełnosprawnych prowadziło działalność gospodarczą pozarolniczą, a 2 900 osób to byli niepełnosprawni rolnicy i ich domownicy. Z terminowego obowiązku zapłaty składki w skali kraju nie wywiązuje się średniorocznie zaledwie kilkadziesiąt osób, a spraw sądowych z tego tytułu można doliczyć się na palcach jednej ręki.
Przyjęte w ustawie regulacje są korzystne dla osób niepełnosprawnych, lecz nie sprzyjają dyscyplinowaniu płatników składek na ubezpieczenie społeczne i mogą powodować z tytułu umorzenia negatywne skutki finansowe dla PFRON oraz dla budżetu państwa.
Zenon Wasilewski, ekspert ds. prawa medycznego, Business Centre Club
